گروه سیاسی: هفته گذشته یک تیم از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد تهران شد. علی‌اصغر زارعان، معاون رئیس سازمان انرژی اتمی شنبه هفته گذشته رسما گفت این بازرسان آژانس برای بازرسی نیامده‌اند و هدف از سفر آنها انجام برخی هماهنگی‌ها در راستای چگونگی تعهدات برجام است. به گزارش «وطن‌امروز»، زارعان گفت: بازرسان آژانس روز سه‌شنبه 24 شهریور طبق روال معمول به ایران سفر خواهند کرد. در این سفر برنامه‌هایی جهت بحث و مذاکره داریم اما در این دور از مذاکرات اقدام یا دستوری مبنی بر بازدید از مراکز نظامی نیست. وی افزود: این سفر در راستای برنامه جامع اقدام مشترک است که طبق روال گذشته انجام می‌شود. همزمان با انتشار خبر ورود بازرسان آژانس به ایران، یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست عمومی آژانس گفت رژیم بازرسی‌ها از ایران یک رژیم فراپروتکلی خواهد بود و در این مسیر ایران اجازه بازرسی‌های فراتر از پروتکل را به بازرسان آژانس داده است؛ رژیم بازرسی‌هایی که علی‌اکبر صالحی درست در همان روزی که توافق بر سر برجام اعلام شد، قرارداد آن را با یوکیا آمانو بست و نامش را «نقشه راه» نهاد. اما درباره ورود بازرس‌های آژانس به ایران، ماجرا زمانی قابل توجه شد که علی‌اکبر صالحی که در نشست فصلی آژانس حضور داشت از سفر قریب‌الوقوع یوکیا آمانو به تهران خبر داد؛ خبری که باعث شد علیرضا زاکانی، رئیس کمیسیون برجام طی نامه‌ای از جواد ظریف بخواهد مقدمات حضور آمانو در کمیسیون برجام را فراهم کند اما گویا علیرضا زاکانی از ماهیت سفر آمانو به تهران چندان خبر نداشت چراکه براساس ادعای خبرگزاری رویترز (که در جریان مذاکرات هسته‌ای نشان داد دسترسی ویژه‌ای به منابع آمریکایی دارد) سفر آمانو به تهران برای انجام بازرسی جنجالی نقشه راه، یعنی بازرسی از تاسیسات پارچین خواهد بود. رویترز همچنین مدعی شده است بازرسان آژانس که در ایران حاضر شده‌اند، برای انجام بازرسی از پارچین به ایران رفته‌اند و در انتظار آمانو هستند تا به همراه آمانو در محل نمونه‌برداری از پارچین حضور یابند. رویترز در این باره گزارش داده است: قرار است مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تیم همراهش در سفر به تهران، در محل نمونه‌برداری متخصصان ایرانی از سایت پارچین حضور داشته باشند.دوشنبه گذشته علی‌اکبر صالحی - رئیس سازمان انرژی اتمی ایران - از سفر یوکیا آمانو - مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی - به تهران خبر داد. این در حالی است که گروه ۱۲ یا ۱۳ نفره‌ای که قرار است او را در این سفر همراهی کنند همان روز دوشنبه وارد تهران شدند. به گزارش این خبرگزاری، این دیدار به موازات تحقیقات آژانس برای اطمینان از کاهش برنامه هسته‌ای ایران و صلح‌آمیز بودن آن انجام می‌شود. به همین منظور، ایران و آژانس انرژی اتمی روی یک «نقشه راه» درباره تعداد بازدیدها و جلسات و نحوه انجام آنها توافق کردند. پس از انجام تمام این اقدامات، آژانس انرژی اتمی ۱۵ دسامبر (۲۴ آذر) گزارشی کلی درباره نتایج بررسی‌ها منتشر خواهد کرد. قرار است آمانو و گروه همراهش هنگام نمونه‌برداری کارشناسان ایرانی از سایت پارچین، در آن محل حضور داشته باشند. آمانو ماه گذشته به منظور کاهش نگرانی‌ها درباره بازدید از سایت پارچین اعلام کرد: تمام توافقات با ایران در این باره واضح است و با معیارهای آژانس انرژی اتمی به طور کامل همخوانی دارد. براساس این گزارش، آمانو این اظهارات را پس از انتشار خبری درباره توافق محرمانه ایران و آژانس انرژی اتمی برای بازدید از این سایت بیان کرد. در این گزارش اعلام شده بود بازرسان آژانس اجازه ورود به سایت پارچین را نخواهند داشت و بر اطلاعات و نمونه‌های محیطی ارائه شده از سوی متخصصان ایرانی متکی خواهند بود.