گروه سیاسی: مذاکرات هسته‌ای پس از 12 سال، آنگونه که حسن روحانی می‌خواست منجر به برجام شد و باز همانگونه که او می‌خواست، برجام نیز تایید شد.  به گزارش «وطن امروز»، افکار عمومی در ایران شاهد بودند که منتقدان برجام آماج زشت‌ترین توهین‌ها و ادبیات قرار گرفتند تا مشخص شود حضرات مدعی به هنگامه عمل، بددهنان سیاستند! همه مردم شاهد بودند موافقان برجام در واقع بی‌سوادترین فعالان سیاسی درباره این توافق بودند! آنها چه در مناظره‌های تلویزیونی و چه در محافلی مانند کمیسیون برجام، نادانی خود در فهم متن برجام و بدیهیات مذاکرات هسته‌ای را ثابت کردند! و در نهایت ملت ایران دیدند به‌رغم حفره‌های امنیتی خطرناک برجام و به‌رغم آنکه منتقدان بارها با استناد به مفاد برجام و مبانی حقوق بین‌الملل، ثابت کردند توافق تیم مذاکره‌کننده روحانی منجر به لغو تحریم‌ها نمی‌شود اما در روز موعود در مجلس، حقوق بدیهی نمایندگان منتقد ملت زیر پا گذاشته شد و 12 سال مذاکرات در 15 دقیقه تصویب شد! مشاهده این مسائل این واقعیت را در افکارعمومی ایران تثبیت کرد که هر آنچه روحانی می‌خواست اجابت شد! آنها در مسیر مذاکرات هسته‌ای و پس از به بار آوردن برجام، اگرچه با انتقادهایی در سطح جامعه مواجه بودند اما هرگز کوچک‌ترین مانعی بر سر مسیر خود نداشتند! تیم مذاکره‌کننده روحانی برجام را آنگونه که خواستند انشا کردند و آنگونه که انتظار داشتند نیز در ایران تایید شد! آنها حتی از ارائه یک متن صحیح ترجمه‌شده از برجام به نمایندگان ملت دریغ کردند و به‌رغم مسیر مشخص قانونی از ارائه لایحه برجام به مجلس سر باز زدند تا یکی از بزرگ‌ترین تعهدات خارجی ایران بدون طی شدن مسیر قانونی اجرا شود! قدردانی‌های شتابزده و احساسی دولتی‌ها از رئیس مجلس هم نشان داد دولت روحانی مشعوف و سرخوش از عبور برجام از پیچ بهارستان است! از علی‌اکبر صالحی که برخلاف شؤون و آداب سیاسی، در مقابل دیدگان همه بر دستان لاریجانی بوسه زد، تا قدردانی‌های صمیمانه حسن روحانی و محمدباقر نوبخت از لاریجانی، نشان داد نظر دولت درباره مسیر تایید برجام کاملا رعایت شد!  حالا دولت روحانی با عقب‌نشینی نظام از برخی اصول هسته‌ای و همچنین اغماض در مقابل برخی خطوط قرمز، یک توافق در اختیار دارد! توافقی که براساس اظهارات صریح و روشن حسن روحانی و دولتی‌هایش، باید گره‌گشای مشکلات اقتصادی کشور باشد. اکنون موعد عمل به وعده‌هاست! زمان، زمان اجرای تعهدات روحانی به مردم است! و قطعا همه مردم ایران با مشاهده مسیر تایید برجام، هیچگونه بهانه‌گیری در مسیر اجرای تعهدات را نمی‌پذیرند.
سوءاستفاده ممنوع حتی شما!
