دکتر منوچهر وفایی*:‌ از همان لحظه‌ای که پیام حیاتبخش پروردگار به گوش پیامبر خدا رسید «ن والقلم و ما یسطرون» و سوگند به قلم و آنچه با آن می‌نویسند. «اقرأ باسم ربک‌الذی خلق»، بخوان به نام پروردگارت که هستی را آفرید «والذی علم بالقلم»، همو که با قلم تعلیم داد. «علم الانسان مالم یعلم»، و آنچه را انسان نمی‌دانست به او آموخت، بلی از همان لحظه تعلیم و تعلم و آموختن و یادگیری و یاد دادن و آموزگار و آموزش‌پذیر در صدر برنامه‌های انسان‌ساز اسلام قرار گرفت، مدرسه و آموزشگاه و محل دانش‌اندوزی تقدسی خاص یافت و گفته شد «دبستانی چو گردد باز زندانی شود بسته/ خوشا آموزه اسلام که فرموده چنین بندند زندان را». هفدهمین جشنواره خیرین مدرسه‌ساز استان کهگیلویه و بویراحمد با شرکت مسؤولان آن استان و سایر مقامات لشکری و کشوری در محل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برپا شد. در این بخش از این نگاشته برای آن گروه از هموطنانی که احتمالا با این نگین پربهای کشور یعنی استان کهگیلویه و بویراحمد آشنایی ندارند به صورت اجمالی نکاتی یادآوری می‌شود. کهگیلویه و بویراحمد این نگین پربهای انگشتر وطن در گوشه جنوب‌غربی ایران در میان استان‌های چهارمحال و بختیاری، خوزستان، فارس، اصفهان، بوشهر و در دامنه‌های سلسله جبال پربرکت زاگرس و قله برافراشته آن «دنا» قرار گرفته است این سرزمین زیبا و دل‌انگیز در زیر زمین خود منابع غنی گاز، نفت و سایر منابع را داراست و در روی زمین با داشتن جنگل‌ها، مراتع، رودخانه‌ها، چشمه‌ها، دریاچه‌ها و گیاهان دارویی و حیات وحش تابلویی زیبا و رنگارنگ را در چشم هر بیننده‌ای نمودار می‌کند. از نقطه نظر تاریخی و موقعیت جغرافیایی و سیاسی در طول تاریخ دوران‌های پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته چه زمان‌هایی که با حکومت‌های مرکزی کمترین تماس و همکاری را نداشته و حکومت‌های مرکزی آن دیار را فراموش کرده و به حال خود رها کرده بودند و چه زمان‌هایی که اگر مامور دولتی در آن دیار بود با خودکامگی و ظلم و بیداد با مردم برخورد می‌کرد و اصولا مناطق لرنشین غرب و جنوب ایران عملا از بسیاری امکانات از جمله راه، مدرسه، دانشگاه، پست، مخابرات، بهداشت و درمان و... آن بی‌بهره بودند. با توجه به مطالعاتی که روی آثار تاریخی، سنگ‌نوشته‌ها، ابنیه تاریخی و فسیل‌های غلات و حبوبات انجام شده مشخصا و برای اولین بار می‌توانم ادعا کنم با توجه به امکانات طبیعی و زیستی شاید این منطقه از کشورمان جزو نقاطی از دنیاست که برای اولین بار شراره‌های تمدن بشری در آن به وجود آمده است و این موضوع مطالعات بیشتر و بررسی‌های کامل‌تری را می‌طلبد.  روزگاری چند این بخش از وطن‌مان که مورد بی‌مهری و بی‌توجهی دولت‌ها قرار گرفته بود قطعه قطعه شده و هر تکه‌ای از آن به استانی دیگر سپرده شده بود از جمله خوزستان و فارس؛ این استان‌ها که خود قادر به رفع مشکلات خود نبودند نیز کمترین توجهی به کهگیلویه و بویراحمد نداشتند. تصور نشود بزرگنمایی می‌کنم و از کاه کوه می‌سازم، نه برادران و خواهران هموطن شما روزی هیچ نداشتید، نه مدرسه، نه دبیرستان، نه دانشگاه، نه آب، نه برق، نه مخابرات، نه جاده، نه سرپناه، نه بیمارستان، نه دارو، نه درمان، حتی یک نفر که تحصیلات دانشگاهی داشته باشد نداشتید؛ امروز در پناه پروردگار و دولت اسلامی و همت خودتان همه اینها را دارید. امروز صدها تحصیلکرده دانشگاهی از استاندار گرفته تا مدیران کل، مسؤولان ادارات همگی بومی هستند و تازه بسیاری از مسؤولیت‌های کلیدی کشور هم در اختیار تحصیلکرده‌های این استان است اما این دستاوردها و عنایات خداوندی می‌طلبد که ما گذشته‌های تلخ را فراموش کرده از تجارب آن استفاده کنیم و با امید به آینده، زمان حال را غنیمت شمرده و با اتحاد و برادری از آن استفاده کنیم. «واعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا» را