حجت‌الاسلام و المسلمین سید سعید لواسانی: بدخلقی رذیله‌ای اخلاقی است که توبه هم ندارد! از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم وارد شده است: «أَبَى اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لِصَاحِبِ الْخُلُقِ السَّیِّئِ بِالتَّوْبَه» [الکافی،ج2، ص321] «خدای عزوجل ابا دارد که توبه بداخلاق را بپذیرد». خدایی که توبه‌پذیر است، چگونه است که با بداخلاق چنین سخت می‌گیرد؟ «لِأَنَّهُ إِذَا تَابَ مِنْ ذَنْبٍ وَقَعَ فِی ذَنْبٍ أَعْظَمَ مِنْهُ» «زیرا او وقتی از گناهی توبه کرد، در گناهی بزرگ‌تر واقع می‌شود». بداخلاقی وقتی ملکه یک نفر شد، همواره در گناه است و هرچه توبه کند، نمی‌تواند توبه خود را نگه‌ دارد و گناهی دیگر که بزرگ‌تر از پیشین است، سراغ او می‌آید. چنین فردی چه جایی برای توبه و قبول توبه دارد؟ حالا خودتان مقایسه‌ کنید، بداخلاقی‌های سیاسی و رسانه‌ای و فضاهای مجازی را که متاسفانه جامعه ما در حد بالایی گرفتار آن است.
راه فرار از این فساد بزرگ که هم ایمان ما را از بین می‌برد و هم جامعه را زشت می‌کند، اخلاق نیکو است، زیرا همان‌گونه که بداخلاقی در پیشگاه خداوند بی‌ارزش است، خوش‌اخلاقی قیمت دارد و به این دلیل است که اولی دعایش مستجاب نیست و کارش جلو نمی‌رود و دومی دعا که می‌کند، به اجابت می‌رسد. این حکایت از ارزش افراد و تفاوت آن نزد خدا دارد. نکته‌ای که چندین بار تذکر داده شده است، اینکه انسان مومنی که عمل صالح دارد، با هر کار خوبی مقامش بالاتر می‌رود و به خدا نزدیک‌تر می‌شود زیرا روح مومن با هر عمل خوبی صیقل بیشتری می‌خورد و صاف‌تر می‌شود و برای تقرب به خدا آماده‌تر می‌شود و اینکه می‌گوییم حسن‌خلق به انسان ارزش می‌دهد، به همین معناست که روح را آماده تقرب می‌کند. رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌فرمایند: «مَا یُوضَعُ فِی مِیزَانِ امْرِئٍ یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَفْضَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ» [الکافی، ج2، ص99] «در میزان کسی برتر از حسن خلق گذاشته نمی‌شود». در قیامت، حق میزان سنجش انسان‌هاست: «وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقٌّ» [اعراف، ص8] هرکس به حق نزدیک‌تر باشد، برتر است و ارزش بیشتری نزد خدا دارد. روایت شریف می‌فرماید: در قیامت اخلاق نیکو برترین است، پس ارزش انسان خوش‌اخلاق از دیگران بیشتر است.
منظور این است که انسان با اخلاق نیکو سریع‌تر به خدا می‌رسد. دلیلش آن است چنین انسانی در دنیا ارزشمند بوده است و اخلاق نیکو او را به سوی خدا کشانده است. آری! اخلاق نیکو یکی از عواملی است که ایمان را کامل می‌کند و گناهان به آن زیان نمی‌رساند. [ همان، 100 - 99] اما اخلاق نیکو چیست؟ شخصی  از امام صادق(ع) ‌پرسید که حد اخلاق نیکو چیست؟ «مَا حَدُّ حُسْنِ‏ الْخُلُقِ» [الکافی، ج 2، ص103] یعنی اخلاق نیکو چه معیارها و شاخصه‌هایی دارد؟ امام(ع) 3 معیار را بیان می‌فرمایند که سنجش حسن‌خلق است:
1-«تُلِینُ جَنَاحَکَ» «با مردم ملایم باشی»؛ رفتار و کردارت با مردم فروتنانه و با نرمی باشد و خشونت در آن نباشد که مردم دربرابر تو حریم بگیرند و از صحبت تو رنجش داشته باشند. 2-«وَ تُطِیبُ کَلَامَکَ»؛ «کلام و گفتارت پاکیزه باشد»؛ سخنان تو نرم و ملایم باشد و موجب رنجش دیگران نشود. 3-«وَ تَلْقَى أَخَاکَ بِبِشْرٍ»؛ «با برادر دینی‌ات با خوشرویی روبه‌رو شوی»؛ ترشرو نباشی. اگر کسی این 3 امر را در کردار و گفتار و معاشرت داشته باشد، دارای اخلاق نیکوست. به این دلیل است که پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌فرمایند: «إِنَّ صَاحِبَ الْخُلُقِ الْحَسَنِ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ» [الکافی، ج2، ص100] «کسی که خوش‌اخلاقی در او ملکه است، همانند روزه‌داری که شب‌ها را به نماز و عبادت برخاسته است، پاداش دارد». حتی اگر در برخی از اعمال عبادی ـ مستحبی‌اش ـ کم داشته باشد، اخلاق نیکو آن را جبران می‌کند. [همان، 102] زیرا موجب از بین‌ رفتن خطاها می‌شود، چنانکه آفتاب یخ روی زمین را آب می‌کند. [همان، 100] و این رمزی است در اخلاق نیکو که موجب می‌شود غفران خدا را جلب کند و گناهان و خطاهایش بخشیده شود. از این بالاتر؛ اخلاق نیکو، آدمی را به مدارج بالای آخرت می‌رساند، و عبادات‌های او را چندین برابر بالا می‌برد. [جامع السعادات، ج1، ص310] خلاصه! ما به عنوان مسلمان باید از پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم پیروی کنیم و قرآن، ایشان را موصوف به اخلاق بزرگوارانه کرده است: «وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ» [قلم - 4] نمونه‌های اخلاق بزرگوارانه و کریمانه پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فراوان است و من و شما باید به آن حضرت تأسی کنیم، بویژه اگر کارگزار نظام اسلامی هستیم، باید خدمتگزار مردم باشیم و گفتار و کردار و معاشرت ما با مردم خوب و نیکو باشد.  اهل رسانه و خبرنگاران هم توجه کنند، قلم که به دست دارند، باید مراقب باشند قلمشان عفیف باشد. نکند برخی بخواهند با قلم و بیانی آلوده به اغراض از دین و انقلاب اسلامی دفاع کنند که امکان ندارد. اسلام با اخلاق خوب رشد کرده و می‌کند. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «الْبِرُّ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ یَعْمُرَانِ الدِّیَارَ وَ یَزِیدَانِ فِی الْأَعْمَارِ» [الکافی، ج2، ص100] «نیکویی و اخلاق نیکو شهرها را آباد و عمرها را زیاد می‌کند.» و امیرالمومنین(ع) به همه ما دستور می‌دهند: «عَلَیْکُمْ بِصَنَائِعِ الْإِحْسَانِ وَ حُسْنِ الْبِرِّ بِذَوِی الرَّحِمِ وَ الْجِیرَانِ فَإِنَّهُمَا یَزِیدَانِ فِی الْأَعْمَارِ وَ یَعْمُرَانِ‏ الدِّیَار» [غرر‌الحکم، ص407] «بر همگان لازم است رفتارها و اخلاق نیکو و خوب با خانواده و همسایگان خو داشته باشند، زیرا آن دو عمرها را زیاد و شهرها را آباد می‌کنند».