گروه اقتصادی: فروش کالاها و محصولات داخلی که در انبارها مانده هدف اصلی بسته اقتصادی دولت اعلام شده و مسؤولان برای تحریک تقاضا برنامههای تشویقی همچون افزایش تسهیلات و کاهش نرخ سود بانکی را در نظر گرفتهاند. در وهله اول برنامههای دولت بسیار خوب و وسوسهانگیز به نظر میرسد و شاید خیلیها برای استفاده از چنین تسهیلاتی لحظهشماری کنند اما عملکرد بانکها در پرداخت وام خرد نشان میدهد در چند سال اخیر بخشنامههای متعدد برای تسهیل در ارائه تسهیلات بیفایده بوده و بانکها اصلا تمایلی به پرداخت وامهای خرد ندارند. اردیبهشت همین امسال بود که شورایعالی پول و اعتبار وام خودرو را تا 15 میلیون تومان افزایش داد اما کمتر کسی موفق به دریافت این وام شد. شورای پول و اعتبار در جلسات اردیبهشتماه خود سقف تسهیلات خودرو، کالا و خرید مسکن در بانکها به غیر از بانک مسکن را به ترتیب 15، 10 و 60 میلیون تومان تعیین کرد اما بسیاری از بانکها شرایط سختی را برای مشتریهای خود در نظر گرفته بودند که سپردهگذاری میانمدت و مسدود شدن حساب مشتری از جمله آنها بود. رفتار بانکها در یکی دو سال اخیر نشان داده آنها تمایلی به پرداخت وام خرد ندارند و فقط از پرداخت وام کلان استقبال میکنند. یکی از خبرگزاریها در گزارشی آورده بود بانکهای خصوصی اصلا وام خودرو، کالا یا مسکن را نمیپردازند و برنامهای برای این کار ندارند. برای پیگیری موضوع با چند نفر از کارمندان بانکهای خصوصی هم صحبت کردیم که پاسخ آنها عدم پرداخت این وامها بود. در واقع بانکهای خصوصی وامی با عنوان خرید کالا، خرید خودرو و وام 60 میلیون تومانی مسکن ندارند و گویا مصوبات شورای پول و اعتبار در بخش اعتبارات مشمول این بانکها نمیشود.
وام کلان افزایش یافت
روابط عمومی بانک مرکزی چندی پیش در گزارشی اعلام کرد مبلغ تسهیلاتی که بانکها ارائه میدهند افزایش یافته و این بدانمعناست که بانکها با وام خرد کاری ندارند! سهم تسهیلات پرداختی بانکها به بخش صنعت و معدن طی ۴ ماهه سال جاری 1/284 هزار میلیارد ریال، معادل 2/30درصد بوده که نسبت به ۴ ماهه سال گذشته 1/25 هزار میلیارد ریال، معادل 7/9درصد افزایش داشته است. همچنین سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در همه بخشهای اقتصادی طی ۴ ماهه سال جاری مبلغ 9/615 هزار میلیارد ریال معادل 5/65 درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با ۴ ماهه سال گذشته مبلغ 8/132 هزار میلیارد ریال معادل 5/27 درصد افزایش داشته است. براساس آمارها، سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در ۴ ماهه سال جاری معادل 0/241 هزار میلیارد ریال بوده است که حاکی از تخصیص 1/39 درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش همه بخشهای اقتصادی به مبلغ 9/615 هزار میلیارد ریال است. ملاحظه میشود از1/284هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل 8/84 درصد آن (مبلغ0/241 هزار میلیارد ریال) در تامین سرمایه در گردش پرداخت شده که بیانگر توجه و اولویتدهی به تامین منابع برای این بخش توسط بانکها در سال جاری است.
چرا وام خودرو افزایش یافت
پاسخ این سوال که چرا دولت وام خودرو را تا 25 میلیون تومان افزایش داده سخت نیست چرا در نامه 4 وزیر به روحانی صراحتا آمده بود که حدود 100 هزار خودرو در انبارها مانده است. شاید وام 15 میلیون تومانی میتوانست بازار خودرو را نجات دهد اما عملکرد بانکها نتوانست تحولی در بازار به وجود آورد. شاید با آزاد شدن منابع بانکها مشتریها بتوانند وام دریافت کنند. یک حساب سرانگشتی به خوبی نشان میدهد اگر یک متقاضی، ۸۰ درصد نرخ یک خودرو را بخواهد وام از بانک دریافت کند، میتواند با پرداخت ۴ میلیون تومان یک پراید ۲۰ میلیون تومانی بخرد و ۱۶ میلیون تومان مابقی را هم ظرف مدت ۷ سال و با نرخ ۱۶ درصد بازپرداخت کند. البته بعد دیگر داستان، همراهی بانکها و تامین منابع مورد نیاز آنها برای متقاضیان است. فعالان بازار خودرو معتقدند افزایش وام خودرو میتواند تحرکی در بازار ایجاد کرده و گرمای بهاری را به بازار سرد و پاییزی خودرو بدمد. یکی از این فعالان خودرو در گفتوگو با «مهر» میگوید: حال که دولت تصمیم به این گرفته که تحرکی در بازار خودرو ایجاد کند، بانکها نیز باید همراهی لازم را صورت دهند؛ به نظر میرسد این ترفند دولت بتواند تقاضای بازار را تحریک کند. وی میافزاید: اکنون موقعیت و فرصت خوبی برای مردم پیش آمده تا با حداقل قیمت و در واقع پیشپرداخت، خودروهای داخلی را خریداری کنند، چراکه ممکن است با فعال شدن شورای رقابت، مجدد خودروسازان فیلشان یاد هندوستان کند و تقاضای افزایش قیمت را به این شورا ارائه دهند. این گفته فعال بازار خودرو در حالی است که روز گذشته نیز علی طیبنیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم شرایط بازار را اکنون در بهترین وضعیت برای خرید کالاها دانست و گفت نه به عنوان یک وزیر، بلکه به عنوان یک شهروند و کارشناس اقتصادی اگر قصد خرید کالایی را داشته باشد، حتما و حتما اکنون را بهترین فرصت برای مراجعه به بازار میداند.
با ۴ میلیون تومان خودرو بخرید
یک حساب سرانگشتی نشان میدهد با وامی که دولت برای خرید خودرو تا سقف ۲۵ میلیون تومان و به میزان ۸۰ درصد ارزش خودرو تدارک دیده است، یک پراید ۲۰ میلیون تومانی را میتوان به قیمت ۴ میلیون تومان خریداری کرد. هم اکنون قیمت هر دستگاه خودروی پژو ۴۰۵ جیالایکس در بازار آزاد ۲۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، هر دستگاه خودروی پژو ۴۰۵ دوگانهسوز ۲۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، هر دستگاه پژو ۴۰۵ اسالایکس ۲۹ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان، پژو پارس سال ۳۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان، پارس دوگانهسوز ۳۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و پارس اتومات دو ایربگ نیز ۴۳ میلیون تومان است.
همچنین قیمت هر دستگاه پراید ۱۱۱ معادل ۲۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان، پراید ۱۳۱ معادل ۱۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، پراید ۱۳۲ معادل ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، پراید ۱۴۱ معادل ۱۹ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، تیبا ۲۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و تیبا هاچبک نیز ۲۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است. همچنین قیمت هر دستگاه خودروی آریو با گیربکس دستی ۴۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان، آریو با گیربکس اتوماتیک ۵۴ میلیون تومان، کیا سراتو ۱۶۰۰ دندهای ۷۲ میلیون و ۲۰۰هزار تومان و کیا سراتو ۱۸۰۰ اتومات ۸۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.