گروه سیاسی: یکشنبه سرکاری مجلس حکایت از سه‌شنبه تلخ می‌کرد. به گزارش «وطن امروز»، آنها که روز یکشنبه به امید اصلاح جزئیات طرح «اقدامات متناسب و متقابل دولت در اجرای برجام» به کلیات آن رای دادند دیروز متوجه شدند سرشان کلاه رفته است. شاید آنها یکشنبه گذشته باید کنایه قابل تامل الیاس نادران درباره رئیس مجلس را خوب درک می‌کردند که گفته بود «شما آقای رئیس را نشناخته‌اید»!
دیروز، روز آقای رئیس بود! و نشان داد مجلس در اختیار اوست! علی لاریجانی همانگونه که دیروز محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت گفت «اثر ماندگار» از خود برای مجلس دهم به یادگار گذاشت، صحنه‌گردان مجلس بود به گونه‌ای که علی‌اکبر صالحی در توصیف رفتار او در سه‌شنبه مجلس گفت: «لاریجانی سنگ‌تمام گذاشت». مدیریت روز گذشته در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در ماجرای بررسی جزئیات طرح «اقدامات متناسب و متقابل دولت در اجرای برجام» خیلی‌ها را شوکه کرد! برخلاف تصور نمایندگان امیدوار به اصلاح طرحی که دولت را مجبور به اجرای فاجعه برجام می‌کند و برخلاف توافقات طرفین در جلسه دوشنبه‌شب، مدیریت مجلس نزدیک به 200 پیشنهاد برای اصلاح جزئیات این طرح را رد کرد تا در یک سه‌شنبه نحس، تمام اصول بدیهی در حوزه رفتار سیاسی و نیز آیین‌نامه‌های قانونی مجلس، زیر پا گذاشته شود و برجام در مجلس نهم به تصویب برسد! جزئیات طرح با ۱۶۱ رای موافق، ۵۹ رای مخالف و ۱۳ رای ممتنع از مجموع ۲۵۰ نماینده حاضر تصویب شد. این رای عجیب درحالی بود که روز سه‌شنبه 100 نماینده به کلیات این طرح رای منفی و 139 نماینده دیگر رای مثبت داده بودند! البته این تنها اتفاق عجیب در این ماجرا نبود. رئیس مجلس دیروز توافق نمایندگان در جلسه سه‌شنبه‌شب با دبیر شورایعالی امنیت ملی را نیز زیر پا گذاشت. نمایندگان فراکسیون‌های اصولگرا و رهروان جلسه‌ای با دبیر شورای امنیت ملی داشتند و براساس توافق طرفین، قرار بر اصلاح بخشی از طرح بود. با این حال و درست در زمانی که همه در انتظار اجرای توافق نمایندگان و شورایعالی امنیت ملی بودند، رئیس مجلس در 15 دقیقه، صحنه را چید و جزئیات طرح به تصویب رسید! طرحی که کلیات آن ساعت‌ها وقت مجلس را به خود اختصاص داده بود؛ در جزئیات تنها 15 دقیقه زمان برد! این رفتار‌های خارق‌العاده تنها می‌تواند در مجلس نهم و به ریاست علی لاریجانی رخ دهد!
آنچه دیروز در مجلس رخ داد نمایندگان دلسوز پارلمان را بر زمین میخکوب کرد. آنچه دیروز با مدیریت رئیس مجلس شورای اسلامی صورت گرفت، آخرین تیر یا به عبارتی تیر خلاص به دغدغه‌های انقلابی درباره برجام بود! اشک نماینده‌های دلسوز مردم در مجلس شورای اسلامی شاید به همین خاطر بود. تصاویر نمایندگان منتقد رفتار دیروز مجلس به‌خوبی عمق فاجعه سه‌شنبه را نشان می‌داد! آنها نمایندگانی با غیرت و دلسوز بودند که زورشان به جریان نومحافظه‌کار یا همان بلوک جدید قدرت در کشور نرسید!
به گزارش خبرگزاری‌ها صبح دیروز، در یک اقدام عجیب و منحصر به فرد یا به قول محمدباقر نوبخت، «ماندگار»، هیات رئیسه مجلس 190 پیشنهاد مربوط به جزئیات طرح «اقدامات متناسب و متقابل دولت در اجرای برجام» را رد کرد و در طرفه00العینی و در مدت زمانی 15 دقیقه، جزئیات این طرح با 161 رای موافق، 59 رای مخالف و 13 رای ممتنع از مجموع 250 نماینده حاضر
تصویب شد!
