پاتریک کاکبرن: «باراک اوباما» رئیسجمهور آمریکا در زمینه استفاده از پایگاه هوایی اینجرلیک توافقی ضعیف با ترکیه داشته است و این توافق موجب وارد شدن ضربهای کشنده به داعش نمیشود. توافق آمریکا و ترکیه که به جنگندههای آمریکایی امکان میدهد از پایگاه هوایی اینجرلیک استفاده کنند در حالی که ترکیه علیه داعش اقدام میکند، هر روز عجیبتر میشود.
زمانی که این توافق یک هفته قبل اعلام شد، مقامات آمریکایی با حالتی حاکی از پیروزی درباره این توافق صحبت کردند و آن را عاملی تعیینکننده در جنگ با داعش دانستند.
در واقع، جنگی که ترکیه از زمان این پیروزی بزرگ دیپلماتیک آمریکا آغاز کرده، تقریبا به طور کامل ضد کردها در داخل و خارج بوده است.
جتهای جنگنده ترکیه مکانهای تحت تصرف شبهنظامیان حزب کارگران کردستان در کوههای قندیل و بخشهای دیگر شمال عراق را بمباران کردند. مشخص شد بیشتر افرادی که در داخل ترکیه به دست نیروهای امنیتی بازداشت شدهاند، فعالان کرد یا چپگرا هستند و افراد مظنون به حمایت از داعش در میان آنها حضور ندارند. نمایندگان «حزب دموکرات خلق کردستان» که به شکلی خستگیناپذیر از صلح میان حزب کارگران کردستان و دولت ترکیه حمایت کردهاند، تهدید به دستگیری شدهاند.
بدیهی است جرم حزب دموکرات خلق کردستان، به دست آوردن 13 درصد آرا در انتخابات عمومی ترکیه در تاریخ 7 ژوئن و در نتیجه، محروم کردن حزب حاکم عدالت و توسعه رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور از اکثریت پارلمانی برای اولین بار از سال 2002 بود.
اکنون این مساله در حال مشخص شدن است که دو بخش بسیار مهم از این توافق در زمان اعلام به دست آمدن این دستاورد مهم مورد توافق نبوده است. نیروی هوایی آمریکا بشدت به دنبال استفاده از پایگاه هوایی اینجرلیک در 60 مایلی مرز سوریه به منظور تشدید بمباران داعش بود.هواپیماهای آمریکایی در حال حاضر مجبور به پرواز و طی مسافتهای طولانی از بحرین، اردن و یک ناو هواپیمابر در خلیجفارس هستند.
شکست عملیات هوایی آمریکا برای جلوگیری از اینکه جنگجویان داعش، رمادی و تدمر را به تصرف درآورند موجب به وجود آمدن تشدید حس اضطرار شد.
در زمان نوشته شدن این مقاله، هواپیماهای آمریکایی استفاده از اینجرلیک را آغاز نکردهاند و دلیلش این است که ترکیه نمیخواهد هواپیماهای آمریکا از این پایگاه برای حملات هوایی در حمایت از کردهای سوریه استفاده کنند که تاکنون موثرترین متحدان نظامی آمریکا علیه داعش در سوریه بودهاند. حزب اتحادیه دموکرات سوریه و گروه شبهنظامی منضبط و مصمم آن موسوم به «واحدهای محافظت مردمی» با حمایت هوایی آمریکا با موفقیت از شهر کوبانی در زمان محاصره 134 روزه داعش دفاع کردند. از آن زمان، حزب اتحادیه دموکرات سوریه دو قسمت از اراضی خود را درست در جنوب مرز با ترکیه به هم مرتبط کرده است.
حزب اتحادیه دموکرات سوریه این کار را با تصرف گذرگاه مرز تل ابیض که در تصرف داعش قرار داشت انجام داد. حملات هوایی مستمر آمریکا در اینجا نیز به حزب اتحادیه دموکرات در تصرف این گذرگاه کمک کرد. ترکیه در حال حاضر خواستار آن شده است که هواپیماهای آمریکا مستقر در اینجرلیک در حمایت از حزب اتحادیه دموکرات و واحدهای محافظت مردمی استفاده نشوند چرا که آنها شاخه سوری حزب کارگران کردستان (پکک) به شمار میروند که ترکیه مشغول تلاش برای نابود کردن آنها با حملات هوایی خود است اما بمبارانهای آمریکا در سوریه عمدتا در حمایت از حزب اتحادیه دموکرات در شمال شرقی سوریه و میدانهای نفت و گاز تحت کنترل داعش در سایر استانها بوده است.
