مهدی امامقلی: پس از گذشت 2هفته از فاجعه تلخ منا، بررسی اجمالی نحوه برخورد آل‌سعود با جمهوری اسلامی و بویژه مقامات دولتی کشورمان، قبل و بعد از بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب و تغییر رفتار عربستان و مرور چند نکته درباره اتخاذ مواضع انقلابی ضروری به نظر می‌رسد.
اول - نحوه برخورد آل‌سعود با جمهوری اسلامی (قبل از بیانات اخیر رهبری)
- مقامات عربستانی و رسانه‌های ائتلاف غربی - عربی در روزهای اولیه پس از حادثه منا سعی کردند با فرافکنی و القای خودسرانه بودن حرکت حجاج ایرانی در رمی‌جمرات، آنها را یکی از عوامل این حادثه معرفی کنند.
- درباره آمار مجروحان، قربانی‌ها و مفقودان حجاج ایرانی و روند انتقال آنها به ایران و اخبار رسانه‌ها درباره بدرفتاری آل‌سعود با مجروحان ایرانی، عربستانی‌ها از ارائه هرگونه توضیحی به دولت ایران دریغ کردند.
- دولت عربستان در اقدامی خارج از عرف و نزاکت بین‌المللی، به مسؤولان و مقامات دولتی جمهوری اسلامی برای حضور در جده و کمک به روند درمان و انتقال حجاج ایرانی، ویزا و اجازه ورود نداد تا جایی که وزیر بهداشت کشورمان پس از انتظاری طولانی مجبور شد عازم قطر شده و از آنجا با پرواز غیرمستقیم به جده برود.
- «عادل الجبیر»، وزیر خارجه عربستان در واکنش به سخنان روحانی در سازمان ملل در اظهاراتی خصمانه و غیرمحترمانه و با ادعای اینکه ایرانی‌ها در گذشته با تظاهرات و آشوب در مکه، سبب شهادت زائران شده‌اند، گفت: ایرانیان و رئیس‌جمهورشان آخرین کسانی هستند که می‌توانند درباره سلامت حجاج و دموکراسی سخن بگویند!
دوم - تغییر رفتار آل‌سعود درباره حادثه منا و بحران یمن
رهبر معظم انقلاب روز چهارشنبه گذشته در سخنانی صریح و انقلابی در دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره) نوشهر از بایدها (تشکیل کمیته حقیقت‌یاب) و اقدامات لازم سعودی‌ها پس از وقوع حادثه (مسؤولیت‌پذیری، پرهیز از فرافکنی و متهم کردن دیگران و پرهیز از موذی‌گری) و واکنش احتمالی جمهوری اسلامی سخن گفتند و به حکام عربستان هشدار دادند: «اگر بنا شد عکس‌العمل نشان بدهیم، عکس‌العمل‌های ما خشن هم خواهد بود، سخت هم خواهد بود».
 بیانات رهبر معظم انقلاب درباره حادثه منا باعث شد آل‌سعود در محاسبات خود به این نتیجه برسد که باید در قبال حجاج ایرانی و پیگیری مساله منا تغییر رفتار داده و عقب‌نشینی کند.
- وزیر بهداشت کشورمان که در جده حضور داشت، چند ساعت پس از هشدار صریح رهبر انقلاب، از 2 جلسه مقامات سیاسی، امنیتی و درمانی سعودی با مسؤولان کشورمان خبرداد و ضمن ارائه گزارشی درباره روند رو به بهبود همکاری‌ها درباره انتقال مجروحان و جان‌باختگان و شناسایی اجساد اعلام کرد: در این جلسات، مقامات دولت سعودی علاوه بر آنکه پیام تسلیت پادشاه عربستان به مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهور و مردم ایران را ابلاغ کرده‌اند، وعده داده‌اند درباره جان‌باختگان شناسایی شده و نیز مفقودان و مصدومان همکاری‌های گسترده‌ای با ایران
 انجام دهند.
- سران آل‌سعود که در 7 ماه گذشته تمام توان خود را صرف تهاجمات نظامی علیه یمن کرده‌اند، روز پنجشنبه گذشته (9 مهر) با عقب‌نشینی از مواضع قبلی خود خواستار راه‌حل سیاسی برای یمن شدند. عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در سخنانی درباره بحران یمن گفت: نشانه‌های خوبی وجود دارد که حکایت از حل شدن بحران یمن از طریق سیاسی و توسط نماینده سازمان ملل دارد که فکر می‌کنم به نتیجه خواهد انجامید. الجبیر در عین حال گفت خوشبین است جنبش انصارالله یمن و نیروهای علی عبدالله‌صالح نیز راه‌حل سیاسی را بپذیرند.