در این جلسه علنی که جواد ظریف، عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی نیز در آن حضور داشتند، علی لاریجانی در همان ابتدا خطاب به نمایندگان گفت پیشنهادات و تذکرات خود را مطرح نکنند! اعتراض نمایندگان و تجمع آنها در مقابل جایگاه هیات رئیسه نیز بی‌فایده بود و در نهایت ماده واحده تصویب شد!
مجلس در ماده واحده این طرح مقرر کرد دولت در چارچوب مصوبات شورایعالی امنیت ملی درصورتی می‌تواند به شکل داوطلبانه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اجرا کند که احکام و تکالیف زیر را در فرآیند اجرا رعایت کند:
1- براساس فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی هیچ دولتی در ایران حق تولید و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای را ندارد و دولت موظف است سیاست خلع سلاح هسته‌ای جهانی را به‌طور فعال دنبال کند و در کلیه تلاش‌های بین‌المللی، حقوقی و دیپلماتیک برای نجات بشریت از خطر سلاح‌های هسته‌ای و اشاعه آنها، از جمله از طریق ایجاد مناطق عاری از سلاح‌های کشتار جمعی بویژه در ایجاد ائتلاف منطقه‌ای خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای به خصوص در زمینه خلع سلاح هسته‌ای رژیم صهیونیستی، فعالانه مشارکت نماید.
2- پایه برنامه جامع اقدام مشترک بر همکاری و احترام متقابل قرار دارد و هرگونه اقدام مبتنی بر فشار و تهدید به هر بهانه‌ای به خاطر اجرای برجام یا غیر آن با تشخیص شورایعالی امنیت ملی موجب تجدیدنظر در این همکاری می‌شود و لازم است در آن صورت مطابق مصوبات این شورا اقدامات متقابل در نظر گرفته شود.
3- دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریم‌های لغوشده و یا وضع تحریم تحت هرعنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به‌طوری‌که ظرف مدت دو سال ظرفیت غنی‌سازی کشور به 190هزار سو افزایش یابد. شورایعالی امنیت ملی مرجع رسیدگی به این موضوع می‌باشد. دولت باید ظرف مدت 4 ماه برنامه خود را برای این منظور جهت تصویب به شورا ارائه نماید.
4- دولت موظف است برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را با چشم‌انداز تجاری- صنعتی، از جمله در حوزه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه منطبق با طرح درازمدت سازمان انرژی اتمی کشور دنبال کند. سازمان انرژی اتمی کشور باید طرح درازمدت 15 ساله کشور در حوزه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه را حداکثر ظرف مدت دوماه پس از ابلاغ این قانون به‌تصویب شورایعالی امنیت ملی برساند و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه نماید به‌نحوی که پاسخگوی نیاز کشور برای سوخت رآکتورهای قدرت و تحقیقاتی باشد.
5- بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک و همچنین در صورت ضرورت تبادل ذخایر غنی‌شده، منوط به انعقاد قراردادهای قطعی و مطمئن جایگزین و حصول اطمینان نسبت به اجرای آنها باشد.
6- نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چارچوب مقررات بین‌المللی و با رعایت مصالح امنیت ملی کشور که شورایعالی امنیت ملی مشخص می‌کند، انجام پذیرد و دولت باید مراقبت نماید که در مسیر اجرای برجام و پس از آن، حفاظت کامل از اسرار و اطلاعات طبقه‌بندی‌شده بویژه در حوزه نظامی و امنیتی صورت گیرد. میزان همکاری با آژانس منوط به اقدامات احتیاطی لازم برای تضمین این امر، توسط آژانس است. همچنین هیچ‌گونه دسترسی نظارتی آژانس به مراکز نظامی و اشخاص حقیقی به بهانه برجام مجاز نمی‌باشد مگر آنکه موارد به‌صورت جداگانه و با جزئیات به‌تصویب شورایعالی امنیت ملی برسد.
7- دولت و قوای مسلح کشور موظفند به‌منظور حراست از امنیت و منافع ملی کشور و حمایت از متحدین در مقابله با تروریسم، تدابیر لازم را نسبت به تقویت توانمندی‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران در همه زمینه‌های آفندی و پدافندی از جمله هوایی، دریایی، زمینی، موشکی و ایجاد پدافند در مقابل حملات هسته‌ای و ساخت پیش‌ران‌ها، باتری‌های هسته‌ای، تصویربرداری نوترونی و پزشکی هسته‌ای با قوت و جدیت برنامه‌ریزی و اقدام کنند.
