اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان در واکنش به انتشار گزارش خبری روزنامه «وطن امروز» درباره کشته و مصدوم شدن 5 گوزن زرد ایرانی، جوابیه‌ای به شرح زیر به دفتر این روزنامه ارسال کرده است.
احتراما به استحضار می‌رساند خبرنگار محترم آن روزنامه با درج یک تیتر کاملا کذب با عنوان «5 گوزن ایرانی کشته و مصدوم» در تاریخ 8/6/1394 با کد خبر 144477 علاوه بر ایجاد نگرانی در علاقه‌مندان به محیط‌زیست و تشویش افکار عمومی، موجبات آزردگی خاطر مامورین، محیط‌بانان و کارشناسان زحمتکشی گردید که در سایت‌های تکثیر گوزن زرد ایرانی و عملیات نقل‌وانتقال تلاش شبانه‌روزی داشته‌اند و به طور کلی زندگی خود را وقف حفاظت از انفال و طبیعت می‌نمایند. لذا ضروری است برابر فصل ششم از ماده 23 قانون مطبوعات کشور جوابیه این اداره کل را در همان صفحه و با همان حروف جهت تنویر افکار عمومی چاپ نمایید. در این خصوص خبرنگار آن روزنامه اعلام نموده که 5 کشته و مصدوم در انتقال گوزن زرد ایرانی اتفاق افتاده است و عمدا تلاش نموده که از طریق این تیتر دروغین، «تلف شدن 5 گوزن زرد ایرانی» را در وهله اول و در صورت دقت بیشتر تلف و مصدوم شدن 5 رأس گوزن زرد ایرانی را به اذهان عمومی القا نماید. این در حالی است که اولا سازمان حفاظت محیط‌زیست 4 رأس گوزن را منتقل نموده است و تعداد 5 رأس گوزن که در خبر آمده است اشتباه می‌باشد؛ ثانیا و از همه مهم‌تر 3 رأس از 4 رأس در کمال سلامت و چابکی در محل قرنطینه سایت میانرود دزفول رهاسازی شدند که عکس و تصاویر آن در لحظه رهاسازی موجود است و معلوم نیست خبر مصدوم و تلف شدن گوزن‌ها و تعداد 5 رأس بودن را به چه دلیل در خبر خود درج نموده است.
اما در خصوص گوزن تلف شده نیز اعلام می‌نماید که گوزن فوق در همان لحظه رهاسازی در سایت میانرود با توجه به داشتن سن بالا از توانایی جسمی کافی برخوردار نبوده و ظاهرا آلودگی انگلی نیز داشته است. البته مقرر گردید متعاقب کالبد شکافی و ارائه گزارش دامپزشکان معتمد علت مرگ مشخص و اعلام گردد.
صرفنظر از تیم زنده‌گیری که توسط سازمان متبوع و با توجه به تجارب بالا، حساسیت موضوع و ارزیابی توانایی آنها انتخاب گردید‌ه‌اند، به نظر می‌رسد موضوع آن روزنامه و تیتر انتخابی برای رضای خدا و حفاظت از محیط‌زیست نبوده و صرفا با هدف اغراض خاص و تخریب هرگونه فعالیت دولت و متاسفانه با روش و ابزار ناصواب بوده و ای‌کاش این روزنامه انرژی، دقت، سعی و تلاش خود را در جهت ارتقای فرهنگ زیست‌محیطی جامعه و هم‌افزایی با تلاش شبانه‌روزی پرسنل اندک محیط‌زیست قرار می‌داد که تعداد این عزیزان در کل کشور با همه مسائل و موضوعات متعدد و معضلات زیست‌محیطی به 6000 نفر نمی‌رسد و امیدواریم بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری در
17 اسفندماه 93 که نقطه عطفی در تاریخ محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور است با همدلی و همیاری بتوانیم از ثروت ملی محیط‌زیست و انفال حفاظت و امانتداری نماییم. لازم به ذکر است در بند سوم خبر مذکور آن خبرنگار محترم در خلال برگزاری نماز جماعت مغرب و عشا در روز جمعه در حالی که امکان مصاحبه به هیچ‌وجه وجود نداشت تماس گرفته و اصرار مدیرکل استان مبنی بر انجام مصاحبه در بعد از نماز را متاسفانه به‌گونه‌ای غیراخلاقی به عنوان کم‌اهمیتی مدیرکل نسبت به موضوع منعکس نموده که بسیار جای تاسف دارد.
در پایان خاطرنشان می‌سازد کلیه مسائل مربوط به محیط‌زیست و حیات زیستمندان برای تک‌تک پرسنل محیط‌زیست با اهمیت بوده و اینکه جهت خوانندگان این‌طور تشریح شود که مرگ یک گوزن برای سازمان حفاظت که بیش از 50 سال است در حفاظت از حیات‌وحش و خصوصا گونه نادر و کمیاب تلاش نموده و تاکنون 114 شهید و صدها جانباز و مصدوم در این راه تقدیم کرده، کم‌اهمیت است را کمال بی‌انصافی و خارج از چارچوب رسالت اطلاع‌رسانی و تنویر افکار عمومی می‌داند.
