گروه اقتصادی: مقصر اصلی کسری بودجه سال ۹۴ کیست؟ چرا دولت یازدهم به حرف کارشناسان درباره سقوط قیمت نفت به
۵۰ دلارگوش نکرد. «حلقه مشاوران اقتصادی حسن روحانی»؛ واژهای که این روزها زیاد به چشم میخورد. مشاورانی که در امور مختلف اقتصادی و در کار وزرا دخالت میکنند و حتی در بسیاری از موارد موجبات دلخوری وزرا را فراهم میآورند. گفته میشود حسن روحانی بیش از آنچه که باید، به مشورتهای مشاورانش بها
میدهد که نمونه بارز آن نیز پیشبینی ناقص آنها از آینده قیمت نفت است. به گزارش نسیم، حدود 9 ماه قبل حجتالاسلام حسن روحانی در صحن علنی مجلس و در زمانی که قصد دفاع از لایحه بودجه 94 را داشت اعلام کرد که با وجود این لایحه دولت به هیچ عنوان با کسری بودجه روبهرو نخواهد شد، اما پیشبینی غلط مشاوران اقتصادی آقای رئیسجمهور مانند محمد نهاوندیان، مسعود نیلی و محمدعلی نجفی درباره نفت 72 دلاری در بودجه 94 خلاف گفتههای آقای رئیسجمهور را نشان داد. در آن زمان بسیاری از کارشناسان اقتصادی نظرات مختلفی را درباره نفت 72 دلاری مطرح کردند، اما دولتمردان با دفاع تمامقد و اعتماد فراوان به مشاوران اقتصادی خود، قیمت نفت را در بودجه سال 94 تغییر ندادند. حالا بعد از گذشت چندین ماه از اجرای قانون بودجه 94، شاهد این موضوع هستیم که پیشبینی اعضای دولت از قیمت نفت 72 دلاری در بودجه امسال غلط از آب در آمد و اکنون قیمت نفت به 40 دلار رسیده است. در حال حاضر این مساله موجب شده که دولت در تکاپوی جبران کسری بودجه از بخشهای عمرانی و درآمدهای مالیاتی و حذف یارانهها باشد. در روزهای بررسی بودجه 94 در مجلس شورای اسلامی با وجود انتقادهای زیاد صاحبنظران اقتصادی نسبت به قیمت نفت 72 دلاری بودجه 94، مقامات دولتی به صورت تمامقد از این رقم دفاع کردند به طوری که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در پاسخ به منتقدان گفت که هیچ کس نمیتواند بگوید نفت 72 دلاری در سال آینده محقق نخواهد شد. وی همچنین در ادعایی عجیب تاکید کرد که براساس آنچه نهادهای پژوهشی پیشبینی کردند، قیمت نفت به طور متوسط در سال آینده حدود 82 دلار خواهد بود. رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی دولت یازدهم در پاسخ به کسانی که منتقد نفت 72 دلاری بودند روی این نکته تاکید کرد که نیجریه بودجه نفتی خود را با نفت 73 دلار بسته است و کارشناسان اقتصادی دولت پیشبینی میکنند که قیمت نفت بهطور متوسط در سال آینده 80 دلار خواهد بود و حتی بررسیهای ما نشان میدهد
عربستان سعودی هم بودجه خود را با
80 دلار بسته است. اما وزیر نفت کهنهکار دولت روحانی هم در اینباره پایش را در یک کفش کرده بود که قیمت نفت افزایش پیدا خواهد کرد! بیژن نامدار زنگنه در پاسخ به منتقدان قیمت نفت در بودجه 94 گفت: قیمت نفت در ماههای آینده بین
60 تا 90 دلار پیشبینی میشود. وی در اواخر دیماه سال 93 هنگامی که با کاهش شدید قیمت نفت و ورود قیمت نفت به کانال 40 دلار مواجه شد باز هم بر حرفهای خود پافشاری و اذعان کرد: اکنون با افزایش تولید آمریکا و عربستان، عرضه نفت زیاد شده، اما تجربه نشان میدهد وقتی قیمت به کف میرسد، تقاضا بالا رفته و همین تقاضا منجر به افزایش رشد اقتصادی جهان میشود، بنابراین کاهش قیمت نفت با وجود پایین نگه داشتن مصنوعی قیمت تداوم زیادی نخواهد داشت. ژنرال نفتی دولت روحانی همچنین در ادعایی عجیب در دفاع از نفت
72 دلاری برای سال 94 در صحن مجلس توضیح داد: وقتی مجلس قیمت نفت را حدودا بشکهای ۴۰ دلار پیشبینی کرده و میزان صادرات هم کمی بیش از یک میلیون بشکه است که کمتر از 3 میلیارد دلار عاید وزارت نفت خواهد شد، ما چطور با این رقم صنعت نفت را اداره کنیم؟ سال گذشته هرگاه که انتقادات نسبت به خوشبینانه بودن نفت 72 دلاری در بودجه 1394 مطرح میشد، اصلاحطلبانی که حمایت از دولت روحانی را سرلوحه کارهای سیاسی خود قرار داده بودند، این انتقادات را رد میکردند و در حال حاضر هم که بهای نفت با پیشبینیهای غلط مشاوران روحانی بشدت افول کرده بهگونهای دیگر از این سیاستهای غلط دفاع میکنند. دیدگاه کارشناسی بر این است که در صورت کاهش بیشتر قیمت نفت، اوپک در بازار دخالت میکند. اما در بهمنماه سال 93، 30 نفر از کارشناسان اقتصادی در گفتوگو با «نسیم» نظرات متفاوتی نسبت به نفت 72 دلاری ارائه کردند که در ادامه به مرور تعدادی از این نظرات میپردازیم.
دلیل اصرار دولت بر نفت 72 دلاری چه بود؟
تحلیل غلط دولتمردان از قیمت جهانی نفت در سال جاری، نشانگر عدم هماهنگی تیم اقتصادی دولت با فعالان انرژی و کارشناسان اقتصادی این عرصه است و با توجه به هشدارهای کارشناسان اقتصادی درباره کسری بودجه و عدم توجه مشاوران و کارشناسان اقتصادی دولت به این هشدارها، این امر موجب شده است تا بیپولی، رکود، بیکاری و نوعی فاجعه اقتصادی در سال 94 به سمت اقتصاد ایران حرکت کند.