گروه بین‌الملل: واکنش جهان اسلام به حادثه روز پنجشنبه عید قربان در منا، نزدیک مکه حاکی از بی‌آبرویی روزافزون آل‌سعود به‌خاطر بی‌کفایتی در اداره امور بزرگ‌ترین مراسم آیینی اسلام است. در حالی که پادشاه عربستان دستور داده است درباره این حادثه تحقیق و در طرح‌های اتخاذ شده برای تامین امنیت حج امسال بازنگری شود، اما واکنش کشورهای اسلامی به فاجعه منا نشان می‌دهد میزان اعتماد کشورهای اسلامی به عربستان برای برقراری امنیت مسلمانان در زمان حج کاهش یافته است. رئیس‌جمهور اندونزی نیز ضمن ابراز غم و اندوه نسبت به زائرانی که بر اثر این حادثه کشته شدند، تاکید کرد مدیریت حج باید بهبود یابد تا حوادث مشابه بار دیگر تکرار نشود. شخصیت‌های دینی- سیاسی پاکستان نیز از عملکرد ضعیف عربستان در حفظ امنیت جانی حجاج انتقاد کرده و دلیل عمده آن را سرگرم بودن مقامات سعودی به حمله نظامی به یمن عنوان کردند. رئیس امور دینی ترکیه از وجود مشکلات آشکار در اداره امور حج خبر داد و خواهان برگزاری کنفرانس بین‌المللی در این زمینه شد. شیخ محمد قورماز گفت: «مشکل آشکاری در زمینه اداره امور حج وجود دارد. برای بررسی چگونگی تامین مسائل مربوط به حج باید یک نشست بین‌المللی برگزار شود». شیخ عبدالناصر جبری، دبیرکل جنبش امت اسلامی در لبنان نیز یک بار دیگر خواست که سازماندهی مراسم حج و مناسک عمره توسط کشورهای اسلامی انجام شود تا از وقوع فجایع در موسم حج جلوگیری شود.
تبریک پادشاه بحرین به سعودی‌ها!
پس از فاجعه عید قربان در مکه مکرمه، خبرگزاری رسمی عربستان (واس) از گفت‌وگوی تلفنی «محمد بن‌زاید آل‌نهیان» ولیعهد ابوظبی، «فؤاد سینیوره» رئیس فراکسیون المستقبل لبنان، «عبدالله دوم» پادشاه اردن و«عمرالبشیر» رئیس‌جمهوری سودان با «سلمان بن‌عبدالعزیز» و نیز تماس تلفنی «محمد ششم» پادشاه مراکش با «محمد بن‌سلمان» جانشین ولیعهد و وزیر دفاع سعودی و عرض تسلیت به آنها خبر داد اما در این میان عجیب‌ترین رفتار از سوی دیکتاتور بحرین «حمد بن‌عیسی» سر زد که برگزاری موفق حج امسال را به سلمان بن‌عبدالعزیز پادشاه سعودی تبریک گفت! او طی گافی تاریخی، لحظاتی پیش از آنکه فاجعه منا بیش از 1300 حاجی را قربانی کند، از طرف نخست‌وزیر دولت بحرین، خلیفه بن‌سلمان آل‌خلیفه، در پیامی آنچه آن را «موفقیت مقامات عربستان در برگزاری موفق حج» نامید، تبریک گفته بود. دولت بحرین در پیام خود که پیش از فاجعه منا در مراسم «رمی‌جمرات» صادر شد، خطاب به پادشاه عربستان نوشته بود: «تبریکات ویژه خود را به «سلمان بن‌عبدالعزیز خادم حرمین شریفین به مناسبت برگزاری موفق حج ابراز می‌دارم».
یمن: رژیم سعودی محاکمه شود
سخنگوی جنبش انصارالله یمن گفت: فاجعه‌ای که برای حجاج در منا رخ داد، ایجاب می‌کند کشورهای عربی و اسلامی، رژیم سعودی را به پای میز محاکمه بکشانند. در همین حال، شیخ صادق نابلسی، روحانی لبنانی، وقوع حادثه دردناک در سرزمین منا را رسوایی بزرگی برای مسؤولان برگزارکننده حج برشمرد.
واکنش‌های غرب و شرق
بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل و موگن لیکتوفت، رئیس دوره‌ای مجمع عمومی سازمان ملل حزن شدید خود را از این حادثه ابراز کردند و به خانواده‌های قربانیان تسلیت گفتند. پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان نیز شامگاه پنجشنبه با ابراز تاسف از این حادثه، همبستگی خود را با مسلمانان اعلام کرد. تد پرایس، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا روز پنجشنبه در پیامی ضمن ابراز همدردی آمریکا با کشورها و خانواده‌های آسیب‌دیده در حادثه منا، اعلام کرد. مقام‌های انگلیس نیز تاسف خود را نسبت به حادثه منا ابراز کردند. فرانسوا اولاند و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهور فرانسه و روسیه نیز مراتب همدردی خود را با خانواده‌های قربانیان این حادثه اعلام کردند.
تشکیل فوری کمیته تحقیق بین‌المللی
شورای بین‌المللی حمایت از دادرسی عادلانه و حقوق بشر در ژنو در بیانیه‌ای ضمن ابراز همدردی با خانواده جان‌باختگان حادثه مرگبار منا، از جامعه بین‌المللی خواسته است با تشکیل فوری کمیته تحقیق بین‌المللی، ابعاد و دلایل این فاجعه هولناک و دیگر حوادثی را که طی سال‌های گذشته در همین حوزه رخ داده است، بررسی کنند. در این بیانیه همچنین آمده است: «لازم است جامعه بین‌المللی و انسانی با اتخاذ مواضع رسمی و فوری از جان هزاران انسان محافظت و از تکرار چنین حوادث هولناکی آن هم در زمان برگزاری کنگره حج جلوگیری کنند».