اسدالله خسروی: اگرچه یکی از مولفه‌های مهم در اقتصاد کلان، تناسب بین نرخ تورم و نرخ سود بانکی است اما میانگین (متوسط حداقل و حداکثر) نرخ سود تسهیلات در شبکه بانکی کشورمان اکنون
26 درصد بوده در حالی که نرخ تورم در پایان شهریور به 1/15 درصد رسیده است. به عقیده کارشناسان تصمیم‌گیری درکاهش نرخ سود بانکی باید با حساسیت خاصی انجام و در این مسیر تمام جوانب در نظر گرفته شود، چرا که اکنون بخش عمده بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی کشور به موجب نبود منابع مالی، نیمه‌تعطیل هستند و با ظرفیت بسیار اندک فعالیت می‌کنند. از طرفی خیلی از افراد نیز که توان ریسک در فعالیت‌های اقتصادی را ندارند اندوخته‌های خود را به بانک‌ها سپرده‌اند تا از این طریق سودآوری کنند حال در چنین شرایطی این گروه افراد اگر با کاهش نرخ سود بانکی مواجه شوند این احتمال وجود دارد که پول‌های خود را از بانک خارج کنند و در سایر بازارهای موازی که بیشتر به صورت سفته‌بازی است به‌کار گیرند. از سوی دیگر باید به فکر خروج از رکود با فعال شدن بخش تولید بود که این بخش نیز نیازمند منابع مالی است.  رئیس کل بانک مرکزی از به‌کارگیری منابع بانک مرکزی جهت کاهش نرخ سود بانکی خبر داد. ولی‌الله سیف با اشاره به اینکه در بحث نرخ سود بانکی با توجه به شرایط بازار پولی و مالی کشور بانک مرکزی باید با ابزارهای غیرمستقیم نسبت به کاهش آن اقدام کند، گفت: با تصمیمات اخیر بانک مرکزی در جهت رفع تنگنای مالی و همچنین کاهش نرخ سود بانکی و نزدیک کردن این نرخ به نرخ تورم، بانک مرکزی از منابع داخلی خود نسبت به حضور در بازار بین‌بانکی اقدام می‌کند. به گفته سیف، این برنامه در 6 ماه دوم سال با هدف اصلی ایجاد تناسب نرخ سود بانکی با نرخ تورم که برای تولید نیز قابل تأمین باشد اجرایی می‌‌شود.  رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که چرا نرخ سود فعلی از سوی بانک‌ها اجرا نمی‌شود، گفت:‌ مهم‌ترین مانع تحقق نرخ سود بانکی، مصوبه بازار غیرمتشکل پولی است. سیف گفت:‌ فعالیت موسسات غیرمجاز شرایط را برای بازار پول از کنترل خارج می‌کند و نمی‌خواهیم بانک‌ها دچار کمبود نقدینگی شوند زیرا برخورد غیراصولی می‌تواند منجر به جریان منابع از بانک‌های غیرمجاز به سمت بازار غیرمتشکل پولی شود.
 سود بانکی با شرایط کشور سازگار نیست
همچنین وزیر امور اقتصادی و دارایی با تأکید بر اینکه نرخ سود تسهیلات با شرایط کنونی کشور سازگار نیست، از اتخاذ تصمیمات جدید توسط شورای پول و اعتبار در این رابطه خبر داد و گفت: درصددیم حجم منابع قابل وام‌دهی را بالا ببریم.
علی طیب‌نیا در پاسخ به تسنیم، اظهار کرد: در 2 سال اخیر ابتدا با یک تکانه ناشی از تحریم‌های خارجی مواجه شدیم که نتیجه آن تورم و رکود بود. البته با سیاست‌های پولی و مالی مناسب اتخاذ شده آثار تحریم‌ها به حداقل رسیده و تورم مهار شد. وی با تأکید بر اینکه تمرکز اصلی سیاست‌های پولی، مالی و تجاری دولت روی مشکل رونق اقتصادی است، تصریح کرد: تصمیم داریم رشد اقتصادی را افزایش دهیم تا با آثار رکود ناشی از کاهش قیمت نفت مقابله کنیم.  وی با تأکید بر اینکه سیاست‌های پولی ناظر بر مقابله با مشکل تنگنای اعتباری است، افزود: درصددیم حجم منابع قابل وام‌دهی را بالا ببریم و هم اینکه نرخ سود تسهیلات را متناسب با افزایش عرضه کاهش دهیم. در حال حاضر سود نرخ بانکی به هیچ‌وجه با شرایط کنونی اقتصاد ما سازگار نیست.  وی ادامه داد: در وضعیتی که تورم کاهش یافته انتظار این است که متناسب با آن نرخ سود تسهیلات و سپرده‌گذاری کاهش یابد، هم‌اکنون بخش تولید قادر به پرداخت این نرخ سود تسهیلات نیست. وی یادآور شد: بانک مرکزی با حضور در بازار بین‌بانکی سعی می‌کند با ارائه تسهیلات تعادل را در بازار پولی برقرار کند. همچنین تصمیمات دیگری در این راستا در آینده نزدیک توسط شورای پول و اعتبار اتخاذ می‌شود.
