مرتضی اسماعیلدوست: نورباران است از روشنی آفتاب جمال محمد. دل سوی تابناکی نگاهش در هر گوشه از این خاک کهربایی دارد و روزنی از گستره رحمتش را در میان چشمهای آرزو میجوید. دیگر وقتی به 55 کیلومتری شهر قم و در آستانه جادهای خاکی میرسی، نام روستای ناشناس «الهیار» برایت آشنا میشود، چرا که در حدود 5 کیلومتر با شهرکی فاصله داری که نام عزیزترین مرد دورانها آراستهاش ساخته است. مسؤول تدارکات پروژه شاید به واسطه قصور صورت یافته در برنامه بازدید از شهرک پیامبر اعظم(ص) و البته با توجه به پاکی احوالش در مسیر طی شده از تهران تا محل پروژه فیلم «محمد رسولالله(ص)»، همه دانستهها و ندانستههایش را با من تقسیم میکند. رنج معضلات عزیمت با اولین تابلوی نشسته در سکوت کوههای روستا تسکین مییابد، وقتی تابلوی کوچکی تو را به نام زیباییها دعوت میکند. تپههایی که 3 سال نظارهگر نور بود و دوربین و صدا و شبها با کات گفتن کارگردان در تاریکی محض بیابان به خواب میرفت. کوهها سخن از احوالی غریب داشتند، همان کوههایی که مجیدی میگفت همه را طی این سالهای ساخت فیلم پیموده است و تنهاییهای بسیاری برای تمرکز و توجه به طراحی اجرا در اتاقی همجوار با آنها برای خود ساخته است. آقای شاهوردی، هماهنگکننده بازدید در صندلی کنارم نقشه شهرک را برایم به میز توجه میکشد؛ اولین مسیر پیش رو «بصرا» است، سمت چپ ما مدینه و در سمت راست مکهای قرار دارد که بخش مهمی از لوکیشن فیلم را در بر میگیرد و جایی است که خودروی بیرمقمان به سمتش تمایل مییابد. با گذر از مراحل عبور نگهبانی به لوکیشن عظیمی میرسیم که هر گوشهاش، هنرپردازی خلاقانهای منعکس است. پنجرههایی متفاوت، نخلهایی مقاوم و خانههای کاهگلی تو را به فضایی متفاوت از همیشه میبرد و وقتی به اوج تماشا میرسی که همه نگاهت، دکور برافراشته خانه خدا میشود که مقیاسی هماندازه خانه حقیقی دارد و اولین کسی که در مجاورت خانه میبینم، سازنده صاحبنام اثر، مجید مجیدی است که لحظاتی با او به گفتوگو میپردازم و کمی آن سوتر بیژن میرباقری نفر دوم پروژه به دنبال هماهنگی با دستیارها و عوامل اجرایی برنامه در تکاپو و اضطراب به سر میبرد. با او خوشوبشی میکنم و قول و قرار گفتوگویی اختصاصی میگذارم. دیگر در هر گوشهای میتوانی به یکی از نقشآفرینان بزرگترین پروژه جهان اسلام برسی. از ابوطالب تا حمزه که میگوید مرا با آنتونی کوئین فیلم «الرساله» مقایسه نکنید. به محمدرضا صابری، مدیرعامل شرکت «نور تابان» و سرمایهگذار اصلی اثر و پخشکننده فیلم «محمد رسولالله(ص)» میرسم. او از زحمات «وطن امروز» برای پوشش اخبار این فیلم تقدیر میکند. دیگر شب نگاهش را به رخسار همه نشانده است و این بار برخلاف فیلم، هیچ نوری روشنایی نمیبخشد. تا زمان رسیدن نور و آماده شدن صحنه برای نشست عمومی، با عوامل فیلم به گفتوگو میپردازم. بالاخره با تاخیر بسیار و با رسیدن نور امید، جلسه پرسش و پاسخ کارگردان با اصحاب رسانهها برگزار میشود اما این بار به جای نور، صدا غایب جلسه است! گفتوگوها بر کاغذ نوشته شده و به پاسخ مجیدی میرسد. اجرای برنامه را «حسین معززی نیا»ی آشنا به عهده دارد که مسؤول رسانهای فیلم «محمد رسولالله(ص)» و به عبارتی دیگر طبق گفتههای خودش، مسؤول سایت فیلم است! مجیدی در ابتدای نشست فرصت را غنیمت دانسته و از