ایمل فیضی*: تردیدها درباره مرگ ملاعمر و اوضاع پیرامون حضورش در یکی از شهرهای پاکستان (کراچی) چندان مهمی نیست و مانند مساله «بنلادن»، تاریخ درباره آن قضاوت خواهد کرد. آنچه در حال حاضر اهمیت دارد بازی چندگانه اسلامآباد-واشنگتن با سوءاستفاده از طالبان افغانستان است. اوایل سال ۲۰۱۳ میلادی، حامد کرزی، رئیسجمهور وقت افغانستان به همپیمانان غربیاش درباره ضعف، نمادی بودن و وجود افسانهای ملاعمر به عنوان تنها رهبری که در ظاهر طالبان افغان را فرماندهی میکند گفت در حالی که جنگ طالبان علیه نیروهای خارجی در افغانستان در سراشیبی قرار گرفته است اما نیروهای آمریکایی و ناتو به جای بررسی ریشه مشکل، به حملات شبانه، بمباران و هدف قرار دادن روستاها و شهرستانهای افغانستان ادامه دادند. میتوان گفت با وجود اینکه واشنگتن از مخفیگاه ملاعمر آگاهی داشت، هرگز وی را هدف قرار نداد و حتی بر اسلامآباد درباره تحویل رهبر طالبان افغان اعمال فشار نکرد. در حال حاضر پاکستان خود را در یک موقعیت دشوار قرار داده که باید به چندین پرسش، پاسخ دهد:1- اگر ملاعمر در اوایل سال ۲۰۱۳ میلادی مرده، چه کسی فرماندهان طالبان افغان را رهبری و راهنمایی میکرده است؟ 2- چه کسی و چگونه بیانیه ملاعمر برای تبریک عید فطر را منتشر کرده است؟ 3- طالبان به نمایندگی از چه کسی در گفتوگوهای مستقیم با کشورهای خارجی در خارج از پاکستان شرکت کرد در حالی که سفرهای آنها توسط سازمان اطلاعات پاکستان برنامهریزی و کنترل میشود؟ 4-مهمترین پرسش با توجه به اینکه دولت پاکستان بهعنوان برنامهریز، تسهیلگر و ناظر دور اول گفتوگوهای رسمی میان دولت کابل و طالبان افغانستان در منطقه «مری» در
7 جولای مطرح بود، اسلامآباد از مرگ ملاعمر اطلاع نداشته است؟ واشنگتن و کابل به جای معرفی غیرمنطقی افغانستان بهعنوان «مرکز منطقه» برای مبارزه با گروه تروریستی داعش، باید بر اسلامآباد فشار وارد کنند. رسانههای افغانستان همچنین رسانههای بینالمللی نیز باید از انتشار اظهارات و بیانیههایی که سازمان اطلاعات پاکستان با نام «سخنگوی طالبان» منتشر میشود، پرهیز کنند. مرگ ملا عمر به انشعابهای موجود و گسستهای داخلی طالبان افغانستان دامن میزند. طالبان افغانستان سالهاست بدون رهبر بودهاند. حال اخبار مرگ ملاعمر میتواند منجر به بازگشت تعدادی از طالبان به زندگی عادی یا ادامه جنگ توسط برخی دیگر تحت نام، پرچم و ساختار جدید شود. باید گفت طالبان افغان تحت حمایت سازمان اطلاعات پاکستان (آیاسآی) که سرمایه استراتژیک این کشور محسوب میشود، با حکومت وحدت ملی افغانستان وارد مذاکره شده و این مساله هرگز حامل خبرهای خوش برای افغانستان
نخواهد بود.
*سخنگوی سابق ریاستجمهوری افغانستان و کارشناس تسنیم