عبدالباری عطوان*: سخنان ژنرال ریموند اودیرنو، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا که چند روز پیش بازنشسته شد و گفت تجزیه عراق تنها راه‌حل موجود برای حل مشکلات این کشور است، تصادفی و ناشی از لغزش زبان نبوده است، بلکه این سخنان در حقیقت بازتاب راهبرد آمریکا در منطقه است که به سرعت در خاورمیانه در حال اجراست. این راهبرد از عراق شروع شده، به سوریه رسیده و در یمن نیز در حال اجراست و بعید نیست این راهبرد بزودی در عربستان نیز پس از پایان یافتن نقش این کشور در یمن و سوریه به اجرا در آید. بولنت آرینچ، معاون نخست‌وزیر ترکیه نیز 2 ماه پیش از چنین طرحی سخن گفت و پیش‌بینی کرد سوریه به 8 یا 9 کشور کوچک، مصر به 2 کشور، عراق به 3 کشور، سودان به 4 کشور، لیبی به 5 امارت یا بیشتر تجزیه شود اما او برای جلوگیری از خشمگین کردن مقام‌های عربستان و همچنین برای حفظ ائتلاف آنکارا با ریاض در حال حاضر، سخنی از عربستان به زبان نیاورد. وی افزود که آمریکا تا دهه‌های 20 و 30 قرن گذشته مخالف تجزیه کشورها بود و ترجیح می‌داد، کشورهای مختلف همانند خود این کشور به صورت فدرال اداره شوند، اما اکنون بیشتر به سمت سیاست‌های انگلیس در ابتدای قرن بیستم یعنی تجزیه کشورها و تشکیل کشورهای کوچک ضعیف در هر منطقه‌ای که یک چاه نفت پیدا می‌شود، متمایل شده است. عراق در قرن گذشته یک کشور قدرتمند با هویت عربی - اسلامی بود و در این کشور مذاهب و قومیت‌های مختلف کنار هم زندگی می‌کردند، عراق در مقابل همه گونه طرح‌های تجزیه و تکه‌تکه شدن مقاومت کرد، اما پس از آن طرف‌های غربی دام کویت را برای آن چیدند و پس از آن به این بهانه اقدام به تحریم و محاصره عراق کردند، بازارها را پر از نفت خود کردند تا اینکه نفت به قیمت حدود 10 دلار رسید و پس از آن اقدام به اشغال این کشور و پاشیدن بذر چنددستگی در آن کردند و اکنون به بهانه اینکه گروه‌های مختلف عراقی توان همزیستی با هم را ندارند، طرح تجزیه این کشور به 3 کشور یعنی کردها، شیعیان و اهل سنت را مطرح می‌کنند و می‌گویند که بهترین راه‌حل تجزیه کشور و دور کردن این گروه‌ها از هم است. این سناریو در سوریه نیز در حال پیشبرد است، این کشور ویران شده و در این شرایط نه نظام سوریه می‌تواند جنگ را به نفع خود یکسره کند و نه مخالفان دولت و دیگر گروه‌هایی که از 4 سال پیش با حمایت‌های مالی و تسلیحاتی خارجی تاکنون در این کشور با نظام حاکم می‌جنگند و در این میان ائتلاف ضد داعش متشکل از 60 کشور نیز با وجود اینکه طی یک سال گذشته بیش از 5 هزار حمله هوایی به پایگاه‌ها و مقرهای این گروه تروریستی داشته، نتوانسته داعش را نابود کند. اودیرنو در پیشنهاد خود برای تجزیه عراق نگفت که داعش در این میان چه جایگاهی خواهد داشت، زیرا این گروهک در حال حاضر مساحت زیادی از خاک سوریه و عراق را در اشغال خود دارد، اما بعید نیست آمریکا، داعش را به رسمیت بشناسد، زیرا این کشور قبلا طالبان را در افغانستان به رسمیت شناخته و به متحدان خود در منطقه یعنی پاکستان، عربستان و امارات اشاره کرده، آن را به رسمیت بشناسند. متاسفانه برخی حکومت‌های عربی منطقه نیز از طرح تجزیه کشورهای خاورمیانه حمایت می‌کنند و این در حالی است که گروه‌های مختلف این کشورها که آنها قصد تجزیه آن را دارند، سالیان دراز با خوبی و خوشی کنار هم زندگی کرده‌اند.
*تحلیلگر برجسته مسائل منطقه‌ای