سوم - بررسی مواضع رهبری در حوزه دیپلماسی (بویژه درباره مسائل منطقه و مذاکرات هسته‌ای) و واکنش سران کشورهای منطقه و غرب حاکی از این واقعیت مسلم و انکارناپذیر است که دیپلماسی انقلابی رهبری همواره پیروز، اثربخش و پایانی بر تهدیدات، یاوه‌گویی‌ها و ترفندهای ضعیف و بی‌پایه طرف مقابل بوده است.
پرواضح است بیانات و مواضع انقلابی امام خامنه‌ای درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 بویژه بیانات معظم له در طول 2 سال گذشته باعث شده است غربی‌ها مطالبات و توقعات اولیه خود را کنار بگذارند و از تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران عقب‌نشینی کنند.
موارد زیر تنها بخش کوچکی از اظهارات و مواضع انقلابی رهبر معظم انقلاب طی چند ماه گذشته است.
- طرف مقابل با وقاحت مرتب ما را تهدید نظامی می‌کنند. این غلط اضافی را می‌کنند بعد می‌گویند جمهوری اسلامی توان دفاعی نداشته باشد. حتی اگر صریحاً هم این تهدید را نمی‌کردند لازم بود ما به فکر باشیم و آماده باشیم. (در دیدار فرماندهان و جمعی از کارکنان ارتش- 30/1/94)
- ان‌شاءالله تا 25 سال آینده چیزی به‌نام رژیم صهیونیستی وجود نخواهد داشت. (در دیدار هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم - 18/6/94)
- هرگونه تجاوز به خاک و مرزهای ایران با پاسخی کوبنده همراه خواهد بود و اجازه مصاحبه و بازجویی از دانشمندان ایرانی و سرکشی به مناطق نظامی ایران را نخواهیم داد. (در جمع دانشجویان دانشکده افسری امام حسین (ع) - 30/2/94)
نکته قابل تأمل دیگر آنکه مقامات غربی که هر از گاهی وجود را در نفی دیگران و تهدید نظامی تعریف می‌کنند، تنها پس از بیانات رهبری بوده است که به سرعت عقب نشسته و حرف‌های خود علیه ایران را پس گرفته‌اند. رهبر معظم انقلاب در تاریخ 16/2/94 در دیدار جمعى از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور فرمودند: «بنده با مذاکراتی که در زیر شبح تهدید انجام بگیرد، موافق نیستم... ملت ایران مذاکره‌ زیرسایه‌ تهدید را
برنمی‌تابد. چرا تهدید می‌کنند؟ چرا غلط زیادی می‌کنند؟ می‌گویند اگر چنین نشود، چنان نشودممکن است ما حمله‌ نظامی به ایران بکنیم؛ اولاً که غلط می‌کنید، ثانیاً من در زمان رئیس‌جمهور قبلی آمریکا – آن‌وقت هم تهدید می‌کردند - گفتم دوران بزن‌ و دررو تمام شده؛ اینجور نیست که شما بگویید می‌زنیم و در می‌رویم؛ نخیر!
پاهای‌تان گیر خواهد افتاد و ما دنبال  می‌کنیم». فردای آن روز بود که «جاش ارنست»، سخنگوی کاخ سفید در جمع خبرنگاران آمد و تهدیدات نظامی مقامات آمریکایی را پس گرفت و گفت: من منعکس‌کننده دیدگاه رئیس‌جمهور آمریکا هستم، بهترین راه برای ما این است که مشغول دیپلماسی با ایران شویم.
این مساله مبتلابه کشورهای منطقه هم بوده است؛ «رجب طیب‌اردوغان» 6/1/94 در مصاحبه با شبکه خبری فرانس 24، ضمن اعلام حمایت ترکیه از حمله عربستان به یمن، از نقش ایران در تحولات عراق و یمن انتقاد کرد و با متهم کردن ایران به تلاش برای تسلط بر منطقه خاورمیانه مدعی شد تلاش‌های تهران، آنکارا، عربستان و کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس را به ستوه آورده است.
جالب توجه آنکه اردوغان نزدیک 2 هفته بعد در تاریخ 18/1/94 در دیدار با رهبرمعظم انقلاب، با مواضع انقلابی و قاطع معظم‌له مواجه شد و به‌ناچار از مواضع خود عدول کرد. پاسخ انقلابی رهبر انقلاب به گستاخی‌های اردوغان موجب شد اردوغان در یک رفتار و گفتار نه‌چندان واقعی، داعش را غیرمسلمان دانسته و اقدامات آنها را محکوم کند.
