گروه اجتماعی: گسترش تصور نادرست از دست دادن آزادی‌های فردی در میان جوانان و غلبه مشکلات اقتصادی، ازدواج را به شبحی بدل کرده که در اولویت چندم زندگی آنها قرارگرفته است. کارشناسان افزایش آمار ازدواج را در گرو آموزش و تقویت الگوهای سنتی با کمک رسانه‌های ملی و جامعه می‌دانند. درکنار دگرگونی‌های صورت‌گرفته در روند پدیده ازدواج، شاهد تغییر چشمگیری در وقوع این امر اجتماعی هستیم و آن کمرنگ شدن ازدواج در میان جوانان و افزایش سن متقاضیان ازدواج است.
ازدواج؛اولویت هفتم جوانان
کارشناسان اجتماعی بر این باورند که عوامل بیرونی همچون مشکلات اقتصادی، شرایط دشوار گذران زندگی و افزایش سطح انتظارها ازدواج را به خرده‌فرهنگی بدل کرده که در اولویت‌های بعدی زندگی جای گرفته است. تا آنجا که بنا به گفته محمداسماعیل مطلق، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ازدواج اولویت هفتم جوانان قرار گرفته است. در اینجا این پرسش مطرح است که آیا به‌درستی ازدواج بی‌هیچ دلیلی به عنوان اولویت‌های دست‌چندم جوانان تلقی می‌شود یا موانع و مشکل‌های درونی خانواده و بیرونی اجتماع، جوانان را به سمت‌وسویی کشانده که پس از تحصیل، اشتغال،کسب موقعیت‌های اجتماعی و شغلی مناسب و... به مقوله تشکیل‌خانواده و ازدواج فکر کنند؟
پیش‌زمینه‌هایی مهم‌تر از اصل ازدواج!
طهورا نوروزی، پژوهشگر و مشاور خانواده معتقد است: گاهی موضوعی به عنوان اولویت نخست برخی افراد قرار دارد که دستیابی به آن تا اندازه‌ای دشوار است که پیش‌زمینه‌های دستیابی آن در اولویت قرار می‌گیرند. در اینجا باید پرسید آیا به واقع ازدواج، در اولویت‌های آخر جوانان قرار گرفته است یا بلکه اولویت نخست است اما چون دستیابی به ازدواج در شرایط کنونی دشوار شده است، برای رسیدن به آن محورهای دیگر در اولویت قرار می‌گیرند.
دست‌اندازی به نام مشکل اقتصادی
از نگاه این مشاور خانواده، به طور کلی
2 نگاه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به مقوله ازدواج وجود دارد که از اقتصاد و تأمین‌معیشت به عنوان عامل سخت‌افزاری ازدواج و از تغییر معیارهای ازدواج و مباحث فرهنگی، خوی فردگرایی و تجردمحوری به عنوان عامل نرم‌افزاری می‌توان نام برد. حال اینکه وزن کدام‌یک در کاهش آمار ازدواج و توسعه تجردگرایی سنگین‌تر است، قابل بررسی خواهد بود. گروهی بر این باورند که گذران زندگی دشوار شده و فشار اقتصادی عامل اصلی ازدواج نکردن جوانان است اما با نگاهی به خرده‌فرهنگ‌های شکل‌گرفته در خانواده‌ها درمی‌یابیم که غلبه انتظارهای نابجا، چشم‌وهم‌چشمی‌ها و نگاه‌های ظاهرگرایانه بر سختی‌های معیشتی ازدواج افزوده است.
نفوذ خرده‌فرهنگ‌ها در رویه ازدواج
رواج تصور نادرست به خطر افتادن استقلال شخصی دختر و پسر و محدود شدن و از دست دادن آزادی‌عمل در زندگی مشترک از جمله خرده‌فرهنگ‌هایی است که در سال‌های گذشته در میان جوانان نفوذ کرده است. افزایش روحیه فردگرایی هم یکی از دلایل بی‌میلی جوانان به امر ازدواج است. طهورا نوروزی هم در این‌باره به ایرنا گفت: زمانی که در خانواده‌های ایرانی، زن و مرد حوزه‌های فردگرای پررنگی برای خود تعیین کنند و عبارت‌هایی مانند «حساب بانکی خودم» یا «ملک خودم» در اولویت قرار گیرد، موضوع شراکت، همراهی و تعامل به مرور کمرنگ‌تر و فردگرایی برجسته‌تر خواهد شد. همچنین برخی از صاحبنظران این عرصه، افزایش آمار طلاق و نبود الگوی مناسب برای ازدواج را از دلایل عمده بی‌میلی جوانان به ازدواج عنوان می‌کنند. نقش دولت در فراهم کردن و آسان‌تر شدن امر ازدواج هم از جمله راهکارهایی است که وی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: طبیعی است که نخست باید شرایط ازدواج فراهم شود و دولت به عنوان یکی از حامیان خانواده‌ها، این امکان را فراهم کند تا جوانان در شرایط مطلوب ازدواج قرار بگیرند. البته رسیدن به این امر، خود مستلزم پایین آوردن سطح توقع‌های جوانان و کاهش مداخله خانواده‌ها در امر ازدواج است تا بستر و زمینه ازدواج فراهم شود.