«علیقلی اردلان» از رجال سیاسی عصر پهلوی اول و دوم بود. او از دی 1334 تا فروردین 1337 وزیر امور خارجه بود و سپس در اردیبهشت این سال به سمت سفیرکبیر ایران در واشنگتن تعیین شد و به واشنگتن رفت. هنگامی که اردلان سفیرکبیر ایران در واشنگتن بود، «محمدرضا پهلوی» یک سفر غیررسمی به آمریکا کرد و در یکی از هتلهای بزرگ آن کشور مسکن گزید و یک میهمانی خصوصی دائر کرد که فقط جمعی از رجال آمریکا در آن شرکت داشتند. در همان روز شاه به هنگام خرید در یکی از مغازههای هتل، با فروشنده آن که زنی زیبارو و خوشاندام بود آشنا شد و پس از معرفی خود، از وی دعوت کرد در میهمانی او در همان هتل شرکت کند. این دعوت مورد قبول فروشنده قرار میگیرد و وی در این میهمانی که عدهای از رجال آمریکا شرکت داشتند، مشارکت کرد. به محض ورود فروشنده، شاه به استقبال دختر رفته و او را به محل سالن میآورد و در تمام مدت از آن دختر جدا نشده و با یکدیگر میرقصند. این برنامه مورد تعجب میهمانها واقع شده و هر کدام، از دکتر اردلان سفیرکبیر ایران هویت این دختر را میپرسند ولی او از شناسایی وی اظهار بیاطلاعی میکند. به هر کیفیت آن شب به پایان میرسد و فردای آن روز روزنامههای بزرگ واشنگتن عکس شاه ایران و دخترک فروشنده را با تفصیلات در صفحه اول روزنامههای خود منتشر میسازند و هر کدام پیرایهای بر آن میافزایند. روز بعد اردلان تمام روزنامهها را در پوشهای قرار داده برای دیدار شاه به هتل میرود. حدود ساعت 11 صبح شاه در حالی که صبحانه میخورد اردلان را احضار کرده و میگوید: «دیشب به ما خیلی خوش گذشت؛ شما چطور؟» اردلان میگوید به چاکر و سایر میهمانها فوقالعاده بد گذشت، چون همه با تعجب از من هویت آن دختر را میپرسیدند و من از همه جا بیخبر بودم. بعد با عصبانیت پوشه را که در دست داشت و پر از روزنامههای مختلف بود به شاه میدهد و میگوید: «واقعاً آبروریزی شده است». شاه نظری به روزنامهها انداخته از اردلان میپرسد: «تو هم ناراحت شدی؟» او پاسخ میدهد: «فوقالعاده ناراحت شدم». شاه با ملایمت میگوید: «گر تو نمیپسندی تغییر ده قضا را» و بعد اضافه میکند یک روز بعد از حرکت من به تهران، وظایف سفارت را به ارشد اعضا تحویل داده به تهران حرکت کنید و در این چند روزی هم که من در اینجا هستم ملاقات نیایید. اردلان بلافاصله به تهران آمده و حضور و برکناری خود را اعلام میدارد و بلافاصله حکم بازنشستگی خود را دریافت میدارد. «اردشیر زاهدی» به جای وی به سفارت ایران در واشنگتن منصوب میشود.
اردلان قریب 3 سال دوران بازنشستگی خود را طی میکند تا بالاخره با شفاعت «حسین علا»، سال 1340ش به سفارت ایران در شوروی منصوب میشود. این مأموریت 5/1 سال بیشتر به طول نمیانجامد. از آنجا به سفارت ایران در آلمانغربی میرود و در 1344ش مأموریتش پایان مییابد. اردلان مدتی پس از بازنشستگی، وارد بخش خصوصی و ریاست مدرسه عالی ارتباطات را عهدهدار شد. مؤسس و صاحب این مدرسه عالی، دکتر مصطفی مصباحزاده، استاد دانشگاه و صاحب روزنامه کیهان بود. ریاست وی بر این مدرسه سالها به درازا کشید تا اینکه نیمه دوم سال 1357 که شعلههای انقلاب از هر طرف زبانه میکشید، از طرف محمدرضا پهلوی دعوت به کار شد و به جای امیرعباس هویدا عهدهدار وزارت دربار پهلوی شد. وی در این سمت دست به اصلاحاتی زد. آییننامه رفتار خاندان سلطنتی را اعلام کرد و آنها را از هرگونه اعمال نفوذ و دخالت در معامله و مشارکت در امور مرتبط با دولت، قبول شغلی در شرکتهای دولتی و بانکها و بیمه ممنوع و محروم کرد ولی این اقدامات ظاهری که مورد تمسخر مردم واقع شده بود، کوچکترین تأثیری در کند کردن شتاب انقلاب نداشت. شاه تصمیم به ترک ایران گرفت و شورای سلطنت را تشکیل داد و علیقلی اردلان عضو این شورا شد. روز
22 بهمن ماه 1357 رژیم سلطنت ساقط شد. اردلان مدت نسبتاً کوتاهی بازداشت شد و سرانجام در 1365 ش در
85 سالگی درگذشت.
منبع: زندگینامه و شرح حال وزرای امور خارجه
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه