معاون فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور در نشستی با عنوان «نقش مسجد در تربیت اسلامی» به نقش مکان در تربیت اسلامی اشاره کرد و گفت: آنچه متأسفانه از آن غفلت میشود مکان مسجد و نقش تربیتی که مسجد میتواند داشته باشد، است. وقتی بحث تربیت در مسجد مطرح میشود از آن بهعنوان فعالیت تربیتی صحبت میکنیم غیر از اینکه خود مسجد میتواند مربی باشد و مسجد خود ماهیت تربیتی دارد و تاکنون کسی تحت عنوان مقاله به این نپرداخته است که ذات مسجد تربیتگر است و البته الان که درباره نقش مکان در تربیت بحث میشود از پارک و فرهنگسرا و مکانهای تفریحی یاد میشود. به گزارش «وطن امروز»، حجتالاسلام آقایی، معاون فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور در این باره افزود: روایاتی که برای حضور، تطهیر، روشن کردن چراغ و اعتکاف در مسجد وجود دارد و همه روایات فقط به خود مسجد پرداخته است کسی که از خانه خود به سمت مسجد حرکت میکند در واقع مسیر رشد تربیتی را برای خود طراحی میکند و این نقش تاثیرگذاری در زندگی دنیایی و آخرت او دارد و ما مثل میهمانهایی هستیم که وارد خانه میشویم به جای اینکه به صاحب خانه بپردازیم شیفته آجیل، شربت و... میشویم، اینکه خود صاحب خانه اینجا چه جوری از ما پذیرایی میکند در روایات پرداخته شده است کسی که وارد مسجد میشود برعهده صاحب خانه است که زائر را تکریم کند و این مصداق تربیت است. وی درباره حضور در مسجد و اهمیت آن بین شیعه و اهل سنت بیان کرد: در کشور ما حدود 70 هزار مسجد داریم و از این تعداد تنها 35 هزارتای آن امام جماعت دارد و مابقی تعطیل است و ما با کمبود امام جماعت روبهرو هستیم زیرا حوزه علمیه از مراجع تا همه طلبههای خواهران و برادران را حساب کنیم تنها 120 هزار طلبه داریم در حالی که حدود 35 هزارتا طلبه کم داریم که با این شکل باید مساجد ما تعطیل باشد و باید فکری کرد زیرا خود مسجد تأثیر تربیتی دارد. معاون فرهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور درباره حضور در مسجد تصریح کرد: قوام مسجد را به جماعت گذاشتیم در حالی که حضور در مسجد به جماعت نیست و آنچه که سبب پویایی در مسجد میشود به همین خاطر است و اهل سنت به مسجد مقید هستند و ما شیعهها مقید نیستیم و این باعث تعطیلی مساجد شده است، یعنی مردم ما اگر در مسجد نماز جماعت نباشد باید در خانه نماز بخوانند و به همین دلیل تربیت مسجدی نشدهایم و باید به این نکته پرداخته شود و این از موانع تربیت در مسجد است. وی افزود: در روایات نیز موجود است که مسجد زنده است و شفاعت میدهد و گفته شده وقتی افراد از پل صراط رد میشوند برخی سوار بر مسجد محله خود هستند؛ در واقع اینگونه افراد، مسجد محل انس آنها بوده و باید به نقش مکان تربیت در آیات و روایات توجه بشود. حجتالاسلام آقایی گفت: به حسب مراحل تربیت ما میتوانیم برای مسجد نقشهای تربیتی قائل شویم و برای آن ایدههایی طرح کنیم که برای کودکانی که متولد میشوند مسجد محل چه کاری میتواند انجام دهد. اگر همسایه بر مسجد حق دارد مسجد نیز به همسایه حق دارد. به طور مثال نباید از طرف مسجد به اهالی مسجد سختی یا سروصدایی منتقل شود. با این نگاه میتوان ایدههای تربیتی خوبی به فراخور شهر یا روستا در نظر گرفت. حضور در مسجد را فقط موکول نکنیم به برنامه اردویی و تفریحی، ما در این زمینه فرزندان خود را خوب تربیت نکردیم که اگر یک مسجد وسیله تفریح داشته باشد خوب است. حجتالاسلام آقایی درباره مسجد تراز اسلامی گفت: ما باید در ترجمان انقلابی آن مسجدی که مقام معظم رهبری و امام فرمودند را با تراز اسلامی طراحی کنیم.
