شرق استان کرمان و شهرستانهای ریگان و فهرج جزو محرومترین مناطق استان کرمان است، شهرستانهایی که در عمق کویر و آخرین مناطق مسکونی استان کرمان در مجاورت همسایه شرقیاش استان سیستانوبلوچستان هستند. این 2 شهرستان اما نقطه مشترک دیگری نیز دارند و این نقطه مشترک نبود بیمارستان در هر 2 شهرستان است. بیمارستانهایی که قول احداثشان 8 سال قبل دادهشده اما هیچگاه به بهرهبرداری نرسیدند و قولها و وعدههای ساختشان روی هم تلنبار و موجب شده است این روزها مراجعهکننده به مراکز درمانی این دو شهرستان هر ساعت بیشتر شود. همه مردم با چهرههای سوخته از آفتاب سوزان کویر، بر صورتشان ماسک زدهاند اکثراً سالمند و بیماران تنفسی و کودکان هستند و طبق آمار روز گذشته تعدادشان از یکصد نفر نیز گذشته است و در نبود بیمارستان به مراکز بهداشتی محل سکونتشان آمدهاند.
تازیانه ریزگردها بر صورت آفتابسوخته مردمان کویر
آسمان بالای سرشان مملو از خاک و گردوغبار است و باد و توفان شن هم همچون تازیانه بر صورتشان میکوبد و این است روزگار مردمان کویر که بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و غبار هامون از صدها کیلومتر آنسوتر امانشان را بریده است. رئیس مرکز پیشبینی اداره هواشناسی کرمان درباره وضعیت آبوهوای استان کرمان گفت: ناپایداری و احتمال بارندگی پراکنده در استان کرمان وجود دارد اما نه در شمال و شرق استان بلکه پدیده غالب در این بخش از استان وزش باد و گردوغبار است. مریم حبیبی افزود: در شرق استان کرمان بدون شک شاهد بروز توفان و گردوغبار و وزش باد خواهیم بود. وی گفت: وزش باد در شرق کرمان یعنی بروز گردوغبار و این پدیده غالب این روزهای شرق استان کرمان بویژه ریگان است. مردم ریگان میدانند هر زمان در شهرستانشان باد بیاید حتماً همراه خود گردوغبار هامون و هیرمند را هم میآورد البته اگر وزش باد شدید باشد توفان شن از ریگزارهای اطراف ریگان هم حتمی خواهد بود. این در حالی است که حدود ۴ سال قبل در بازدیدی که گروههای ارزیاب طرح «ترسیب کربن» از شرق استان داشتند مسؤولان میگفتند دیگر هیچ روستایی در شرق استان در معرض وزش شن نخواهد بود اما حالا مردم شهرهای بزرگی مانند ریگان برای در امان بودن از شنها و گردوغبار از دیارشان کوچ میکنند و به شهرهای دیگر میروند هرجایی از استان که دست گردوغبار به آنجا نمیرسد. اما جالب اینکه این روزها حتی شهر کرمان نیز از گردوغبار هامون در امان نیست و آسمان کرمان نیز در کنار آلودگیهای ناشی از صنایع و خودروها طعم گردوغبار هامون را میچشد. فرماندار ریگان در گفتوگو با مهر درباره آخرین وضعیت این شهرستان میگوید: روز گذشته دهها نفر از مردم ریگان برای درمان بیماری تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کردهاند. امین باقری افزود: پدیده ریزگردها در ریگان در روزهای اخیر بشدت افزایش یافته است و هر ساعت وضعیت بدتر میشود و همین مساله مردم را خانهنشین کرده است.
مردم خانهنشین شدهاند
وی از مردم خواست کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی و قلبی را در ساعات اوج ریزگردها از خانه خارج نکنند و از ماسک استفاده کنند. وی همچنین به شنگرفتگی معابر، کاهش شدید دید افقی و سختی رفتوآمد بین روستاها و راههای اصلی شهرستان اشاره کرد و از مردم خواست در صورت ضرورت برای عبور و مرور مراقبتهای لازم را انجام دهند. فرماندار ریگان با اشاره به اینکه این ریزگردها آسمان شهرستان را تیره و تار کرده است بر مهار ریزگردها در این شهرستان کویری تأکید کرد.