تایید برجام در مجاری قانونی نظام مطابق میل حسن روحانی و به‌رغم وجود ایرادات و اشکالات اساسی، نشان داد در نظام تصمیم‌گیری جمهوری اسلامی ایران، تایید برجام به‌عنوان یک سند بین‌المللی در راستای تحقق مطالبات مردمی یک موضوع پذیرفته شده بود یعنی اینکه دلیل هماهنگی حداکثری نظام در ماجرای تایید برجام، ارسال این پیام به جامعه بود که ساختار تصمیم‌گیری در جمهوری اسلامی در همه جایگاه‌ها، با برجام به‌عنوان سندی که مطالبه حداکثری مردم که همان لغو تحریم‌هاست موافق است! و این موافقت نیز علنا نشان داده شد ولو با زیر پا گذاشته شدن برخی حقوق نمایندگان از جمله ارائه پیشنهاد برای اصلاح طرح مجلس!  نکته کلیدی در دوران پسابرجام این است که برجام تمام شده و در مجاری قانونی نیز پرونده آن بسته شده است! از نظر نظام برجام تنها یک سند بین‌المللی درباره پرونده هسته‌ای است بنابراین همه پروژه‌های سیاسی و غیرسیاسی حول برجام، از آنجا که اساسا هیچ ارتباطی با مطالبه اصلی مردم از مذاکرات هسته‌ای ندارد، غیرقانونی است. آنچه رهبر انقلاب از آن به عنوان نفوذ یاد کردند، در واقع همین مطالبات و امیال سیاسی است که در خلال مذاکرات، برخی شفاها- و نه در متن برجام- قول تحقق آن را به طرف مقابل داده‌اند. پروژه نفوذ آمریکا در ایران، در واقع همان سوءاستفاده از برجام است. در دوران پسا برجام، اکنون نه نوبت بررسی ایرادات متن سراسر ایراد برجام، بلکه نوبت انسداد تونل‌های زیر برجام است که در واقع هدف اصلی آمریکا از برجام نیز حفر همین تونل‌ها برای نفوذ در ایران است. آنچه از رئیس‌جمهور آمریکا گرفته تا وزیر خارجه و همچنین برخی تحلیلگران اندیشکده‌های نشان‌دار آمریکا درباره تغییر در ایران پس از اجرای برجام می‌گویند در واقع مستند و مستظهر به همین قول‌هایی است که برخی قول حفر و حراست آنها ذیل برجام را به آمریکایی‌ها داده‌اند! باز هم ذکر این نکته ضروری است که اهداف سیاسی دوران پسابرجام اساسا هیچ ارتباطی با مطالبه اصلی مردم از مذاکرات هسته‌ای که همان لغو تحریم‌هاست، ندارد!  به همین دلیل، برخلاف دوران قبل از برجام که دست سوءاستفاده‌کنندگان و سوداگران عرصه دیپلماسی برای پیگیری اهداف اربابان خود در پوشش پیگیری مطالبات مردمی باز بود، اکنون و در دوران پسا برجام، شاید آنها بشدت نسبت به دست برتر نظام برای مقابله با سوءاستفاده‌های پسا برجامی نگران هستند.  مهم‌ترین سوءاستفاده باندی در دوران پسابرجام، در موضوع انتخابات می‌تواند شکل گیرد البته این موضوع یعنی وضعیت انتخابات پس از حصول توافق، موضوعی نیست که افکار عمومی در ایران نسبت به آن بی‌اطلاع باشند چراکه در خلال مذاکرات هسته‌ای و توسط رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، چندین بار چه به صورت مستقیم و چه تلویحا خطاب به طرف آمریکایی نسبت به اثرات وضعیت سیاسی کشور بویژه در انتخابات، در صورت شکست مذاکرات هشدارهایی داده شده بود.  