عبدالباری عطوان*: تقریبا همه ما تصاویر پیکر مطهر آیلان کردی، کودک 3 ساله سوری مهاجر را در سواحل دریای بودروم ترکیه که روی صورت افتاده بود دیدیم. این تصاویر دقیقا مانند تصاویر «حنظله» فلسطینی در نقاشی‌های هنرمند شهید «ناجی‌علی» بود. (حنظله کودک 10 ساله فلسطینی و شخصیت نقاشی‌ها و کارتونی ناجی‌علی، کاریکاتوریست فلسطینی است که او را به عنوان نماد مصور مردم فلسطین همواره پشت به بیننده و با دستان قلاب شده در پشت ترسیم کرده‌ است.) مساله‌ای که برای همه ما بهت‌آور و شوکه‌کننده بود، اشک‌های وزیر خارجه سوئد بود. تصاویر، بویژه اگر مربوط به کودکان باشد، چه بسا مسیر تاریخ را عوض کند و در یادها ماندگار می‌شود، بویژه اینکه عکس آیلان مانند عکس دختربچه 9 ساله ویتنامی است که سال 1972 بر اثر بمب‌های وحشتناک آمریکا سرآسیمه و بدون لباس در خیابان‌ها به‌شدت در حال گریه بود و نیز تصاویر آیلان یادآور تصاویر محمد الدره، شهید فلسطینی بود که سپتامبر سال 2000 برای فرار از حملات اسرائیلی‌ها به نوار غزه به آغوش پدر پناه برد و در همانجا نیز هدف تیر اسرائیلی‌ها قرار گرفت و شهید شد. یکی از خوانندگان روزنامه گاردین انگلیس در پیامی نوشت: «پس از مشاهده پیکر آیلان از انگلیسی بودن خودم شرم می‌کنم.» زیرا دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس، درهای این کشور را به روی آوارگان سوری بست و فقط به چند  هزار نفر اجازه ورود به  این کشور را نداد. آنها که اینگونه می‌گویند، ما که در واقع بازماندگان قربانیان سوری هستیم و 5 سال است که شاهد تکرار این تراژدی هستیم چه باید بگوییم؟ نمی‌دانم سران عرب ما، بویژه آنهایی که در این جنگ دست دارند و به آتش این جنگ  دامن می‌زنند که سبب گرفته شدن جان انسان‌های بیشتر در سوریه یا اطراف آن می‌شود آیا این تصاویر را دیدند و اگر دیدند احساس و واکنش آنها چه بود؟ آیا آنها نیز مانند وزیر خارجه سوئد و بسیاری از ما بر این تصاویر اشک ریختند و آیا اصلا در حدقه چشم آنها اشکی وجود دارد؟ زمانی که می‌شنویم برخی تحلیلگران عرب اقدام دولت‌هایشان را در بستن درهای کشورشان به روی آوارگان سوری توجیه می‌کنند و می‌گویند اتحادیه عرب باید برای بررسی حال آنها تشکیل جلسه دهد، احساس درد می‌کنیم و این درد زمانی اندوهناک می‌شود که نبیل‌‌العربی، دبیر کل اتحادیه عرب اعلام می‌کند مشکل سوری‌ها بیشتر از توان و حجم اتحادیه عرب است. اما این پرسش مطرح است که چرا زمانی که این اتحادیه عضویت سوریه را به تعلیق در آورد و دست به دامن شورای امنیت شد تا قطعنامه دخالت نظامی در لیبی را صادر کند اعلام نکرد مشکل سوریه بیش از حجم و توان آن است؟ واقعا این دردآور است، زیرا زمانی که سوریه سال‌های 2007 و 2008 بیش از 2 میلیون عراقی را که به علت انفجار خودروهای بمبگذاری شده بدن‌های‌شان هر روز در حال تکه‌تکه شدن بود پذیرفت از اتحادیه عرب درخواست برگزاری جلسه نکرد. صدها هزار نفر از سوری‌ها برای ورود به اردن و لبنان نیز نیازی به تشکیل جلسه اتحادیه عرب ندیدند. این درد زمانی تشدید می‌شود که می‌شنویم کشورهای عربی بویژه عربستان سعودی برای التیام بخشیدن به درد آوارگان فلسطینی در الزعتری فقط به دادن صندوق خرما و پتو به آنها روی می‌آورند تا بر اقدام‌شان در جلوگیری از ورود آوارگان به خاک خود سرپوش بگذارند.
*تحلیلگر برجسته مسائل منطقه‌ای