چهارم - درباره ضرورت اتخاذ مواضع انقلابی و صریح، 3 نکته زیر قابل تأمل است:
- اول اینکه در اتخاذ مواضع انقلابی، باید صراحت و شجاعت داشت و این ویژگی اساسی با کرنش، تواضع و عقب‌نشینی جمع نمی‌شود.
شاهد مثال آنکه، تیرماه بود که جواد ظریف در پاسخ به تهدید «ترک مذاکرات وین توسط موگرینی» گفته بود «یک ایرانی را هیچ وقت تهدید نکنید!» این خبر در همان ساعات اولیه در رسانه‌های داخلی و خارجی به‌طور گسترده‌ای بازتاب یافت اما ظریف تنها ساعتی بعد از انتشار خبر «فریادکشیدن بر سر موگرینی» با صدور بیانیه‌ای حتی از موضع‌گیری اولیه خود عقب‌نشینی کرد و گفت: مذاکرات براساس احترام متقابل پیش می‌رود و خانم موگرینی نقش سازنده‌ای در مذاکرات داشته است. ظریف در این بیانیه تلاش کرد از شدت و حدت جمله «هیچ وقت یک ایرانی را تهدید نکنید» بکاهد و با تعدیل آن، روند مذاکرات را ادامه بدهد اما تنها پس از چند ساعت از عقب‌نشینی ظریف بود که وزیر خارجه آمریکا تهدید به ترک مذاکرات را این‌بار در سطح علنی مطرح و آن را به خبر اصلی رسانه‌ها تبدیل کرد.
 رهبر معظم انقلاب در تاریخ 4/6/94 در دیدار هیأت دولت فرمودند: «باید در اتخاذ مواضع انقلابی صراحت داشت و بدون رودربایستی، ترس و خجالت در مقابل دشمن مبانی امام را
بیان کرد».
- دوم آنکه انقلابی‌گری با افراطی‌گری تفاوت دارد؛ رهبر انقلاب اسلامی در دیدار طلاب حوزه علمیه قم در تاریخ 29/4/89، جوانان و طلاب پرشور و انقلابی حوزه‌ها را امیدهای آینده کشور خواندند اما به آنان نیز توصیه کردند مراقب هرگونه زیاده‌روی باشند و به دور از افراط و تفریط، به گونه‌ای عمل کنند که کسی نتواند تهمت افراطی‌گری به آنها بزند. هر فرد انقلابی، ضمن حفظ شور و احساسات خود، باید بصیر و هوشیار، پیچیدگی‌های زمانه را درک کند و با پایداری در برابر فشارها و مشکلات، همواره رفتاری منطقی و عقلی داشته باشد. ایشان، پرهیز از زدن تهمت افراطی‌گری به نیروهای انقلابی را نیز ضروری دانستند و خاطرنشان کردند: این تهمت، انحرافی است که دشمن مستقیم و غیرمستقیم آن را دنبال می‌کند.
- سوم آنکه در اتخاذ مواضع انقلابی در موارد مشخص و بدیهی، نباید لزوماً منتظر موضعگیری خاص رهبری بود. رهبر معظم انقلاب در دیدار دانشجویان در تاریخ 1/5/93 فرمودند: «این‌‌جور نیست که شما باید منتظر بمانید ببینید که رهبرى درباره‌‌ فلان شخص یا فلان حرکت یا فلان عمل یا فلان سیاست، چه موضعى اتخاذ می‌کند که براساس آن، شما هم موضع‌‌گیرى کنید؛ نه! اینکه کارها را قفل خواهد کرد. رهبرى وظایفى دارد، آن وظایف را اگر خداى متعال به او کمک کند و توفیق بدهد، عمل خواهد کرد؛ شما هم وظایفى دارید؛ به صحنه نگاه کنید، تصمیم‌‌گیرى کنید؛ منتها معیار عبارت باشد از تقوا؛ معیار، تقوا باشد».
از این ‌رو ضروری است دولتمردان و متصدیان حوزه دیپلماسی کشور به تأسی از موضع‌گیری‌های انقلابی رهبری و با بهره‌گیری از تجربیات تاریخی، در برابر تهدیدات دشمنان خارجی با اتخاذ مواضع انقلابی، حافظ منافع ملی و پیگیر مطالبات جمهوری اسلامی در منطقه خاورمیانه و حوزه‌های بین‌المللی باشند.