مهم‌ترین اظهارنظر جواد ظریف در این‌باره، مربوط به اظهارنظر غیرمسؤولانه و حزبی او در شورای روابط خارجی آمریکا و خطاب به هاله اسفندیاری بود. او در آنجا به هاله اسفندیاری که یکی از همکاران جورج سوروس است، گفت در صورت شکست مذاکرات، او و همفکرانش تضعیف شده و در انتخابات مجلس ایران یک جریان غرب‌ستیز بر سر کار خواهد آمد! بنابراین طرح موضوع انتخابات در خلال مذاکرات هسته‌ای، سوءاستفاده از دوران پسا برجام بویژه در موعد انتخابات را یک موضوع دور از ذهن جلوه نمی‌دهد! البته پس از توافق طرفین در وین بر سر متن برجام، مقامات آمریکایی بارها درباره اثرات برجام در انتخابات اظهارنظرهای صریحی داشته‌اند که نشان می‌دهد آنها نیز پیگیر سوءاستفاده‌ها از برجام در داخل ایران هستند. به عنوان نمونه جان کری، وزیر خارجه آمریکا چندی پیش در شورای روابط خارجی آمریکا در انتقاد از سنگ‌اندازی‌های کنگره گفت در صورت ممانعت از برجام در کنگره، روحانی و ظریف انتخابات آتی ایران را می‌بازند! کری در این‌باره گفت: «اگر به این توافق پشت کنیم، یک پیام بزرگ به افراطی‌ها می‌فرستیم و آنها احساس خوبی پیدا می‌کنند و ما شاهد آنها خواهیم بود. چه کسی می‌داند که در انتخابات چه می‌شود؟ اما روحانی و ظریف که خود را در مذاکره با غرب به خطر انداختند و توانستند با غرب مذاکره کنند و به یک نتیجه برسند، به نظرم به دردسر جدی می‌افتند».این اظهارنظر جان کری نشان می‌داد کاخ‌سفید نیز برنامه‌هایی برای انتخابات آتی در ایران دارد و آنها حتی مسیر و ریل تحرکات انتخاباتی توسط برخی جریان‌های داخلی را نیز می‌دانند. این اظهارنظر مداخله‌جویانه و البته تاسف‌برانگیز جان کری با اظهارات اخیر وندی شرمن نیز تکمیل شد! شرمن که معاون جان کری و مدیر تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در مذاکرات هسته‌ای بود، اخیرا در گفت‌وگویی برخی تمایلات در ایران برای سوءاستفاده از برجام در انتخابات را مدعی شد!  وندی شرمن هفته گذشته در گفت‌وگویی در دانشگاه هاروارد گفت: «قرار است در ایران هم انتخابات مجلس برگزار شود. بعد از آن نیز انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران برگزار خواهد شد. انتخابات مجلس ایران در ماه مارس (اسفندماه) است. حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران بسیار دوست دارد روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پیش از برگزاری انتخابات مجلس باشد تا مردم ایران شاهد برداشته شدن تحریم‌ها باشند. او امیدوار است این مساله بر نتایج انتخابات مجلس تاثیر بگذارد البته تاثیرگذاری این مساله زود نخواهد بود زیرا زمان می‌برد که کسب و کار رونق بگیرد». البته این اظهارنظر شرمن یادآور اظهارات چندی پیش معصومه ابتکار، معاون حسن روحانی هم بود. ابتکار در گفت‌وگویی با بی‌بی‌سی اذعان کرد برجام باعث تقویت جریان اصلاحات در ایران می‌شود! به عبارتی این اظهارات در ظاهر نشان می‌دهد حداقل آمریکایی‌ها یک برنامه انتخاباتی در دوران پسابرجام را در نظر دارند و این برنامه البته یکی از مهم‌ترین تونل‌های ذیل برجام است که قطعا برخی، قول تحقق آن را نه در متن برجام بلکه به صورت شفاهی به آمریکایی‌ها داده‌اند!