همه عوامل فیلم که در این مدت همراه و همصدا با ترنم عشق به این مهم رسیدند، تقدیر و از محمد سرافراز، رئیس رسانه ملی برای فرصت فراهم شده تشکر میکند. گفتههای مجیدی براساس پخش زنده مراسم از شبکه خبر مطرح شد، چرا که برای اولین بار نشست خبری فیلمی بدین شکل از تلویزیون پخش میشود. مجیدی از علاقهاش برای اجرای این برنامه در کنار حرم هشتمین مراد آرزومندان سخن گفت و اینکه عدم همکاری برخی مسؤولان موجب شد تا این همجواری با حریم امن امام رضا(ع) شکل نیابد! کارگردان فیلم عظیم محمد رسولالله(ص) به دلایل ساخت این اثر گرانقدر اشاره داشت و گفت: حدود 9 سال پیش مرا به جشنوارهای در دانمارک دعوت کردند و میخواستند برایم بزرگداشت بگیرند. همان روزها ماجرای توهین به ساحت مقدس پیامبر در رسانههای دانمارک پیش آمد و این مساله باعث شد من در آن جشنواره شرکت نکنم. آن روزها با خودم گفتم چطور میتوانم در کشوری تجلیل شوم که به باورها و اعتقاداتم توهین کرده است. من نامهای به رئیس وقت آن جشنواره نوشتم و به آن جشنواره نرفتم ولی از همان موقع ذهنم مشغول این موضوع بود که چرا ما در کشور خودمان و در تمام این سالها کاری برای پیامبر اسلام نکردهایم و منتظر ماندهایم تا آنها حرکتی داشته باشند و سپس جواب آنها را بدهیم. کارگردان شاعرانههایی چون «رنگ خدا» در نقد این جریان ادامه داد: ما همیشه واکنشی عمل کردهایم و اتفاقا آنها هم واکنشهای ما را در رسانههایشان نشان داده و از آن به عنوان ترویج خشونت نام بردهاند. آنها احساسات پاک میلیونها آدمی را که به مقدساتشان توهین شده و احیانا به پرچم آتشزدنی منجر شده است به خشونت تعبیر کردهاند! همه این مسائل باعث شد با خودم بگویم باید کاری انجام دهم و ابعاد رحمانی اسلام را به تصویر بکشم. او در ادامه با محکوم کردن وقایع غیرانسانی رخ داده در منطقه افزود: دنیای غرب قرائتی زشت از اسلام ارائه کرده و این در حالی است که متاسفانه کشتارهای سوریه، یمن، عراق، افغانستان و دیگر مناطق درگیر با دلارهای برخی کشورهای اسلامی رخ میدهد. وی اضافه کرد: بخشی از این اتفاقات تبعات این است که ما در حوزه فرهنگی ضعیف عمل کرده و اسلام واقعی را با زبان هنر و فرهنگ به جهان نشان ندادهایم. در حوزه سینما فیلمهای زیادی درباره پیامبران ادیان مختلف داریم ولی درباره پیامبر اسلام فقط 2 فیلم در جهان داریم که یکی از آنها «الرساله» مصطفی عقاد است و دیگری اثری از سینمای ایران که همین فیلم «محمد رسولالله (ص)» است. کارگردان مطرح سینمای ایران که در کارنامهاش کاندیداتوری در بخش نهایی اسکار را با فیلم «بچههای آسمان» دارد، در ادامه نشست و در پاسخ به سوال یکی از رسانههای حاضر به تغییرات رخ داده در نسخه فعلی فیلم اشاره کرد و توضیح داد: براساس تدوین اولیه ما 5 ساعت فیلم داشتیم اما در دورههای مختلف و براساس بازخوردهایی که گرفتیم در نهایت در تدوینهای مختلف زمان فیلم تغییر کرد و در آخرین تغییرات نسبت به نسخهای که برخی عزیزان سال گذشته دیدهاند 18 دقیقه از فیلم درآمده است و در حال حاضر زمان فیلم 2 ساعت و 58 دقیقه است. مجیدی در تکمیل این پرسش، نوید ارائه سریالی 8 قسمتی از زمانهای فیلمبرداری شده فیلم داد که این مساله پس از اکرانهای داخلی و بینالمللی فیلم رخنمایی خواهد کرد. کارگردان فیلم محمد