 احتمال کاهش نرخ سود
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه احتمال کاهش سود بانکی در جلسه روز سه‌شنبه شورای پول و اعتبار وجود دارد، گفت: لایحه اصلاح نظام بانکی کامل شده و تا پایان مهر به مجلس شورای اسلامی ارسال می‌شود. طیب‌نیا با بیان اینکه شورای پول و اعتبار نسبت به کاهش نرخ ارز تصمیم‌گیری می‌کند، گفت: احتمالا در جلسه آتی شورای پول و اعتبار که سه‌شنبه هفته آتی است نسبت به تعیین نرخ سود اقدام شود.
 انتقاد یک مدیر بانکی از مجموعه سیف
عضو هیات مدیره بانک کارآفرین گفت: بانک مرکزی باید در تعیین نرخ سود بانکی، کف و حداقل نرخ سود را ملاک عمل در نظر بگیرد تا در این صورت سپرده‌گذاران نیز آسیب نبینند. فضل‌الله معظمی در گفت‌وگو با نسیم، بدهی 40 هزار میلیارد تومانی بانک‌ها به بانک مرکزی، بدهی یکصد هزار میلیارد تومانی دولت به بانک‌ها و بالا بودن نرخ سپرده قانونی بانک‌ها در کشور را بخش کوچکی از چالش‌های نظام بانکی کشور دانست.  وی از بالا بودن نرخ سپرده قانونی بانک‌ها در کشور بشدت انتقاد کرد و افزود: نرخ سپرده قانونی کشور با رقمی حدود 13درصد در قیاس با کشورهای دیگر بسیار بالا بوده که طبق قانون پولی و بانکی این رقم باید به 10 درصد کاهش یابد. عضو هیات‌مدیره بانک کارآفرین با اشاره به تعیین نرخ سود بانکی در کشور هم گفت: بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار، در تعیین نرخ سود بانکی، قانون بانکداری بدون ربا را رعایت نمی‌کنند.  وی با استناد به قانون بانکداری بدون ربا توضیح داد: بانک مرکزی باید در تعیین نرخ سود بانکی، کف و حداقل نرخ سود را ملاک عمل در نظر بگیرد تا سپرده‌گذاران نیز آسیب نبینند و در این بند، قانون بانکداری بدون ربا فاقد اشکال بوده و در حین اجرا دچار مشکل می‌شود که نابهنجاری به وجود آمده ناشی از عدم توجه به این قانون، تاثیرات خود را بر سیستم بانکی می‌گذارد.  به گفته معظمی، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار، قانون بانکداری بدون ربا در تعیین نرخ سود بانکی را رعایت نکرده‌اند و در حین تعیین نرخ سود، سقف آن را در نظر می‌گیرند. وی اذعان داشت: طبق قانون بانکداری بدون ربا، اگر سقف نرخ سود تعیین شود دوباره مشمول ربا خواهد شد.  به گفته این عضو هیات مدیره بانک کارآفرین، در مشارکت‌های با بازدهی بالاتر از 24 درصد هم باید تاییدیه بانک مرکزی اخذ شود تا این امر از نظر نوشتاری با قانون هماهنگ باشد.
نرخ بالای سود بانکی رکود را تشدید کرده است
یک اقتصاددان گفت: تنها راه کاهش نرخ سود بانکی و حذف موسسات غیرمجاز این است که بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و حکمران پولی داشته باشیم زیرا سال‌هاست گروه‌های فشار و رانت بانک مرکزی را از حیز انتفاع انداختند. عادل پیغامی با بیان اینکه بالا بودن نرخ سود بانکی موجب تعمیق رکود می‌شود، اظهار داشت: بالا بودن نرخ سود بانکی به این دلیل است که ما فقط تابلوی بانک مرکزی داریم اما حکمران پولی و بانک مرکزی نداریم و بانک‌ها رها هستند.  وی افزود: بانک‌ها هم علاقه‌ای به پرداخت تسهیلات ندارند، زیرا خودشان در عرصه‌های سفته‌بازی مسکن و زمین و مواردی از این دست فعالیت می‌کنند و علاقه‌ای به اعطای تسهیلات به تولید ندارند. این کارشناس پولی گفت: تنها راه این است که باید بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و حکمران پولی داشته باشیم. باید دولتی داشته باشیم که اقتصاد را بشناسد، آن را مدیریت کند و به مسائل ذهنی و توهمی نپردازد.  وی در واکنش به این نکته که در 2 سال گذشته مسؤولان اقتصادی علت بالا بودن نرخ سود بانکی را فعالیت موسسات غیرمجاز و تقاضای بالای تسهیلات عنوان کرده‌اند، گفت: هر دو نکته درست است؛ علت مساله اول این است که ما حکمران پولی نداریم.