می‌توانند؟
همانطور که گفته شد یکی از مشکلات سوءاستفاده‌های سیاسی و باندی از برجام بویژه در انتخابات آتی، عدم همراهی افکار عمومی بویژه نسبت به دوران قبل از برجام است یعنی اینکه پروژه‌های سیاسی آقایان در دوران پسا برجام لزوما همراهی افکار عمومی در دوران پیشا برجام را ندارد به همین دلیل آنها از دست باز نظام برای برخورد با این پروژه‌ها نگرانند.  شاید حمله چندی پیش به شورای نگهبان و اظهارات عجیب‌ درباره نقش و جایگاه شورای نگهبان در انتخابات نیز ناشی از همین نگرانی‌ها باشد چراکه به اعتقاد آنان شورای نگهبان بشدت با سوءاستفاده‌های سیاسی از برجام در انتخابات مقابله خواهد کرد! با این حال در حوزه ساخت قدرت و ساختار سیاسی، شرایط پسا برجامی دیگر همانند دوران پیشا برجامی برای آنها مساعد نیست.  این البته نافی تحرکات این جریان‌ها برای پیگیری اهداف خود نیست. آنها ناگزیر از تحقق اهداف پسابرجامی خود هستند. این واقعیت تلخ را به خاطر داشته باشید که برجام در اصل و در ماهیت پنهان خود نه وابسته به اجرای دقیق تعهدات ایران و نه وابسته به خوش قولی طرف مقابل است. بلکه آنچه در واقع برجام را می‌تواند پابرجا نگه دارد تحقق خواسته‌های آمریکا از دوران پسا برجام در ایران است. این تحلیل ناشی از یک برآورد عقیدتی و البته سیاسی از ماهیت تقابل آمریکا با جمهوری اسلامی است. در راستای همین برآورد است که رهبری بارها تاکید کردند هسته‌ای بهانه است و مشکل آمریکا با اسلام و ماهیت اسلامی نظام جمهوری اسلامی است. براساس همین برآورد بسیار خوشبینانه و ساده‌لوحانه است اگر تصور شود آمریکا به توقف و عقب‌نشینی برنامه هسته‌ای ایران راضی شده است. به همین دلیل قطعا هدف مهم آمریکا از مذاکرات هسته‌ای، نه توقف این برنامه ملی بلکه ایجاد شاهراه‌های نفوذ برای تحقق اهداف اصلی خود در درون ایران و ساختار تصمیم‌گیری در ایران است؛ ساختاری که بنا به فرموده رهبر انقلاب، می‌تواند نام جمهوری اسلامی را یدک بکشد و حتی یک روحانی نیز در راس آن قرار گیرد اما در ماهیت خود، فرسنگ‌ها با مبانی اسلامی و جمهوری اسلامی واقعی فاصله داشته باشد. آنها پس از برجام بارها اعلام کردند تا پایان مدت زمان اجرای برجام، ایران می‌تواند دستخوش تغییرات اساسی باشد و البته در حوزه منطقه‌ای نیز بارها مطالبات خود در دوران
پسا برجام را بر زبان آورده‌اند!  بنابراین جای تردید نیست که برجام به پسابرجام وابسته است! این پسا برجام است که می‌تواند برجام را حفظ کند و از قضا برخلاف جریان‌های نفوذی آمریکا در ایران، مقامات آمریکایی‌ بسیار تمایل دارند این پیام را به درون ایران مخابره کنند.  آنها براساس برآوردی که از افکار عمومی در ایران دارند تلاش می‌کنند این پیام به ایرانی‌ها مخابره شود که شرط دوام برجام، حضور نیروهای مطلوب و مورد نظر آمریکا در ساختار تصمیم‌گیری قدرت در ایران است! و قطعا انتخابات، عرصه این ظهور و بروز نیروهاست! بر همین اساس و با استناد به گزاره‌های مشهود، می‌توان به سادگی این را گفت که در انتخابات آتی ایران قطعا یکی از لیست‌های انتخاباتی، لیست مورد نظر آمریکا خواهد بود؛ لیستی که در صورت توفیق و اشغال پارلمان، به دنبال تحقق اهداف آمریکا در دوران پسا برجام است!