گلستان سال‌های نه‌چندان دور به سرزمین طلای سفید مشهور بود و پنبه حرف اول را در کشاورزی استان می‌زد اما طی سال‌های گذشته به دلیل فقدان حمایت‌های لازم دولتی، کشت این محصول پرسود به حاشیه رفت. سال‌های زیادی از زمانی که تابلوی «سرزمین طلای سفید» را از سردر استان گلستان پایین کشیدند، نمی‌گذرد. استانی که کشاورزی محور اقتصاد آن بود و پنبه هم حرف اول کشاورزی آن را می‌زد. آنقدر این محصول کشاورزی رونق داشت که بسیاری از تجار داخلی و خارجی زمان برداشت به این منطقه رفت و آمد می‌کردند. کارخانه‌های پنبه پاک‌کنی، صنایع وابسته و مبادلات فراوان این محصول پرسود، زندگی ساکنان دشت گرگان را شیرین می‌گذراند اما با گذشت زمان رفته‌رفته کشاورزی استان به جای حمایت، به حاشیه رفت. در این میان پنبه بیشترین ضربه را خورد و کم‌کم از گردونه اقتصاد استان خارج شد تا جایی که اکنون مهم‌ترین مراکز اقتصادی آن زمان که محل خرید و فروش پنبه بود تبدیل به خرابه شده است. مشکلات متعددی باعث شد کشاورزان دیگر رغبتی برای کشت پنبه نداشته باشند.  نبود حمایت‌های لازم برای کاشت پنبه از یک سو و حمایت از دیگر کشت محصولات از سوی دیگر باعث شد عملاً کشت پنبه صرفه اقتصادی برای کشاورزان نداشته باشد. البته بازارهای جهانی هم در سیاست‌های دولت تأثیر گذاشت و به نوعی باعث شد هزینه واردات از هزینه تولید کمتر باشد ولی باید توجه کرد که کشت پنبه در دنیا بسیار مورد توجه است و دولت‌ها به همین دلیل حمایت‌های ویژه‌ای از کشاورزان خود می‌کنند.  گلستان استان کم‌آبی است و هر ساله مقدار زیادی از ذخایر زیرزمینی آن برای محصولات پرآب از بین می‌رود؛ خاک آن نیز رو به کاهش کیفیت است، لذا انتظار از مسؤولان این است که تدابیر ویژه‌تری برای کشت پنبه داشته باشند. کشاورزان دغدغه‌های زیادی برای کاشت پنبه دارند.  سود کم نسبت به سایر محصولات بویژه محصولات با مصرف آب بالا و هزینه‌های زیاد مانند نیروی انسانی، آب‌بها، اجاره‌بها و قیمت بذر و نهاده‌ها از جمله چالش‌های پیش روی کشاورزان است. از سوی دیگر تجهیزات فرسوده و استفاده نکردن از علم و تکنولوژی روز در کاشت و برداشت پنبه باعث شده کشاورزان میل به کشت محصولات راحت‌تر با سود بیشتر داشته باشند.  رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان در گفت‌وگو با مهر، با بیان اینکه برنامه‌ریزی امسال وزارتخانه برای کشت ۲۰ هزار هکتار پنبه در استان بود، گفت: به دلیل خشکسالی، کاهش منابع آبی و کاهش آب رودخانه‌ها و قرار گرفتن اکثر مزارع پنبه در شمال استان، سطح زیر کشت استان به ۹ هزار هکتار کاهش پیدا کرد. علی موسی‌خانی با بیان اینکه از ابتدای شهریور برداشت پنبه در استان آغاز شد، اظهار کرد: پیش‌بینی ما این است که ۱۸ هزار تن خرید و برداشت وش را در استان داشته باشیم و بیشترین سطح زیر کشت ما نیز در شهرستان‌های گنبد و آق‌قلا است. وی تصریح کرد: با توجه به کاهش منابع آبی، سیاست وزارتخانه این است که پنبه را به عنوان کشت جایگزین در استان معرفی کند و به همین دلیل چند سالی است ارقام جدید زودرس در استان معرفی شده‌اند و قابلیت این را دارند که بعد از گندم و کلزا کشت شوند.  وی با اشاره به اینکه موسسه تحقیقات پنبه برای سال جدید رقم‌هایی را در برنامه  معرفی دارد، گفت: ارقامی مانند «لطیف» که ارقام زودرس محسوب می‌شوند و طول زمان رسیدن آن ۱۲۵ روزه است هم در سال جاری معرفی‌شده است.  موسی‌خانی درباره برداشت مکانیزاسیون پنبه اظهار کرد: عمده برداشت ما در پنبه به‌صورت دستی است ولی در نظر داریم ماشین‌های برداشت مکانیزه پنبه را وارد استان کنیم.  وی از اقدامات دولت برای تأمین اعتبار خرید ۱۰ دستگاه ماشین برداشت مکانیزه پنبه خبر داد و گفت: ۵۰ درصد هزینه خرید این ماشین را دولت به‌صورت کمک بلاعوض پرداخت می‌کند و مابقی به‌صورت ۶۰ درصد تسهیلات و باقیمانده از محل آورده خود کشاورز تأمین خواهد شد.