احتمالا ایالات متحده میتواند همچنان به حمایت از کردهای سوریه با هواپیماهایی بپردازد که از اینجرلیک پرواز نمیکنند اما استفاده از پایگاههای ترکیه یک مزیت بزرگ است. حتی اگر در مورد توانایی آمریکا برای انجام این کار، تردید وجود داشته باشد که اینطور است، ناو هواپیمابر یواساس تئودور روزولت تنها ناوهواپیمابر آمریکا در خلیجفارس پاییز امسال آنجا را ترک میکند و تا چند ماه ناو دیگری جایگزین آن نمیشود.
حتی اگر این اختلاف در نهایت حل و فصل شود، نشاندهنده تناقضی آشکار در قلب سیاست آمریکا خواهد بود: واشنگتن در حال همکاری با دولت ترکیه است که هدف نخست آن در سوریه، جلوگیری از گسترش بیشتر قلمرو حزب دموکرات سوریه است. قلمرو حزب اتحادیه دموکرات سوریه اکنون به 250 مایل از مرز 550 مایلی سوریه و ترکیه گسترش یافته است.
به طور خلاصه، هدف آنکارا به طور کامل مقابل هدف واشنگتن و کمی متفاوت از هدف داعش است. داعش برای عقب نگه داشتن حزب اتحادیه دموکرات جنگ میکند.
مورد دوم اختلاف بین آمریکا و ترکیه بر سر طرح ایجاد منطقه عاری از داعش در منطقه بین مرز ترکیه و حلب است. این طرح مانع دسترسی داعش به ترکیه میشود ولی چه کسی آن را انجام دهد؟ ترکیه میگوید از نیروی زمینی استفاده نمیکند. افکار عمومی در آمریکا نیز مخالف دخالت زمینی آمریکا هستند بنابراین فشار نظامی واشنگتن بر داعش به طور کامل به نیروی هوایی آن بستگی دارد. ترکها و متحدان آنها در عربستان سعودی و قطر میخواهند نام جبهه النصره و احرار الشام را که اعتقادات و اعمال آنها با داعش تفاوت دارد، به صورت میانهروهای دوباره متولدشده تغییر بدهند.
داعش تاکنون به سبب تغییر رویکرد «تعیینکننده» ترکیه علیه خود وضعیت بدی نداشته است. هواپیماهای جنگی آمریکا به سبب اختلافها بر سر کمک به کردهای سوریه، هنوز از پایگاه هوایی اینجرلیک استفاده نکردهاند و اگر زمانی این کار انجام شود، داعش بیش از یک هفته برای تغییر آرایش نیروهای خود و آماده شدن برای حملات شدیدتر هوایی زمان خواهد داشت. اگر هواپیماهای جنگی آمریکا از حمله به جنگجویان داعش زمانی که آنها در حال جنگ با کردها یا ارتش سوریه هستند منع شوند، داعش نسبت به قبل در وضعیت نظامی دشوارتری قرار نخواهد گرفت. این موضوع شاید توضیح دهد که چرا داعش به توافق ترکیه و آمریکا که ضربهای فلجکننده به این گروه وارد میکند، واکنش چندانی نشان نداده است.
ناظران اپوزیسیون مسلح سوریه در شمال این کشور میگویند داعش از حمله ترکیه به پکک استقبال میکند.
آیا رهبران جهان که پیوستن ترکیه را به اقدام علیه داعش تبریک گفتند سادهانگاری کردند یا به آنها اطلاعات غلط داده شد؟
در اینجا شاید مساله بدبینی و سادهلوحی مطرح باشد زیرا نهادهای اطلاعاتی به آنها اعلام میکردند ترکیه مدتی مدید مخفیانه از داعش و جبهه النصره حمایت میکرده است.
مهمترین کمک ترکیه این بود که مرز را نبسته بود. مهمترین نگرانی کشورهای اروپایی، اقدامات شهروندانشان که به داعش یا جبهه النصره پیوستهاند در بازگشت به کشورشان است. دولتها با توجه به این مشغله ذهنی خود ممکن است اینطور محاسبه کنند ترکیه هر کاری انجام دهد یا انجام ندهد، مرز ترکیه با سوریه در آینده بهتر محافظت خواهد شد.
اما در مورد ثبات منطقه احتمالا مشخص میشود باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا توافقی ضعیف با ترکیه داشته است.
این توافق موجب وارد شدن ضربهای کشنده به داعش نمیشود. این توافق حتی ممکن است داعش را تضعیف نکند. در عین حال، این توافق به کردها که قاطعترین دشمنان داعش بودهاند ضربه میزند. این وضع موجب گسترش خشونتهای ناشی از جنگ داخلی در سوریه و عراق به داخل ترکیه میشود و جنگ داخلی کردها و ترکیه که مدتی مدید کاهش یافته بود، دوباره شعلهور میشود.
ایندیپندنت