8- دولت و سایر دستگاه‌های حاکمیتی و عمومی موظفند در چارچوب مصوبات شورایعالی امنیت ملی تدابیر لازم را در نظر بگیرند تا در اثر اجرایی‌شدن برجام به هیچ‌وجه اجازه فرصت‌طلبی و سوءاستفاده در داخل کشور به آمریکا یا دیگر دولت‌های خارجی داده نشود و فرصتی برای نفوذ یا سوءاستفاده سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در اختیار استکبار جهانی قرار نگیرد.
9- دولت موظف است منابع مالی آزادشده را در چارچوب قانون در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی و رونق تولید، سرمایه‌گذاری‌های ضروری و با اولویت نیازهای بخش خصوصی و تقویت صندوق توسعه ملی، صرف کند.
تبصره 1- وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه‌ماه یک‌بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی موظف است هر 6ماه یک‌بار گزارش اجرای برجام را به صحن علنی مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
تبصره 2- با اجرای این قانون، «قانون الزام دولت به تعلیق اقدامات داوطلبانه در صورت ارجاع و یا گزارش روند هسته‌ای به شورای امنیت» مصوب 1/9/1384، «قانون الزام دولت به تجدیدنظر در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» مصوب 6/10/1385، «قانون صیانت از دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران» مصوب 29/4/1389 و «قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای ملت ایران» مصوب 2/4/1394 لغو می‌شود.
پاییز بهارستان!
سنگ تمام هیات رئیسه برای اجرای برجام در کشور، باعث بهت نمایندگان مجلس شد! مدیریت نومحافظه‌کارانه مجلس به گونه‌ای بود که ناخودآگاه اشک علی‌اصغر زارعی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی را جاری کرد! این فرمانده دفاع مقدس آنقدر مبهوت سیاسی‌کاری آقای رئیس شد که کارش به بهداری مجلس نیز کشید و ساعاتی را بستری شد! روایت زارعی از شعبده‌بازی دیروز قابل تامل است! زارعی با اشاره به جلسه دوشنبه‌شب فراکسیون اصولگرایان و رهروان با دبیر شورایعالی امنیت ملی، گفت: در این جلسه بنده و آقایان، زاکانی، جلالی و بروجردی و شمخانی حضور داشتیم. در این جلسه مقرر شد اصلاحاتی در طرح برجام انجام شود که در بند یک قسمتی از این اصلاحات اعمال نشد. وی با بیان اینکه تفاهم این بود که شاکله طرح حفظ شود، به مهر گفت: همچنین توافق کردیم جلسه علنی روز سه‌شنبه برای بررسی طرح برجام در چارچوب آیین‌نامه داخلی مجلس اداره شود و پیشنهادات مهم و اصلی که حدود ۶ پیشنهاد بود بررسی شود، اما متاسفانه در جلسه دیروز (سه‌شنبه)، رئیس مجلس اجازه بررسی پیشنهادات را نداد و طرح مهم برجام در کمتر از یک‌ربع به تصویب رسید. زارعی تصریح کرد: تفاهم ما این بود که آیین‌نامه مجلس در بررسی طرح برجام به صورت کامل رعایت شده و هیات رئیسه اجازه دهد پیشنهادات و نظرات نمایندگان بررسی شود. وی تاکید کرد: آنچه موجب تعجب و تاسف من شد این بود که بدون اعتنا به پیشنهادات نمایندگان به این بهانه که تعداد پیشنهادات زیاد است آقایان در کمتر از ۱۵ دقیقه ماده واحده طرح برجام را به رای گذاشتند، ما چنین انتظاری نداشتیم و چنین توافقی نکردیم. عضو هیات رئیسه فراکسیون اصولگرایان با تاکید بر اینکه این اقدام هیات رئیسه مجلس خلاف آیین‌نامه بود، گفت: چطور طرحی با این اهمیت در کمتر از ۱۵ دقیقه به تصویب رسید، اما مجلس برای طرح‌های کم‌اهمیت‌تر شاید روزها وقت می‌گذارد.
