گروه اقتصادی: در حالی نیمه دوم سال را آغاز می‌کنیم که هنوز وضعیت یارانه نقدی، یکی از حساس‌ترین موضوعات اقتصادی کشور که ارتباط مستقیم با زندگی مردم دارد در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. به گزارش «وطن‌امروز»، دولت بعد از آزمون و خطای بسیار درباره یارانه نقدی هنوز نتوانسته تصمیم درستی در این‌باره اتخاذ کند اما عملی‌ترین اقدام دولت حذف یارانه گروهی از مردم بود. دولت به علت کسری بودجه مجبور به حذف یارانه نقدی برخی از افراد شد و یارانه نقدی درصدی از یارانه‌بگیران را حذف کرد اما هیچگاه به طور رسمی اعلام نشده که یارانه نقدی چه کسانی با کدام معیارها حذف شده است. در این میان رسانه‌ها به دنبال اطلاعاتی درباره حذف یارانه نقدی به برخی اظهارات غیررسمی رسیده‌اند و آنها را محور گزارش‌های خود قرار می‌دهند، چراکه سیاست دولت بنا به گفته ربیعی، وزیر رفاه سکوت و حذف بی‌سر و صدای یارانه نقدی مردم است. در جدیدترین اظهارات، یک مقام آگاه که طبیعتا نمی‌خواهد نامش فاش شود در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اعلام کرده خودروی 80 میلیون تومانی و حقوق
3 میلیون تومانی ملاک‌های حذف یارانه نقدی است! وی اظهار داشت که برنامه‌ریزی شده تا در صورت امکان، حدود 6 میلیون نفر غیرنیازمند تا پایان سال از جمع یارانه‌بگیران حذف شوند.
وی با تاکید بر اینکه مسؤولان تمام تلاش خود را برای حذف دقیق افراد انجام خواهند داد، گفت: «کار حذف غیرنیازمندان واقعی با زحمت در حال انجام است اما این موضوع خطا نیز دارد و به همین علت سامانه یارانه ۱۰ برای آن طراحی شد. افرادی که ماشین بالای 80 میلیون تومان و ملک و املاک به همراه حقوق 3 تا 4 میلیون تومان داشته باشند، به همراه دیگر اطلاعات به دست آمده، حذف خواهند شد. همچنین افرادی که خانه بالای 200 میلیون تومان داشته باشند و در دیگر شاخص‌ها وضعیت خوبی داشته باشند نیز از فهرست یارانه‌بگیران کنار گذاشته خواهند شد».
این مقام آگاه درباره اینکه چه تعداد از حذف‌شدگان مجددا به فهرست یارانه‌بگیران بازگشتند، عنوان کرد: «بیش از 20 هزار نفر از حذف‌شدگان با اعتراضات انجام شده و بررسی‌های صورت گرفته به فهرست پرداخت‌ها بازگشتند».
ملاک‌های عجیب
طبق گفته این مقام مسؤول که برخی از ملاک‌های حذف یارانه نقدی را اعلام کرده دولت کسی را که خودروی 80 میلیون تومانی و خانه 200 میلیون تومانی و درآمد بالای 3 میلیون تومانی داشته باشد پردرآمد می‌داند و یارانه نقدی آن را حذف می‌کند. از طرفی با وجود این ملاک‌ها یارانه
20 هزار نفر را که فکر می‌کرده پر درآمد هستند با توجه به اعتراض آنها، برقرار کرده است. قطعا ملاک‌های اینچنینی پرخطاست، چراکه دولت به درآمد توجه دارد و اصلا به هزینه زندگی افراد نگاه نمی‌کند. مثلا شخصی که بالای 3 میلیون تومان درآمد دارد شاید تعداد اعضای خانواده‌اش بسیار زیاد باشد یا اینکه به علت وجود یک بیمار صعب‌العلاج هزینه زیادی بر دوشش باشد. قطعا چنین خطاهایی موجب شده سامانه اعتراض به حذف یارانه نقدی پرمشتری باشد و حتی یارانه کسانی که دولت به اشتباه آنها را حذف کرده بود به همین علت برقرار شده است. همچنین بسیاری از خانه‌ها در تهران ارزش بالای 200 میلیون تومانی دارند و نمی‌توان داشتن ملک بالای
200 میلیون تومانی را ملاک درستی برای حذف یارانه نقدی دانست. از طرفی دولت کسانی را که خودروی 80 میلیون تومانی داشته باشند پردرآمد تلقی می‌کند و این نشان می‌دهد سطح رفاه یک خانواده در دولت با داشتن یک خودرو در حد «مگان» تعریف می‌شود که همین موضوع هم می‌تواند حرف و حدیث‌های فراوانی داشته باشد. البته دولتی‌ها در اظهارات غیررسمی خود ملاک‌های دیگر حذف را هم اعلام کرده بودند.