کشت پنبه صرفه اقتصادی ندارد
موسی‌خانی خاطرنشان کرد: با توجه به هزینه بالای تولید، کشت پنبه در حال حاضر اقتصادی نیست و طی سال‌های اخیر در مزارعی کشت می‌شود که امکان کشت محصول دیگری در آن نیست.  وی با تأکید بر اینکه دولت باید برای افزایش انگیزه کشاورزان برای این کشت، قیمت تضمینی آن را افزایش دهد، خاطرنشان کرد: یک‌چهارم هزینه‌های کشت پنبه مربوط به برداشت آن است که با مکانیزه کردن برداشت می‌توان هزینه‌های تولید را بسیار کاهش داد. وی با بیان اینکه محصول پنبه نیاز به آب کمی دارد، گفت: امسال قیمت تضمین پنبه 2 هزار و ۵۵۰ تومان تخمین زده‌شده است که نسبت به سال گذشته ۱۶ درصد افزایش داشته است. با توجه به هزینه‌های بالای کشت لازم است طی 5-4 سال افزایش قیمت تضمینی صورت گیرد تا بتوان از آن به‌عنوان کشت اقتصادی نام برد. موسی‌خانی درباره طرح «نجات پنبه» بیان کرد: این طرح توسط یک گروه تخصصی تهیه‌شده است و برای اجرا تنها اداره جهاد کشاورزی مسؤول نیست بلکه اتاق بازرگانی، اداره صنعت، معدن و تجارت و همه مسؤولان ذی‌ربط استان باید برای اجرای آن کوشش کنند.  رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان گفت: در محصولات صنعتی مانند پنبه باید همه حلقه‌های تولید، صنایع بالادستی، کارخانه‌های پنبه‌پاک‌کنی، روغن‌کشی، الیاف نخ و... زنجیروار به هم متصل باشند و نقش خود را در این زنجیره خوب ایفا کنند.  به همین دلیل صرفاً کاشت پنبه به‌تنهایی مشکلی را حل نمی‌کند و اگر هرکدام از حلقه‌های این زنجیره لنگ بزند با مشکلاتی مواجه می‌شویم و اجرای طرح نجات پنبه هم میسر نخواهد بود.  وی با بیان اینکه از پنبه‌دانه روغن خوراکی گرفته‌شده و از کنجاله آن نیز در دامداری‌ها استفاده می‌شود، بیان کرد: در کل می‌توان گفت یک‌چهارم هزینه پنبه هزینه برداشت این محصول است و این در حالی است که در تمام دنیا محصولات کشاورزی ازجمله پنبه مورد حمایت مستقیم قرار می‌گیرد اما در کشورمان شرایط به‌گونه‌ای است که کارخانه‌های نساجی ترجیح می‌دهند به‌جای استفاده از پنبه‌ای که در کشورمان تولید می‌شود، این محصول را وارد کنند.   وی تصریح کرد: برای تشویق کشاورزان به کشت پنبه، دولت باید برای واردات این محصول به کشور تعرفه در نظر بگیرد و با تسهیل در برداشت مکانیزه، هزینه کشاورزان را کاهش داده و از آنها حمایت کند.