عبدالباری عطوان: اوباما تسلیم شد و به ائتلاف روسیه - ایران پیوست. به نظر می‌رسد دیگر باقیماندن بشار اسد در قدرت در سوریه، مساله‌ای ممنوع نیست. سازمان ملل، دوشنبه‌شب شاهد تحرکات گسترده سیاسی و دیپلماتیک درباره خاورمیانه بود که باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین، همتای روسش هدایت آن را برعهده داشتند؛ در حالی‌که سران کشورهای عربی حضوری در این تحرکات نداشتند. 2 مساله اصلی حاضر در همه رایزنی‌ها، دیدارها و سخنرانی‌ها در نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل نظام بشار اسد و گروه داعش به سرکردگی ابوبکر البغدادی بود. مساله فلسطین فقط در چارچوب ایجاد منطقه عاری از تسلیحات هسته‌ای و برداشتن مانع اسرائیل در مسیر این مأموریت مطرح شد که از زبان حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران بود. مساله فلسطین کمرنگ شده است و در سایه تغییر اولویت‌ها در منطقه، کمرنگ‌تر هم خواهد شد.  پوتین ستاره بدون رقیب مجمع عمومی سازمان ملل بود و توانست دیدگاه خود را درباره خاورمیانه جدید و چگونگی تعامل با بحران سوریه به دیگر طرف‌ها تحمیل کند. پوتین به این شیوه انزوای خود و کشورش را شکست.  پوتین از تهدید داعش و خطر آن به عنوان پلی برای بازگشت قدرتمندانه به منطقه و جامعه جهانی استفاده کرد. پوتین همچنین جایگاهی را برای رئیس‌جمهور سوریه در ائتلاف جدید پیشنهادی خود برای مبارزه با داعش رزرو کرد. این ائتلاف شامل آمریکا، ترکیه، ایران، مصر و عربستان‌سعودی است، بدون اینکه از قطر نام برده شود. روشن است که باراک اوباما در برابر این دیدگاه روسیه تسلیم شد و آمادگی دارد تا با این کشور در این‌باره همکاری کند و به عضویت ائتلاف پیشنهادی روسیه درآید. ائتلافی که شبیه ائتلاف تشکیل‌شده در زمان مبارزه با خطر نازی‌ها در جنگ دوم جهانی است.  شاید شکست ائتلاف بین‌المللی به فرماندهی آمریکا برای نابودی داعش یا حتی تضعیف آن در 7 هزار حمله هوایی، باعث تسلیم شدن اوباما شد. علاوه بر این، رئیس‌جمهور آمریکا خواهان آغاز جنگ سرد جدید با روسیه یا رویارویی نظامی نیست و با صراحت در سخنرانی خود در مجمع عمومی بر این مساله تاکید کرد. سخنان اوباما همراه با سردرگمی و تناقض‌های زیادی بود. آنچه در بین سطرهای سخنرانی پوتین و اوباما می‌توان خواند آن است که باقی‌ماندن بشار اسد در قدرت دیگر مساله‌ای ممنوع نیست. پیشنهاد پوتین برای تشکیل کمیته تماس فراگیر بین 2 قدرت بزرگ و کشورهای منطقه، طرح‌های سیاسی و راه‌حل‌های نظامی قبلی را از بین برد. آموزش مخالفان «میانه‌رو» در سوریه، بیانیه کنفرانس ژنو یک و حتی طرح استفان دی‌میستورا، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه در برابر صدای پوتین رنگ باخت.  ما در برابر ائتلاف بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم به فرماندهی روسیه و آمریکا قرار داریم که نظام سوریه هم در آن نقش موثری دارد و شاید ارتش سوریه نوک پیکان همه طرف‌های نظامی واقع‌بینانه در جنگ با داعش در چند ماه آینده باشد.  سوال اصلی درباره امکان موفقیت این ائتلاف جدید در جنگ با داعش و جبهه النصره و ماهیت نقشه سیاسی منطقه در آینده است. آخرین ائتلاف روسیه و آمریکا 75 سال پیش بود که در مقابله با خطر نازی‌ها موفق عمل کرد. البته این پیروزی پس از پرداخت هزینه سنگین و کشته شدن بیش از
60 میلیون نفر و ویرانی اروپا به دست آمد. البته قدرت نازی‌ها با داعش قابل مقایسه نیست. پیوستن سریع ترکیه به این ائتلاف جدید نشان می‌دهد فصل جدیدی در خاورمیانه بزودی آغاز خواهد شد که در آن آنکارا گزینه دیگری پیش رو ندارد.  از لحاظ نظری می‌توان گفت داعش و دیگر گروه‌های تندرو عمر طولانی نخواهند داشت اما آیا بشار اسد و نظام او هم در ابتدای بحران سوریه چنین شرایطی نداشتند؟ این نگرانی مطرح است که برای مقابله با این ائتلاف جدید، گروه‌های تندرو به فرماندهی داعش با یکدیگر متحد شوند. این نگرانی‌ها جدی است و هیچکس نمی‌تواند تحولات آینده را پیش‌بینی کند. اگر داعش مقاومت کند، همه معادلات تغییر خواهد کرد. قواعد بازی در منطقه خاورمیانه به سرعت در حال تغییر است، زیرا پوتین توانست دیدگاه خود را به اوباما تحمیل کند و انزوای خود را بشکند. موفقیت پوتین نه‌تنها در جلوگیری از رویارویی با واشنگتن است، بلکه او موفق شد آمریکا را پشت سر خود بکشاند. کشورهای عربی در 5 سال گذشته ده‌ها میلیارد دلار برای سرنگون کردن نظام بشار اسد هزینه کردند که به هدر رفت. صدها میلیارد دلار هم به دستور آمریکا در جنگ با ایران هدر رفت و ده‌ها میلیارد دلار دیگر هم در جنگ با داعش و دیگر گروه‌های تندرو به هدر خواهد رفت. اما این‌بار ائتلافی شکل گرفته است که در آن ایران و روسیه که رهبران جبهه پایداری بودند، نقش مهمی ایفا می‌کنند.