سفرهای خارجی
در میانه دی‌ماه سال گذشته ربیعی، وزیر رفاه برای اولین به طور تلویحی از شناسایی پردرآمدها و نوع اطلاعات اقتصادی که دولت جمع‌آوری کرده خبر داد. وی در آن زمان درباره آخرین اقدامات صورت گرفته درباره تشکیل بانک اطلاعاتی یارانه‌ای کشور گفت: «این کار در حال انجام است. در این مرحله می‌توان اطلاعات 10 میلیون نفر از افراد پر درآمد کشور را ارائه کرد. به عنوان نمونه می‌توان گفت چند نفر 3 سفر خارجی داشته‌اند و چه تعدادی دارای خانه‌های بالای 700 یا 800 میلیون تومانی هستند. به صورت کلی اطلاعات مورد نیاز در بخش‌هایی مانند مسکن، بیمه و درآمد در حال تکمیل است و بانک‌های اطلاعاتی در این بخش‌ها تشکیل می‌شود. همچنین شناسایی دهک‌ها از کم‌درآمد و پردرآمد در دست انجام است. اطلاعات تقریبا تکمیل شده است و از دهک‌بندی در گروه‌های کم‌درآمد و پردرآمد به صدک‌بندی‌ها رسیده‌ایم». البته در آن زمان وزیر نگفت درآمد افراد نیز ملاک حذف یارانه نقدی خواهد بود چیزی که در زمان ثبت‌نام یارانه‌ای در فروردین 1393 در فرم خوداظهاری، دولت تاکید فراوانی روی آن داشت و درآمد بالای 2 میلیون و 500 هزار تومان بالاترین عدد درآمدی در آن فرم بود. البته ثبت‌نام
97 درصدی مردم برای دریافت یارانه نقدی بسیاری از برنامه‌های یارانه‌ای دولت را تحت‌الشعاع قرار داد اما اظهارات سال گذشته ربیعی درباره اطلاعات اقتصادی خانوارها و دانستن تعداد سفرهای خارجی مردم تعجب خیلی‌ها را برانگیخت. از طرفی موضوع حذف افراد از همان اسفند سال گذشته آغاز شد و برخی از افرادی که یارانه نقدی آنها حذف شد در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» اظهار کردند: در تماس با سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام شد، چون سفر خارجی داشته‌اید یارانه‌تان حذف شده است! خیلی‌ها این موضوع را شوخی می‌دانستند اما واقعیت داشت و سفر خارجی هم یکی از ملاک‌های حذف افراد تلقی شده بود. همچنین حذف گروهی افراد، یکی دیگر از اقدامات دولت بود که بشدت تکذیب شد اما رسانه‌ها اطلاعاتی به‌دست آوردند که نشان می‌داد دولت چند گروه شغلی مانند پزشکان، اعضای هیات‌مدیره شرکت‌ها و نمایشگاه‌داران را از لیست یارانه‌بگیران حذف کرده است.
همچنین برخی مسؤولان سازمان هدفمندی یارانه‌ها به معترضان حضوری حذف یارانه نقدی اعلام می‌کردند سفر خارج و خودروهای خارجی یکی از علل حذف یارانه نقدی آنها بوده است که البته سفرهای زیارتی شامل این موضوع نمی‌شده است.
ملاک‌های نصفه و نیمه
برخی مسؤولان نیز در مواجهه با سوالات خبرنگاران ملاک‌ها دیگر حذف را رونمایی کردند. مثلا محسن بهرامی‌ارض‌اقدس، مشاور معاون اجرایی رئیس‌جمهور در خرداد ماه درباره تصمیم دولت پیرامون آیین‌نامه اجرایی تبصره 20 قانون بودجه گفت 4 عامل برای حذف افراد غیرنیازمند از دریافت یارانه مشخص شده که تعداد عائله خانوار، شهر محل سکونت، برخورداری از منزل مسکونی ملکی و نوع و مدل خودروی شخصی از شاخصه‌های مورد نظر دولت در حذف افراد غیرنیازمند است. حذف افراد غیرنیازمند با استفاده از بانک اطلاعاتی که در اختیار دولت و وزارت رفاه و تأمین اجتماعی قرار دارد شروع شده است».
البته همین مسؤول هم از بیان جزئیات بیشتر خودداری کرد اما آن چیزی که مشخص است اینکه دولت قصد دارد با ارائه کمترین جزئیات و اطلاعات یکی از بزرگ‌ترین اقدامات اقتصادی خود را انجام دهد. همچنین وزیر رفاه بارها و بارها اعلام کرده مسؤول شناسایی پردرآمدها و حذف یارانه نقدی آنهاست. همه اینها در حالی است که علی لاریجانی، رئیس مجلس در نامه‌ای به روحانی اعلام کرد سپردن حذف یارانه نقدی به وزارت رفاه غیرقانونی است! در این نامه آمده بود: «طبق طبق بند «ح» تبصره 20 قانون بودجه 1394 کل کشور «دولت موظف است یارانه خانوارهای پردرآمد را قطع کند. خانوارهای پردرآمد به تشخیص دولت و براساس شرایط اقلیمی، بعد خانوار و محل سکونت و میزان درآمد تعیین می‌شود. بنابراین بند «الف» ماده 4 مصوبه که تهیه دستورالعمل تعیین خانوارهای غیر مشمول دریافت یارانه را به جای هیأت دولت، بر عهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار داده، از حیث اقدام دولت به تغییر مرجع تشخیص، مغایر با قانون است». با این وضعیت معلوم نیست دولت برای آینده یارانه نقدی چه تصمیمی خواهد گرفت. از طرفی قصد دارد حدود 6 میلیون نفر را از لیست یارانه‌بگیران حذف کند و از طرف دیگر از بیان جزئیاتی مثل شاخص‌های حذف یارانه خودداری می‌کند، از سویی نیز به صورت غیرقانونی این وظیفه را به وزارت رفاه سپرده است. جالب اینکه دولت در حالی یارانه نقدی می‌دهد که اعضای کابینه هر ماه نسبت به دادن یارانه نقدی انتقاد می‌کنند و آن را مصیبت عظما می‌دانند و به نوعی با تامین اعتبار یارانه‌ای بر سر مردم منت هم می‌گذارند. شاید خود دولتی‌ها هم نمی‌دانند درباره یکی از پرچالش‌ترین موضوعات اقتصادی چه می‌خواهند بکنند و اگر این موضوع صحت داشته باشد باید گفت دولت یازدهم بر سر یارانه نقدی «بی‌تدبیر و ناامید» است.