عبدالباری عطوان: پیمان‌های سیاسی و نظامی عربی اغلب عمر طولانی ندارد، چون این روابط بر مزاج و روابط شخصی میان سران عرب و نه براساس روابط پایدار استراتژیک بنا نهاده شده است. شاید روابط عربستان و مصر مثال واضحی در این زمینه باشد. پس از 2 سال روابط گرم میان قاهره و ریاض و اقدام اخیر عربستان و امارات و کویت در کمک مالی 30 میلیارد دلاری و کمک‌های نفتی و غیره به مصر اما روابط میان عربستان و مصر وارد سردی شدیدی شد، اگرچه عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر در سخنرانی خود به‌مناسبت جنگ اکتبر تلاش کرد با اشاره به نقش عربستان در خدمت به حجاج طی سال‌های گذشته، اندکی از تنش‌ها بکاهد. هم اکنون 2 کلید اصلی بر ماهیت روابط عربستان و مصر حکمرانی می‌کند؛ نخست - مواضع در قبال جنبش اخوان‌المسلمین و به‌طور کلی گروه‌های اسلامی افراطی.
دوم - مواضع در قبال نظام سوریه و مداخله نظامی کنونی روسیه که با هدف جلوگیری از سرنگونی نظام سوریه بوده است. رکود در روابط عربستان و مصر از زمانی که سلمان بن عبدالعزیز در ابتدای سال جاری میلادی به قدرت رسید، آغاز شد. از آن زمان، پادشاه جدید پایبند به میراث برادرش نبوده و اقدام به تغییر همپیمان‌های منطقه‌ای کرد و به‌سوی ائتلافی قطری - ترکی گام برداشت که این بدان معناست که عربستان عدم ارتباط با جنبش اخوان المسلمین را پایان داد و ریاض همچنین نسبت به مداخله روسیه برای حمایت از نظام سوریه نیز موضع خصمانه‌ای اتخاذ کرد. عدم مشارکت پادشاه عربستان در کنفرانس اقتصادی شرم‌الشیخ که با هدف کمک مالی به مصر بوده و مشارکت نمادین عربستان در این کنفرانس و همچنین اقدام وی در ترک زودهنگام نشست سران اتحادیه عرب در مصر در پایان مارس گذشته و به تعویق انداختن یا لغو سفرش به مصر که قرار بود 20 روز پیش و پس از بازگشت از واشنگتن انجام شود، همگی نشان از آن دارد روابط میان رئیس‌جمهور مصر و پادشاه عربستان ضعیف شده است. روزنامه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی مصر مملو از مقالات و برنامه‌های انتقادی از عربستان بوده و بیشتر آن، اقدام وزارت خارجه مصر در استقبال از هیات حزب المؤتمر یمن بوده که ریاست این حزب با علی عبدالله صالح است که هم اکنون دشمن اول و خطرناک عربستان به شمار می‌آید. همچنین ماهواره نایل‌ست پخش دوباره شبکه‌های الیمن‌الیوم و سبأ و الایمان را از سر گرفته و رسانه‌های مصری و دولت این کشور در قبال دستاوردهای ائتلاف عربی به‌ریاست عربستان در یمن و در باب‌المندب نیز بی‌تفاوت بوده‌اند. دولت عربستان در بخش رسانه‌ای تجربه محدودی دارد و رویکردهایش در این بخش نتایج عکسی به‌همراه داشته است. رسانه‌های عربستانی اخیراً وارد میدان مسابقه رسانه‌ای شده و انتقادات خود را از مصر و سران آن آغاز کردند و دولت عربستان کار را فراتر برد و سفارت این کشور در قطر از یوسف قرضاوی، رئیس هیات علمای مسلمان برای مشارکت در جشن ملی عربستان در اواخر ماه گذشته دعوت کرد. کاملاً آشکار است با تماسی که عبدالفتاح السیسی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه داشت و طی آن به‌صورت رسمی از حملات روسیه در مصر حمایت کرد، مصر تصمیم گرفته از همپیمان سابق سعودی خود فاصله بگیرد یا آنکه سیاست مستقلی از آن اتخاذ کند چون قاهره بخوبی درک کرده عضلات مالی عربستان با کاهش قیمت‌های نفت به‌سرعت در حال تضعیف شدن است و کشتی مداخله عربستان در بحران یمن با بادها و امواج سهمگینی مواجه شده که امکان دارد به غرق شدن عربستان یا نرسیدن این کشور به ساحل امن منتهی شود. اگر به فصل‌های برجسته تاریخ منطقه بنگریم شاهد آن هستیم که محور مصری ــ سوری همواره و طی بیش از 8 هزار سال پیش قدرتمند و پایدار بوده و این در حالی است که روابط سعودی ــ مصری طی 3 قرن پیش همواره با تنش و جنگ همراه بوده است. ارتش ابراهیم پاشا در سال 1818 پایتخت عربستان را درنوردید و آن را نابود کرد و این جنگ در اواسط دهه 60 قرن گذشته و با جنگ یمن به پایان رسید. مصر بیشتر به مواضع روسیه نزدیک بوده و تلاش دارد امارات عربی  متحده و چه‌بسا کویت را به اردوگاه خود بکشاند و به نظر می‌رسد پیروزی‌هایی را در این زمینه به دست آورده است. ائتلاف‌های جنگ سرد گذشته بار دیگر و به‌صورت جدیدی در میدان نبرد سوریه در حال شکل‌گیری است. اما نظام سوریه برنده بزرگ تحولات کنونی در نقشه ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. موضوع قطعی این است که نتایج ملموس حلقه نجات روسیه در این زمینه چه در منطقه و چه در زمینه ترسیم نقشه جدید ائتلاف‌های منطقه‌ای، آشکار شده است.