پاسخ «وطن امروز»
«وطن امروز» در گزارش خبری خود درباره کشته و مجروح شدن گوزن‌های زرد، به هیچ‌وجه اداره‌کل محیط زیست استان خوزستان را زیر سوال نبرده بود، بلکه در آن گزارش از اداره‌کل حیات وحش سازمان محیط زیست انتقاد شده بود که البته جوابیه سازمان محیط زیست نیز به‌عنوان بالاترین مرجع دولتی مرتبط، در این روزنامه منتشر شد. حال اگر اداره‌کل محیط زیست استان کرمانشاه به‌عنوان مرجعی که عملیات زنده‌گیری در قلمروی زیست‌محیطی آنها انجام شده، به جای استان خوزستان در این باره جوابیه‌ای ارسال می‌کرد شاید برای اهالی رسانه و افکار عمومی پذیرفتنی‌تر و بجا بود، چراکه ما در آن گزارش هیچ اشاره‌ای به ضعف عملیاتی از سوی مدیران استان خوزستان نکرده بودیم. نکته دیگر اینکه تمام اطلاعات اصلی آن گزارش، «واو» به «واو» به نقل از مدیران محیط زیست استان خوزستان و نیز دامپزشک آن اداره بوده و فایل صوتی اظهارات آنها نیز موجود است. این افراد به‌عنوان مدیران اداره‌ای که گوزن‌های زرد را تحویل گرفته است، درباره وضعیت گوزن‌ها مصاحبه‌ای با خبرنگار «وطن‌امروز» داشتند که اظهاراتشان بدون تغییر منتشر شد.
با این حال، لازم می‌دانیم درباره برخی موارد ذکر شده در این جوابیه، مطالبی را به طور مختصر بیان کنیم:
یک- محیط زیست خوزستان به فصل ششم از ماده 23 قانون مطبوعات اشاره کرده این در حالی است که طبق این ماده و فصل، فقط افراد و نهادهایی حق ارسال جوابیه دارند که در یک خبر یا گزارش، مطالب خلاف واقع درباره آنها منتشر شده باشد.
دو- محیط زیست خوزستان در حالی درباره تعداد گوزن‌ها «چانه‌زنی» میکند که معاون این اداره همان روز در مصاحبه با خبرنگار ما اظهار داشته بود: «یکی از گوزن‌ها کشته شده است و 4 گوزن دیگر هم دچار صدمات و کوفتگی شدید در قسمت‌هایی از بدنشان شده‌اند. عاقبت سلامت آنها نیز مشخص نیست و باید منتظر باشیم. ما آنها را به حال خود رها نکرده‌ایم، این 4 راس گوزن اکنون در قرنطینه سایت در استان خوزستان نگهداری می‌شوند». بنابراین مسؤولیت صحت و سقم اطلاعات ارائه شده در آن گزارش نیز متوجه مدیران محیط زیست استان خوزستان است.
سه- هم سازمان محیط زیست، هم اداره‌کل حیات‌وحش این سازمان و هم اداره‌کل محیط زیست استان خوزستان در این جوابیه و جوابیه قبلی و نیز در مصاحبه‌‌های خود به صراحت اذعان کرده‌اند یک گوزن زرد در عملیات زنده‌گیری، کشته شده است. «وطن امروز» نیز چیزی غیر از این منتشر نکرده است. حال فرض کنید به خاطر اطلاعات نادرست در مصاحبه مقامات محیط زیست خوزستان، به جای 3 گوزن مصدوم، از عبارت «4 گوزن مصدوم» استفاده شده باشد. آیا این موضوع در سلب مسؤولیت مقامات محیط زیست تاثیری دارد؟
چهار- در این جوابیه گفته شده است 4 یا 3 راس گوزن دیگر نیز در کمال سلامت و چابکی هستند! حال آنکه آقای عادل مولا، معاون اداره‌کل محیط زیست استان خوزستان در گزارش مورد بحث گفته بود: «4 گوزن دیگر هم دچار صدمات و کوفتگی شدید در قسمت‌هایی از بدنشان شده‌اند. عاقبت سلامت آنها نیز مشخص نیست و باید منتظر باشیم... ما امکانات لازم را برای رسیدگی به وضعیت آنها داریم. با این حال، زخم‌ها و صدمات وارد شده به آنها زیاد است و باید منتظر نتیجه درمان باشیم اما باید تاکید کنیم در هر صورت سهل‌انگاری متوجه ما نیست و مشکل اصلی به عملیات زنده‌گیری در مبدأ مربوط است. ما هم داروهای مناسب داریم و هم دامپزشکان حرفه‌ای با ما همکاری می‌کنند. اگر راهی برای بهبود کامل این گوزن‌ها باشد، حتما از جانب ما بررسی و اقدام خواهد شد».
پنج- دامپزشک اداره‌کل محیط زیست استان خوزستان نیز در مصاحبه‌ای که فایل صوتی آن موجود است به خبرنگار ما گفته بود: «عملیات زنده‌گیری همواره دارای ریسک و درصدی از خطاست اما واقعیت این است که درصد خطا در این عملیات بیش از حد طبیعی بوده، به عبارتی می‌توان گفت این عملیات 25 درصد خطا داشته و این زیاد است». رونق درباره شیوه صحیح زنده‌گیری می‌گوید: «باید از تجهیزات مناسب و تخصصی مثل تفنگ‌های بیهوشی استفاده می‌کردند اما در این عملیات از روش‌هایی استفاده شده که چندان مورد تایید نیست».
شش- در این جوابیه گفته شده است موضوع گزارش برای رضای خدا نبوده و با اغراض خاص و تخریب و به طور غیراخلاقی نوشته شده است. «وطن امروز» در این باره فقط به این جمله بسنده میکند که تمام اطلاعات موجود در گزارش مورد بحث به نقل از مقامات محیط زیست خوزستان بوده است!
هفت- بهتر است حوزه دولتی محیط زیست راه‌حل مشکلات و معضلات را درون خود جست‌وجو کند و نیز بیاموزد که رسانه‌ها دغدغه‌هایی درباره محیط زیست دارند که لزوما با اهداف سیاسی نهادها و سازمان‌ها یکسان نیست!