وجهه همت خود قرار دهیم ان‌شاءالله و استان را آنچنان که درخور مردم خونگرم و باصفای آن است بسازیم و به استانی پیشرو و توسعه یافته در برابر استان‌های دیگر تبدیل کنیم. به هر صورت همانگونه که در ابتدای این مقال نگاشته شد همایش خیرین مدرسه‌ساز کهگیلویه و بویراحمد در محل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با حضور جناب آقای دکتر موسی خادمی استاندار، مهندس نیک‌اقبالی معاون عمران و سایر عزیزان از استانداری‌، حاج‌زارع‌پور مدیرکل آموزش‌وپرورش استان، جهان مهرابی مدیر کل نوسازی مدارس، صالح داستار مدیر مشارکت‌های مردمی نوسازی مدارس استان که از مدت‌ها پیش امر اقدام به شناسایی و پیگیری محتوای جشنواره و برنامه‌های آن را عهده‌دار شده بود و سایر عزیزانی که از آموزش‌وپرورش استان آمده بودند، دکتر حافظی رئیس جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور، معاون محترم وزارت آموزش‌وپرورش، دکتر سیدضیاء هاشمی معاون وزارت علوم و دیگر مسؤولان کشوری و لشکری برگزار شد؛ در نهایت برنامه‌ها با سخنرانی استاندار، دکتر حافظی، مدیرکل آموزش‌وپرورش استان، معاون وزارت آموزش و پرورش و... ادامه یافت و از تابلوی تمبر یادبود همایش پرده‌برداری به عمل آمد و مسؤولان آن را امضا کردند و به تعدادی از افراد خیر و شاخص تندیس جشنواره و لوح سپاس و دسته‌های گل اهدا شد. اما عزیزان هموطن، در قرآن کتاب خدا روشن و بی‌ابهام گفته شده هیچ قومی عوض و متحول نمی‌شود مگر آنکه مردم آن متحول شوند. (نقل به مضمون) و بلی برخیزید، کارهای خیر همیشه هست اما این ما هستیم که همیشه نیستیم. در همه جای جهان می‌توان کار خیر انجام داد. در کالیفرنیای آمریکا، در ونکوور کانادا، در شاخ‌آفریقا، در قطب یخ‌زده جنوب، در اردوگاه‌های فلسطین، در قتل‌گاه‌های بچه‌های مظلوم یمن و در جای جای دنیا که ظلم و بی‌عدالتی و حق‌کشی بی‌داد می‌کند و عده‌ای بسیار زیاد از گرسنگی و تشنگی جان می‌دهند ولی مردم دروازه‌غار و مردم زیباکنار هر دو عریانند اما این کجا و آن کجا! بلی! مردم کهگیلویه و بویراحمد هزاران سال است طعم تلخ محرومیت را چشیده‌اند، این مردم سال‌هاست روی گنج خوابیده‌اند اما با شکم گرسنه؛ بنابراین من به عنوان فرزندی از این ناحیه از کشورمان از همه مردم ایران، دولت، ثروتمندان و خیرین عاجزانه می‌خواهم دستان سخاوتمند خود را بلند کرده و چهره زشت محرومیت را از این دیار پاک کنند، نه فقط با مدرسه‌سازی بلکه در همه امور و مطمئن باشید کار خیر شما هم نزد پروردگار و هم نزد مردم بی‌اجر و مزد نخواهد بود «شر و خیر هر عمل کز آدمی سر می‌زند/ آن عمل مزدش بزودی پشت در، در می‌زند!»  بلی عرض کردم کمک‌ها نباید فقط متوجه مدرسه‌سازی باشد و آن هم پراکنده‌سازی و حتی به صورت کانکس، بلکه باید متوجه خود معلمان و مردم آن روستاها هم بشود. بی‌انصافی است که معلمان را به شمع تشبیه کنیم زیرا شمع را می‌سازند تا بسوزد اما معلم می‌سوزد تا بسازد! در سخنان استاندار نیز بحق 2 نکته اساسی وجود داشت: یکی اینکه در درازمدت باید از پراکنده‌سازی مدارس جلوگیری شود و در جهت تجمیع روستاها قدم برداریم و دیگر اینکه باید تلاش شود استان توانمند شده و نه تنها خواستار کمک سایر استان‌ها نباشد بلکه خود بتواند به استان‌های دیگر کمک‌رسانی کند؛ بدیهی است این دو نکته باید و لازم است به عنوان هدف اصلی و حیاتی تلقی شود. از سویی می‌توان خیرین، ثروتمندان و توانگران را هدایت کرد تا حتی درباره بهسازی روستاها و مقاوم‌سازی خانه‌های والدین دانش‌آموزان و دیگر امور مشارکت کنند و شاید بتوان با برنامه‌ریزی، بخش بزرگی از کمک خیرین را برای تبدیل زمین‌ها و کشتزارهای کم‌بازده به باغ‌های انگور و پسته دیم به کار گرفت و به صاحبان این زمین‌ها تحویل داد تا در نهایت بافت جنگل و مرتع بیش از این آسیب نبیند.
* چهره ماندگار استان کهگیلویه و بویراحمد