کاری برای رفع مشکل ریزگردها نشده است
باقری گفت: تاکنون در زمینه مهار ریزگردها در این شهرستان اقدامی صورت نگرفته است و در صورت مهار نشدن این پدیده وضعیت بحرانی در این شهرستان به وجود خواهد آمد. وی ادامه داد: بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، خشک شدن دریاچه فصلی ریگان و خشکسالیهای پیاپی در این شهرستان از دلایل بروز ریزگردها در این شهرستان است. باقری با اشاره به اینکه این پدیده که از اوایل صبح دیروز در آسمان شهرستان ظاهر شد، گفت: این پدیده که در شهرستان همچنان ادامه دارد هرلحظه بر غلظتش افزوده میشود. فرماندار ریگان با اشاره به اینکه همه دستگاههای شهرستان در حالت آمادهباش هستند، اظهار داشت: تمام اورژانسهای شهرستان نیز برای کمک به مردم در آمادگی کامل قرار دارند. باقری گفت: هماکنون تردد در راه اصلی ریگان به چابهار نیز بهکندی انجام میشود و به رانندگان توصیه میکنیم تا پایان این وضعیت از رفتوآمدهای غیرضروری بپرهیزند. فرماندار ریگان بیان داشت: طی چند ماه گذشته ریزگردها بیش از ۱۷ بار میهمان شهروندان ریگانی بودند که بیش از ۶۵۰ نفر را تاکنون راهی مراکز بهداشتی- درمانی شهرستان کردهاند. محمد احسانپور، محقق و استاد دانشگاه درباره وضعیت بروز ریزگردهای شرقی اظهار داشت: این پدیده منشاء داخلی دارد و اکثر استانهای شرقی از منابع بومی که اکثراً بستر رودخانهها یا دریاچهها و باتلاقهای خشکشده هستند، متأثر شدهاند اما مهمترین عامل بروز ریزگردها در شرق کشور بستر رودخانه هامون و هیرمند است و البته شدت بادهای ۱۲۰ روزه سیستان نیز زیادتر شده و تعداد روزها هم دیگر
۱۲۰ روز نیست و بیشتر شده است.
دریاچه ریگان دلیل اصلی ریزگردهای این شهرستان نیست
احسانپور تصریح کرد: نمیتوان بروز این پدیده را در شرق استان به دریاچه ریگان نسبت داد زیرا این دریاچه سالها قبل خشک شده و اگر منشاء ریزگردها این دریاچه بود باید از ۲۰ سال قبل شاهد بروز ریزگردها میبودیم اما دقیقاً زمانی که شاهد افزایش ریزگردها در سیستان و بلوچستان هستیم در ریگان نیز این پدیده دیده میشود. وی افزود: اغلب چند روز بعد از شروع پدیده ریزگردها در سیستانوبلوچستان این پدیده در کرمان نیز بروز میکند پس برای رفع این مشکل نباید منابع خرج علتهای اشتباه شود. این استاد دانشگاه خواستار ایجاد یک گروه تحقیقاتی علمی و مطالعه و بررسی روی منابع دقیق و صحیح شد و افزود: نباید دست روی دست گذاشت تا وضعیت مانند غرب کشور شود. 17 بار تکرار پدیده ریزگردها تنها در چند ماه گذشته ضرورت بررسی مطالعه روی راهکارهای رفع این پدیده را در حالی هر روز بیشتر میکند که مسؤولان محلی استان از بیعملی مسؤولان برای رفع این مشکل میگویند و ادامه این روند میتواند موجب افزایش سیل مهاجرت از روستاها و شهرهای شرق استان به سمت مناطق دیگر شود که در آینده گریبانگیر همه استان کرمان خواهد شد.