از محوریت مسجد باید تعریف درستی بشود که یک نقش واقعی در شرایط گوناگون و اقتضائات زمان برای مسجد در نظر بگیریم و موضوعات تربیتی را در مسجد قرار دهیم. وی عنوان کرد: ما حتی میتوانیم بدون حاکمیت اسلامی فعالیتهای تربیتی را در مسجد داشته باشیم و اینکه برای نظام تربیتی نقش قائل شویم. اکنون در کشورهای سنگاپور، مالزی، ترکیه و اندونزی میدان تربیتی را حاکمیت باز کرده که خودشان به صورت سکولاریزه کار انجام دهند. مدل کار تشکیلاتی سنگاپور از همه ویژهتر است و حکومت نیز با آنها کار ندارد و آنها هم هیچ کاری با حکومت ندارند و حکومت فقط پول به آنها میدهد و این مورد نظر ما نیست. وی اظهار داشت: نگاههای مختلف به مسجد وجود دارد؛ یکی اینکه مسجد محل اجرای تربیتی مناسب و خوب است، نگاه دیگر این است که مسجد محل تربیت نیرو برای انقلاب است، ممکن است گفته شود از بطن کار فرهنگی نیرو نیز تربیت میشود اما باید به این پرداخته شود که آن آدم بداند که دارد کار فرهنگی میکند یا اینکه تربیت میشود که کار فرهنگی به او سپرده شود که اگر همه چیز در کار خلاصه شود از خودبیگانگی یا عملزدگی به بار میآید و جوان ما میشود تدارکچی خوب اما به خودش نپرداخته. یک فرد بسیجی که وقت بیشتر خود را در مسجد میگذراند باید دید که از مسجد و نماز آن چه استفادهای کرده است. وی افزود: یکی از مباحث دیگر تربیت جهادی است، این نسبت تربیت جهادی با مسجد است که میتواند به شکلگیری مسجد تراز اسلامی کمک کند تا ما به یک الگو برسیم. بهعنوان تربیت حماسی در مسجد در این زمینه ما مجلهای را منتشر کردیم و در آن به نسبت تربیت حماسی با اسلامی اشاره شده است که آیا تربیت حماسی غیر از تربیت اسلامی است که در این مجله بنده به این موضوع پرداختهام که تربیت حماسی چه نقشی در تربیت اسلامی میتواند داشته باشد و مسجد نیز بهعنوان نقش سوم به عنوان مکان در تربیت حماسی میتواند نقش ایفا کند. آقایی درباره اقدام مرکز رسیدگی به امور مساجد با نامگذاری هرسال با رویکرد تربیتی در مسجد عنوان کرد: ما سالها را نامگذاری میکنیم و شعاری داریم که میگوییم آینده را از مسجد بسازیم و هر سال را به یک موضوعی اختصاص دادهایم و به طور مثال یک سال خانه و خانواده اعلام کردیم، یک سال کودک و نوجوان و امسال را سال جوان اعلام کردیم و به فراخور هر سال به تولید محتوای تربیتی در این باره پرداختیم. به طورمثال در سال خانواده یکسری کارهایی انجام دادیم، با توجه به اقتضائات، یک بسته محتوایی نسبتا خوب راجع به خانواده چاپ کردیم به اندازه 10 کتاب و جزوه و در اختیار همه ائمه جماعات قرار دادیم که حداقل در کتابخانه ائمه جماعات باشد و قصد داریم سال آینده را به نام مسجد و زنان نامگذاری کنیم.