به هر حال ادعای رویترز در حالی است که پیش از این معاون علی‌اکبر صالحی رسما اعلام کرد حضور بازرسان آژانس در تهران برای بازرسی‌ها نیست! خبرگزاری رویترز یک روز پس از انتشار این گزارش، از تلاش‌ها برای انتشار گزارش بازرسی‌ها از پارچین خبر داد. رویترز گزارش داد چند تن از کارشناسان امنیتی هسته‌ای از ناظر هسته‌ای سازمان ملل و قدرت‌های جهانی خواستند جزئیات بازرسی از سایت نظامی ایران به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای ماه ژوئیه را منتشر کنند. ایسنا، به نقل از رویترز گزارش داده است طرح محرمانه برای سایت پارچین باعث گزارش‌های متفاوتی درباره چگونگی انجام بازرسی‌ها شده است. برخی منتقدان کابینه ایالات متحده بیان می‌کنند به ایران آزادی عمل زیادی داده شده تا بازرسی‌ها را که شامل نمونه‌برداری است خود انجام دهد. دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌المللی در واشنگتن با اعلام نارضایتی از کمبود جزئیات توافق گفت: جزئیات باید آشکار شوند چون نبود آنها اعتبار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تخریب می‌کند. نتیجه نمونه‌برداری‌ها هر چه باشد، محرمانه بودن آن تصمیم اینکه نمونه‌برداری معتبر است را دشوار می‌کند. اولی هاینونن، معاون پیشین مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه سری بودن توافق قابل توجیه نیست، گفت: این روشی غیرمعمول در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. دلیلی برای محرمانه بودن وجود ندارد مگر برای دلایل خاص اقتصادی، امنیتی و مالکیت که درخواست محرمانه بودن می‌شود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است برای محرمانه ماندن توافق الزام قانونی دارد، اما از نظر تکنیکی بدون عیب است و آژانس تضمین می‌دهد نمونه‌ها بی‌اعتبار نیستند. جفری لوئیس، کارشناس برجسته عدم گسترش سلاح هسته‌ای از موسسه مطالعات بین‌المللی مونتری در این باره گفت: افشای جزئیات تحت فشار ممکن است اعتماد کشورها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را خدشه‌دار کند. این موضوع ممکن است بشدت توانایی آژانس برای انجام ماموریتش در سراسر جهان را بی‌اعتبار کند. جمهوری‌خواهان ایالات متحده که سعی در رد توافق هسته‌ای ایران در کنگره داشتند روی گزارش رسانه‌ها دست گذاشتند که ایران قادر خواهد بود بدون حضور بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمونه‌ها را جمع‌آوری کند. مقامات ایرانی نیز اعلام کردند کارشناسان بین‌المللی اجازه حضور نخواهند داشت. با این حال 4 دیپلمات آشنا به توافق هسته‌ای به خبرگزاری رویترز گفتند بازرسان سازمان ملل برای سرپرستی نظارت‌ها در پارچین حضور خواهند داشت. در این توافق غیرمعمول نمونه‌برداری‌ها توسط تکنیسین‌های ایرانی در حضور کارشناسان آژانس انجام می‌شود. رویترز البته بلافاصله به نقش تعیین‌کننده گزارش آمانو درباره محتوای این بازرسی‌ها اشاره می‌کند و می‌نویسد: تا زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ سوالاتش را درباره اصطلاحا ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران به‌دست نیاورد ایران نمی‌تواند از رفع تحریم‌ها تحت توافق هسته‌ای برخوردار شود. نقش تعیین‌کننده آمانو در سرنوشت تخفیف تحریم‌ها در حالی است که آقای مدیرکل در تازه‌ترین گزارش خود درباره برنامه هسته‌ای ایران، به‌رغم ده‌ها بار بازرسی از تاسیسات هسته‌ای ایران و به‌رغم اذعان گزارشات به سلامت این تاسیسات، اما باز هم ایران را متهم به پنهانکاری کرد! این موضوع یک بار دیگر نشان داد آمانو به هیچ عنوان قابل اعتماد نیست و به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران در ایران معتقدند بازرسی از تاسیسات نظامی ایران که دولت روحانی مجوز آن را به آژانس داده است، سرانجام خوبی برای کشور به همراه نخواهد داشت.