احمد توکلی که روز یکشنبه به کلیات طرح رأی داده بود و شاید اشاره تاریخی نادران در روز یکشنبه در کنایه به وی گفته شد نیز دیروز از این رفتار هیات رئیسه بشدت انتقاد کرد. توکلی طی تذکر شفاهی گفت: آقای لاریجانی امروز در عرض کمتر از 20 دقیقه شاید مهم‌ترین موضوع سیاست خارجی کشور را به سرانجام رساندید در حالی که همه مسائل با رعایت آیین‌نامه مجلس قابل حصول بوده است بنابراین تصویر این وضع برای مجلس مضر است. توکلی افزود: وقتی مردم ببینند جلسه روز یکشنبه مانور تفرقه بود و در کارهای مقدماتی بعضی‌ها عهدشان را رعایت نکردند، آنچه نباید بشود رخ داده است. وی خطاب به لاریجانی با بیان اینکه جنابعالی امروز در بررسی جزئیات اجازه طرح هیچ پیشنهادی را ندادید متذکر شد این از نظر قانونی و سیاسی برای مجلس اشکال ایجاد می‌کند. علی لاریجانی اما در واکنش به طرح تذکر شفاهی توکلی توضیح داد: مجلس در جلسه قبل اصل موضوع که کلیات بوده را با صرف وقت رسیدگی کرد که در نهایت کلیات رأی آورد و در واقع رأی آوردن کلیات یعنی اصل ماده واحده قابل قبول بوده است. وی خطاب به توکلی افزود: همانطور که می‌دانید قبل از جلسه بحث شد و وفاقی بین دوستان ایجاد شد تا در کل این طرح را با توجه به مشکلاتی که کشور دارد بپذیریم و در واقع نمایندگان اینجا کمک کردند که این امر الزامی نبود. لاریجانی در پایان گفت: دوستان خیلی مواقع از پیشنهادات خود صرفنظر می‌کنند؛ در واقع به این مساله کمک کردند تا انجام شود و در واقع قرار بود قواره‌هایی رعایت شود که همه از آن مطلع هستید. حمید رسایی و مهدی کوچک‌زاده نیز به سبک خود نسبت به این رفتار لاریجانی اعتراض کردند. کوچک‌زاده مواضع رهبری نسبت به برجام را یادآوری و تاکید کرد که این تصمیم لاریجانی هیچ ارتباطی با مواضع رهبری ندارد. این اظهارنظر کوچک‌زاده گویا در واکنش به اظهارنظر عجیب لاریجانی صورت گرفته بود! کوچک‌زاده خود درباره این ماجرا در تذکری گفت: «صبح قبل از اینکه شما خبرنگاران به صحن بیایید آقای لاریجانی گفت کشور تصمیم گرفته است پیشنهادهای نمایندگان درباره جزئیات طرح مطرح نشود من پرسیدم چه کسی تصمیم گرفته است که جواب داد همانی که خودت می‌دانی. آقای باهنر آمد پیش من و گفت دیشب آقایان لاریجانی، شمخانی و حجازی این تصمیم را گرفتند.» کوچک‌زاده تصریح کرد: ما فقط می‌خواهیم بگوییم این تصمیم طبق فرمایش خود آقای باهنر تصمیم رهبری نیست که به مجلس ابلاغ شده است. این تصمیم لاریجانی و شمخانی است. این اظهارات کوچک‌زاده با پاسخ لاریجانی مواجه شد و او گفت: «من این موضوع را اصلاح کنم که هیچ بحث رهبری مطرح نبوده و اینکه شما می‌فرمایید رهبری، ایشان هیج نقشی در این قضیه نداشتند و این موضوع، تصمیم مجلس است.»
به هر حال دیروز رسما برجام به تصویب مجلس نهم رسید! تا جایگاه این مجلس نسبت به گزاره‌ای به نام برجام در تاریخ ثبت شود. فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی بلافاصله پس از تصویب طرح مجلس در صفحه شخصی خود در توئیتر از این اقدام مجلس استقبال کرد و نوشت: «از تهران خبرهای خوبی می‌رسد»!
مصوبه اجرای برجام امروز در شورای نگهبان
سخنگوی شورای نگهبان از بررسی مصوبه مجلس مبنی بر «اقدام متقابل و متناسب دولت در اجرای برجام» در جلسه چهارشنبه این شورا خبر داد. نجات‌الله ابراهیمیان با اشاره به مصوبه مجلس مبنی بر «اقدام متقابل و متناسب دولت در اجرای برجام» به تسنیم گفت: هنوز این مصوبه مجلس به‌صورت رسمی به شورای نگهبان ارائه نشده است. وی افزود: اگر این مصوبه امروز(سه‌شنبه) از سوی مجلس شورای اسلامی به شورای نگهبان ارائه شود، در جلسه چهارشنبه یا حتی پنجشنبه شورای نگهبان آن را بررسی می‌کنیم و نظر نهایی شورای نگهبان در این باره اعلام خواهد شد اما تا این لحظه در دستور کار عادی جلسه فردای شورای نگهبان قرار ندارد. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان گفت شورای نگهبان برای بررسی این طرح جلسه فوق‌العاده تشکیل خواهد داد، اظهار داشت: شاید بتوان اینگونه مطرح کرد اما در موارد دیگری هم بوده که شورای نگهبان برای بررسی‌‌های بیشتر موضوع در روزهای پنجشنبه هم تشکیل جلسه داده است.