رسولالله(ص)، اکران سینمایی این فیلم را در داخل کشور فرصت خوبی برای بازخورد اثر بین مردم دانست و به جشنواره پیش روی مونترال اشاره کرد و تاثیر نمایش فیلم برای تماشاگران خارجی را مثبت دانست و افزود: دین، امری کاملا فطری است. اینگونه نیست که خارجیها بیدین باشند و با دین نسبتی نداشته باشند. خداوند گرایش به دین را در فطرت همه انسانها گذاشته و وقتی با زبان فطرت صحبت میکنیم همه با آن ارتباط برقرار میکنند. مجیدی تاکید کرد: با وجود قرائتهای غلطی که از اسلام در جهان ارائه دادهاند، فکر میکنم نگاه ما در این فیلم برای مردم جهان جالب توجه باشد. مثلا ما از قشرهای مختلف مردم آلمان دعوت کردیم و فیلم را دیدند و واکنشهای خوبی داشتند. به نظرم این فیلم در جشنواره مونترال هم بازتاب خوبی خواهد داشت و امیدوارم من و چند تن از همکارانم که به مونترال میرویم سفیران خوبی برای همه کسانی باشیم که برای این فیلم زحمت کشیدند. مجیدی سپس در پاسخ به اعتراضهای رخ داده توسط الازهر عنوان کرد: فیلم «محمد رسولالله(ص)» برای وفاق در جهان اسلام ساخته شده و به همین دلیل هم مقطعی از سن پیامبر اسلام انتخاب شد که اختلافی در جهان اسلام ایجاد نشود. کارگردان فیلم «بید مجنون» سپس اشارهای به لوکیشن فیلم داشت و به دستاوردهای مهم ساخت شهرک پیامبر اعظم (ص) پرداخت و گفت: برای ساخت شهرکی اینچنینی پیش از اینها باید اقدام میشد و حالا وجود چنین شهرکی یک دستاورد مهم برای سینمای ایران است و فیلمسازان دیگری میتوانند آثاری بزرگ در اینجا بسازند. همچنین میتوان بعد از نمایش فیلم، شهرک را برای بازدید عموم در نظر گرفت. وی در پاسخ به سوال نشریهای درباره بازگشت سرمایه فیلم تصریح کرد: این فیلم نه از جنس شعار است و نه از جنسی که به دنبال گیشه باشد و ضمنا برای معرفی چهره پیامبر اسلام نمیتوانیم قیمتی بگذاریم. مجیدی سپس به تبلیغات محیطی فیلم اشاره کرد و گفت: در وهله اول میخواهم عنوان کنم که تعامل خوبی بین سازمان زیباسازی و سازمان فرهنگی - هنری شهرداری تهران و بخش تبلیغات فیلم «محمد رسولالله(ص)» ایجاد شد که جا دارد از آقای قالیباف، شهردار تهران و دیگر مسؤولان این نهاد تشکر کنم اما در پاسخ به سوال انجام شده باید بگویم یکی از دلایلی که باعث شد تصمیم بگیرم نام هیچیک از عوامل در پوسترهای تبلیغاتی دیده نشود این بود که تک تک فریمهای عکس مانند تابلوهای نقاشی است و با نوشتن نام عوامل روی پوسترهای تبلیغاتی، زیبایی تصویر گرفته میشد، از همین رو تصمیم گرفتم نام هیچ یک از عوامل بر تبلیغات نباشد تا چشمانداز زیباتری از عکسهای این فیلم به مردم نشان داده شود. ضمن اینکه علاقهای نداشتم نام خودم هم بر این پوسترها و عکسها باشد، چرا که سوژه اثر مهمتر از نام کارگردان است. در ادامه مینا ساداتی، لیلای این شبهای مخاطبان تلویزیونی و آمنه فیلم «محمد رسولالله(ص)» هم به جمع عوامل اضافه شد و در اولین ردیف صندلیها و در میان حضار نشست. کارگردان فیلم «محمد رسولالله(ص)» که عنوان فیلمساز برجسته جهان اسلام در اجلاس رادیو و تلویزیونهای اسلامی یافته است، به نقش برجسته نقشآفرینان پروژه پرداخت و با اشاره به ظرفیتهای بالای سینمای ایران باز هم از عواملی که موجب ساخت فیلم شدند و بویژه از محمد صابری، مدیر شرکت نورتابان تشکر کرد و این پخشکننده