گروه اقتصادی: در حالی که خیلیها افزایش نرخ دلار دولتی را در راستای تکنرخی شدن ارز میدانستند، قیمت ارز رشد غیرقابل پیشبینی را تجربه و فاصله خود را با قیمت دولتی زیاد کرد. قیمت دلار در روزهای گذشته با نوسانات شدیدی روبهرو بود و در مقاطعی این تغییرات به 200تومان هم رسید. قیمت دلار 23 تیرماه 94 نزدیک به 3230تومان بود که بعد از گذشت 2 ماه همراه با نوسات شدید به 3420تومان رسید، این در حالی است که دلار 23 شهریور با قیمت 3500 تومان نیز آشنا شد. در حالی که یکی از برجستهترین کارهای دولت یازدهم ثابت نگه داشتن قیمت دلار در سال گذشته بود ولی امسال گویا ثابت بودن قیمت دلار تبدیل به یک خیال شده است. بعد از توافقاتی که انجام شد دولت به خاطر لغو تحریمها وعده کاهش قیمت در کشور را داده بود این در حالی است که نوسان این روزهای دلار نشانهای بر موفق نبودن دولت در مسائل بینالمللی و سیاستهای خارجی خود است. از طرفی میتوان به این نکته نیز اشاره کرد که دولت نمیخواهد بعد از لغو تحریمها قیمت دلار را به پایینتر از 3400 تومان بیاورد. این قیمت در روزهای آتی با کاهش روبهرو شد اما سوالهایی زیادی در اذهان عمومی ایجاد شده است از جمله اینکه چرا قیمتها با وجود توافقات و لغو تحریمها در مسیر افزایش قرار گرفته است، در حالی که مردم منتظر ثبات بیشتر و حتی کاهش قیمت دلار بودند اما این تصورات اشتباه از آب در آمد و قیمت دلار افزایش پیدا کرد. به اعتقاد مسؤولان دولتی، افزایش قیمت دلار و نوسانات شدید نگرانکننده نیست و معتقدند با لغو تحریمها که تا چند ماه آینده صورت میگیرد مردم به آینده خوشبین شدند و به همین دلیل تقاضا برای خرید ارز افزایش یافته است، از طرفی تولیدکنندگان هم به خاطر فعال شدن و افزایش تولید بنگاههای صنعتی خود، بیش از پیش روانه بازار ارز شدند. غیر از 2 مورد بالا سفرهای خارجی مردم در تابستان هم دلیل دیگر دولت برای افزایش تقاضا و قیمت دلار بود در حالی که به گفته یکی از کارشناسان اقتصادی، افزایش قیمت دلار مربوط به خود دولت میشود، چرا که این روزها سخنهای بسیاری درباره کسری بودجه مطرح است. در این رابطه قاسم نیکجو، کارشناس اقتصادی کشور به دانا گفت: قیمت دلار توسط بانک مرکزی افزایش پیدا میکند و در حال حاضر این افزایش از سوی بازار امکانپذیر نیست، چرا که تقاضای موثر در کشور و نقدینگی پایین است از این رو دلیل افزایش قیمت رفتار سیاسی بانک مرکزی است. نیکجو ادامه داد: افزایش دلار تنها میتواند برای جبران کسری بودجه باشد که مطمئنا در روزهای آتی قیمت دلار به سمت 3600 تومان نیز خواهد رفت. بحث افزایش قیمت دلار از طرف دولت برای جبران کسری بودجه در بین صرافان نیز مطرح میشود؛ در همین راستا یکی از صرافان شهر تهران به خبرنگار شبکه اطلاعرسانی دانا گفت: در چند سال گذشته به وضوح مشخص شده است افزایش یا کاهش قیمت دلار دست خود دولت است، از همین رو نوسانات این روزها نیز به دولت بازمیگردد. وی در ادامه گفت: دولت این روزها با خزانه خالی روبهرو است و برای پر کردن خزانه مجبور به این کار شده است. از طرفی دیگر نرخ ارز مرجع یا همان ارز مبادلهای که توسط بانک مرکزی اعلام میشود راهکاری برای تنظیم بازار آزاد دلار است که در ابتدای سال 2800 تومان بود. در مواقعی که قیمت دلار با نوساناتی روبهرو میشود بانک مرکزی میتواند به راحتی با افزایش یا کاهش قیمت ارز مبادلهای نبض بازار را بگیرد تا بازار شاهد نوسانات زیادی نشود اما شواهد و نمودارهای تغییر قیمت ارز مبادلهای نشان میدهد بانک مرکزی خود همراستا با این نوسانات بوده است، چرا که در مواقع افزایش قیمت، بانک مرکزی نیز قیمت دلار مبادلهای را افزایش داده است. با این دلایل و نمودارهای افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و دلار مبادلهای میتوان بهراحتی به این نتیجه رسید که دولت خود، قصد افزایش قیمتها را دارد، چرا که این دو نرخ همسو با یکدیگر حرکت میکنند، از طرفی میتوان با اشاره به خواسته دولت مبنی بر تک نرخی کردن دلار این احتمال را داد که با نزدیک شدن قیمت دلار در بازار آزاد و دلار مبادلهای به هم، دولت تکنرخی شدن قیمت دلار را اعلام کند. طبق 2 نمودار بالا افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و مبادلهای همسو با یکدیگر بوده که این دلیل مستحکمی برای افزایش قیمت توسط دولت است.
تناقض دلار ۳۱۰۰ تومانی با یکسانسازی نرخ ارز
سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: افزایش قیمت دلار به ۳۱۰۰ تومان در بودجه ۹۵ منجر به کاهش ارزش پول ملی میشود. غلامرضا کاتب با اشاره به اینکه سهشنبه هفته جاری رئیس سازمان مدیریت درباره درآمدهای بودجه 94 و نحوه تخصیص آن در مجلس گزارشی ارائه خواهد کرد، درباره نرخ دلار 3 هزار و 100 تومانی در بودجه سال 95، اظهار داشت: این رقم پیشنهادی دولت برای بودجه سال آینده بوده البته علت چرایی افزایش آن، احتمالاً از رئیس سازمان مدیریت پرسیده خواهد شد. وی ادامه داد: آنچه مسلم است دولت باید به دنبال کاهش نرخ ارز باشد، تا ارزش پول ملی حفظ شده و همچنین نرخ ارز باید طبق برنامه پنجم توسعه توسط بازار مشخص شود و این قیمت محاسباتی خواهد بود. وی با اشاره به اینکه قیمت محاسباتی دلار در بودجه نباید افزایش یابد، گفت: این نرخ میتواند در قیمت ارز در بازار تأثیرگذار باشد و اگر دولت به دنبال یکسانسازی نرخ ارز است، باید با کاهش قیمت به دنبال آن باشد و نه افزایش. این نماینده مجلس با بیان اینکه طبق قانون برنامه پنجم نباید قیمت ارز دونرخی باشد، تصریح کرد: اینکه گفته میشود دولت به دنبال کسب درآمد بیشتر از محل افزایش نرخ دلار در بودجه است، بعید میدانم مسؤولان سیاستهای کلان را به مباحث فرعی گره بزنند بلکه باید مسائلی مانند تورم و حمایت از تولید محور قرار گیرد.