همهچیز دستبهدست هم داده تا اوضاع بلوطستان خوب نباشد؛ از آتشسوزی گرفته تا زوال که«هست» جنگلها را «نیست»کرد. کارشناسان میگویند زاگرس درحال تبدیل شدن به بیابان است، زاگرسی که باید زنده بماند. در یک دهه اخیر محیطزیست و منابع طبیعی حوزه استانهای زاگرسنشین با مخاطرات زیستمحیطی بسیاری دستبهگریبان بوده و در این بین بحرانهای وارد شده به جنگلهای زاگرس امروز بهعنوان یک چالش ملی از آن یاد میشود که در صورت عدم برنامهریزی و واکنش خردمندانه در راستای حل و کاهش آن، مالیات بسیار سنگینی به اقتصاد و اجتماع کشور تحمیل خواهد شد. در سالهای اخیر درباره حفاظت از جنگلهای غرب کشور و ناحیه رویشی زاگرس همایشها و نشستهای تخصصی بسیاری برگزار شده که تقریباً خروجی تمام این بحث و بررسیهای علمی به نحوه مدیریت و نگهداشت این منبع با ارزش زیستی اشاره داشتهاند. این در حالی است که در یک دهه اخیر جنگلهای استانهای غربی کشور وارد بحرانی عمیق شدهاند که براساس نتایج میدانی و اظهارات کارشناسان حوزه منابع طبیعی مدیریت غلط منابع جنگلی، بهرهکشیهای پیدرپی و بروز و گسترش انواع آفات اسباب از بین رفتن این سرمایه ملی را فراهم آورده است. رضا آریایی، مدیرکل مدیریت بحران استان لرستان در این رابطه با یادآوری اینکه طی 5 سال اخیر بیش از ۹۴۶ فقره آتشسوزی در سطح جنگلهای استان داشتهایم، میگوید: در قالب این تعداد آتشسوزی بیش از
۱۳ هزار و ۱۲ هکتار از جنگلهای استان لرستان بر اثر آتشسوزی از بین رفتهاند. آریایی یادآور میشود: این آتشسوزیها در عرصههای منابع طبیعی و همچنین مناطق حفاظتشده رخ داده است. وی اضافه میکند: بهطور متوسط هرسال 2 هزار و ۶۰۰ هکتار از جنگلهای لرستان در آتش سوختهاند که بیشترین مقدار آتشسوزی در استان طی 5 سال اخیر مربوط به سال ۹۰ با 6 هزار و ۸۰۰ هکتار و کمترین نیز مربوط به سال گذشته با ۵۸۰ هکتار بوده است. از سوی دیگر توسعه شتابزده که در اکثر موارد بدون داشتن گزارشهای دقیق ارزیابیهای اکولوژیکی است، در کنار انواع سوءاستفادههای محیطی همچون بهرهبرداری بیش از حد و زغالگیریهای غیرمجاز اشاره کرد. این در حالی است که در سالهای اخیر بر شدت قاچاق گونه خدمترسان سنجاب افزوده شده که عدم حضور همینگونه در طبیعت بهصورت مستقیم بر چرخه محیطی اثر منفی گذاشته و باعث توقف رشد بذرهای جدید بلوط در طبیعت میشود. مدیرکل حفاظت از محیطزیست لرستان در این رابطه میگوید: جنگلهای زاگرس و استان لرستان این روزها حال و روز خوشی ندارند و هجوم آفات و بیماریها در جنگلهای زاگرس بخش عظیمی از این سرمایههای ملی را به مخاطره انداخته است. مهرداد فتحیبیرانوند تصریح کرد: با تشکیل کارگروه در استان و حساسیتهایی که در سطح ملی به وجود آمده امیدواریم با اقدامات عملی و تخصیص اعتبارات لازم این بیماریهای درختان کنترل شوند. وی آتشسوزی، زغالگیری و قطع درختان را بهعنوان معضلات دیگر جنگلهای زاگرس دانست و افزود: جنگلهای زاگرس ریههای تنفسی کشور هستند که امیدواریم با اصلاح قوانین و مقررات برای مقابله با متخلفان و تخصیص اعتبارات برای احیای جنگلها بخشی از این سرمایهها را افزایش دهیم. مدیرکل محیطزیست لرستان با بیان اینکه سطح جنگلهای استان لرستان حدود یکمیلیون و ۲۰۰ هزار هکتار است، خاطرنشان کرد: در این سطح بسیار زیاد بهطور قطع با کمبود شدید جنگلبان و محیطبان مواجه هستیم که نیاز به صدور مجوز در سطح ملی دارند. فتحیبیرانوند تأکید کرد: مردم باید خود را صاحبان جنگلها دانسته و پایکار بیایند. در همین ارتباط دکتر فرزاد ویسانلو استاد دانشگاه و متخصص حوزه جنگل با اشاره به اهمیت نگهداشت و حفاظت از جنگلهای زاگرس به مهر میگوید: اگر در شرایط مدیریتی و برنامهریزیهای کارشناسانه حوزه جنگل تغییر بنیادی صورت نگیرد و فرآیند بیابانزایی متوقف نشود، در آیندهای نزدیک، تغییرات اقلیمی و اکوسیستمی، مناطق غرب کشور را به سمت بیابانی و خشک و نیمهگرم شدن سوق خواهند داد.