قدیمی سینمای ایران را به صحن گفتوگو دعوت کرد. محمدرضا صابری در این نشست توضیحاتی را که پیش از این در پاسخ به سوالاتم درباره آمادگی سینمای ایران برای اکرانی شایسته از این فیلم خاص ارائه کرده بود، در گفتوگوی عمومی با رسانهها نیز تکرار کرد که 45 سالن سینما در تهران و 98 سالن در شهرستان به اکران اولیه فیلم در روز چهارشنبه 4 شهریورماه خواهند پرداخت. صابری تاکید کرد: یکی از دغدغههای سینمای ایران هنگام تولید فیلم «محمد رسولالله(ص)» این بود که شاید با تولید این فیلم روند ساخت فیلمهای دیگر در کشور دچار مشکل شود اما خوشبختانه نه تنها تولید این فیلم سایر تولیدات ایران را دچار مشکل نکرد بلکه شاهد آوردههای بسیاری در سینمای ایران بودیم. در واقع به برکت این فیلم، جدیدترین تجهیزات سینمایی به ایران آورده شد. صابری با اشاره به استقبال صورت گرفته از این فیلم، افزود: تمام سینماداران متقاضی نمایش این فیلم هستند و شورای صنفی نمایش نیز نگاه ویژهای به اکران این فیلم داشته است. متاسفانه در کشور فقط در 10 سالن، شرایطی متناسب با تکنولوژی ساخت این فیلم برای نمایش داریم اما با این وجود با همکاری آقای مجیدی توانستیم این فیلم را در بیشتر سینماهای کشور به نمایش درآوریم. صابری خبرهای خوشی هم داد از تجهیز 120 سالن سینمایی در مناطقی که فاقد سینما هستند که با هزینه بنیاد مستضعفان و همکاری سازمان سینمایی صورت گرفته است. مسالهای که البته با انتقاد مجیدی شکلی دیگر یافت، وقتی که مسؤولان فرهنگی را در همه دولتها در بیتوجهی به مقوله فرهنگ و هنر مسؤول دانست. کارگردان بارانی سینمای ایران که از «بدوک» جنوبی تا «باران» افاغنه را در سالهای فیلمسازیاش به تصویر در آورده است، با گلهمندی از اینکه 800 شهر در ایران فاقد سینما هستند، ادامه داد: ما با 80 میلیون جمعیت فقط 300 سالن سینما داریم که 50 سالن آن فاقد امکان نمایش است و دولتها باید سخاوتمندانه برای هنر هزینه کنند تا این کمبودها برطرف شود. بارها و بارها درباره فرهنگ صحبت شده اما کاری جدی صورت نگرفته است. دولتمردان ما توفیقات زیادی در عرصههای سیاسی و اقتصادی به دست آوردهاند اما امیدوارم فرهنگ را فراموش نکنند. در ادامه علیرضا شجاعنوری، عبدالمطلب فیلم مجیدی هم به جمع اضافه شد و حضور در این فیلم را برای خود موهبت بزرگی دانست. وی افزود: روزی 4 ساعت گریم میشدم و بعد فیلمبرداری هم 2 ساعت طول میکشید تا گریم اجرا شده پاک شود اما حتی یک لحظه بدون عشق سر صحنه نیامدم. محسن شاهابراهیمی، طراحصحنه فیلم نیز از سوی مجیدی دعوت به گفتوگو شد. شاهابراهیمی در سخنانی گفت: پیوستنم به این گروه دوست داشتنی به این دلیل بود که در مختارنامه فعالیت داشتم و وقتی وارد این ماجرا شدم یکسری قدمها از اول برداشته شده بود ولی مهمترین مساله این بود که لوکیشن فیلم انتخاب شود. من طی سفری که 2 سال قبل به مکه داشتم تمام فضای جغرافیایی آنجا در ذهنم حک شده بود و وقتی لوکیشن فعلی را دیدم گفتم خدایا همینجاست. نشست طاقتفرسا اما خاطرهانگیز فیلم «محمد رسولالله(ص)» در همجواری آخرین دقایق روز دوشنبه 26 مردادماه با مراسم پذیرایی به پایان رسید و ساعت صفر عاشقی، نقطهای آغاز برای روزی نو و لحظه بازگشت از شهرکی بود که عظیمترین اتفاق تاریخ سینمای ایران در آن رقم خورده است.