رابرت فیسک*: مواد انفجاری مناطق تاریخی را در خاورمیانه نابود میکنند، بولدوزرها بقعهها و قبرستانها را پاکسازی میکنند، اماکن تاریخی فرو میریزند و نمای ساختمانهای تاریخی دوران عثمانی نیست میشوند. حتی خانه دوستداشتنیترین همسر مقدسترین مرد تمام مذاهب به سنگ توالت تبدیل شده است. جهان چگونه میتواند از بیاحترامی و نابودی میراث تاریخی توسط این خبیثان که متعلق به تمام بشر است جلوگیری کند؟ این شرورها، وهابی - سلفیهای نابودگر اماکن مذهبی که سرها را میبرند؛ این سعودیها! اما جهان به هیچوجه کاری در مقابل آنها انجام نمیدهد. جهان به سادگی به اقدامات داعش به نابودی اماکن تاریخی پالمیرا واکنش نشان داده، عربده میزند و نفرین میکند اما هرگز جرأت نخواهد کرد - و حتی خوابش را هم نمیبیند - که هرچند مختصر به نابودی قبور، خانهها، معابد و ساختمانهای متعلق به حضرت محمد(ص) و نزدیکترین اقوام و دوستانش توسط سعودیها اعتراض کند. طبیعتاً میتوانیم نتیجه بگیریم که بقایای دوران روم باستان بیشتر از آثار باستانی اسلام ارزش دارند اما نمیتوان از این چشمپوشی کرد که واکنش نشان دادن به این مسائل طوری که امپراتوری روم گویی از امپراتوری اسلام مهمتر است، نوعی نژادپرستی است اما دلیل اصلی این نیست، دلیل اصلی که ما نابودی اماکن اسلامی را نادیده میگیریم این است که ما نمیتوانیم- نخواهیم توانست و نباید - از سعودیها انتقاد کنیم؛ سعودیهایی که ثروتشان چون گروتسکی تمام ما را تا جایی ساکت کرده که نخستوزیرمان به احترام مرگ ملک آنها پرچم کشور را تا نیمه بالا میبرد. هیچ پیشنهادی نباید مطرح شود، حتی زمزمهای کوچک در اعتراض نباید مطرح شود چراکه ممکن است دوستان سعودی ما را به شکلی به فرقه داعش مرتبط کند؛ گروهی که از وهابیت سنی 270 سال پیش که اتفاقاً توسط پیشینیان سلطنت حاضر سعودیها مطرح شد، پیروی میکنند. طی روزهای اخیر ما در اندوه نابودی تاق 1800 ساله پالمیرا بودهایم که احتمالاً برای بزرگداشت پیروزی امپراتور مارکوس اریلیوس بر ملکه زنوبیا ساختهشده بوده است. تبدیل پالمیرا به چندین پاره سنگ به گفته سازمان ملل یک جنایت جنگی است اما زمانی که یک کشور با صدها و شاید هزاران حامی داعش و کمککنندگان به آن تاریخ اسلامی را با از بین بردن 90 درصد اماکن تاریخی هزارساله مکه محو میکند ما به اندازه تخریب پنجرهای در کلیسای کوکری هم به آن توجه نمیکنیم. به اتفاقی که در پادشاهی عربستان سعودی در حال وقوع است نگاهی بیندازید. کتابخانهای در عربستان ساخته شده که پیشتر محل اقامت و تولد حضرت محمد(ص) در سال 570 پس از میلاد بوده است؛ حتی این منطقه ممکن است به محل ساختوساز آسمانخراشهای متعدد تبدیل شود. کمی آن طرفتر بولدوزرها مسجد بلال را با خاک یکسان کردهاند. خانه خدیجه، همسر پیامبر اسلام(ص) که در مکه زندگی میکرده نیز به توالت عمومی تبدیل شده است. هتل هیلتون مکه بر فراز خانه ابوبکر یار و فامیل پیامبر(ص) ساخته شده است. صدها نمونه از خانههای قدیمی عثمانی در عربستان نابود شده و معماری عثمانی در اطراف مسجدالحرام به منظور پروژه گسترشسازی مسجد در حال ویرانیاند. 5 مورد از
7 مسجد معروف که توسط دختر پیامبر(ص) و 4 تن از همراهان پیامبر(ص) ساخته شده 90 سال پیش منهدم شدند و زمانی که پروفسور کمال صلیبی در سال 1985 با انتشار کتابی افشا کرد که بسیاری از روستاهای سعودی حاوی اماکنی با نام یهودی و انجیلی است بولدوزرها برای پاکسازی آن به آن روستاها هم رسیدند. این گروتسک عربستان سعودی در نابودی تاریخ مسلمانان مستقیماً با پاکسازی تاریخ داعش با عقیده وهابی در ارتباط است؛ عقیدهای که سعودیها در طول قرن 18 آن را از محمد ابن عبدالوهاب آموختند. کسی که معتقد بود اسلام باید به همان خلوصی که در اصول اولیهاش داشته، بازگشته و بر آن اساس اجرا شود. از چنین عقایدی کشوری بیرون میآید که تقریباً هر میراث تاریخی، توجیهی برای بتپرستی است؛ اصلی که با هیجانی سبعانه از سوی قبایل سعودی اجرا میشود. زمانی که عبدالعزیز ابن سعود در دهه 1920 به مکه مهاجرت کرد، اولین اقدامش نابودی سنگ قبر خدیجه و مقبره عموی پیامبر(ص) بود. چنین عقیده مشابهی در کمین قبور فاطمه(س) دختر پیامبر(ص) و پسرش حسن بن علی(ع) است. این روند را میتوان با نابودی قبور، معابد و اماکن مقدس و تاریخی در سراسر جنوب - غرب آسیا پیگیری کرد: از نابودی اماکن مقدس شیعیان در پاکستان تا کتابخانه باستانی بوداییان بامیان در تومبوکتو؛ از میراث باستانی در مکه تا کلیساهای موصل و بقایای امپراتوری روم در پالمیرا. حتی مساجد زیبای چندصد ساله بوسنی که طی جنگ آسیبهای فراوانی دیده بودند به خواسته دیوسیرتان واقعی سعودی که حالا راه خود را در بالکان نیز پیدا کردهاند، ویران شدند. چنین نفرتی از تاریخ بخشی از واپسگرایی وهابیت است که در گذشته تنها حضور معنوی داشت و حضور فیزیکی آن تنها یادآور یک نقض و کاستی است.
*تحلیلگر برجسته انگلیسی