فرش دستباف خراسان‌جنوبی درحالی که آوازه جهانی دارد اما گره کور بر مشکلات آن خورده و این روزها در زمینه صادرات هم حال و روز خوشی ندارد. فرش‌های بافت خراسان‌جنوبی مشهورترین فرش‌های ایران درگذشته بوده که تاریخچه آن به دوران حکومت شاهرخ‌میرزا در هرات برمی‌گردد و حدود ۷۰۰ سال پیش در این منطقه بافته می‌شد. بافت قالی در اکثر روستاها و شهرستان‌های این استان رواج دارد به‌طوری‌که بیش از ۸۰ درصد ساکنان روستاها به این حرفه اشتغال داشته‌اند و از مناطق مهم بافت قالی می‌توان به مود، درخش، گسک، چاج، آسیابان، تقاب، نوک‌اند، سربیشه، القار، خوسف، باغستان، کوشکک، خسروآباد، نهارجان، شاخنات، فورخاص، دره عباس، رجنوک، سرچاه و فضل‌آباد اشاره کرد. آوازه و شهره جهانی فرش دستباف تا به آنجا بوده که بیش از
۹۰ درصد تولیدات فرش دستباف استان در گذشته به اروپا صادر می‌شده است اما اکنون هرساله شاهد کاهش صادرات هنر اصیل مردمان این دیار هستیم. به‌‌رغم این پیشینه درخشان که فرش دستباف خراسان‌جنوبی دارد اما رسیدگی به مشکلات آن مورد بی‌توجهی قرار گرفته و فرش استان در حسرت نام و اعتبار از دست رفته است. یکی از مشکلات اساسی حوزه صنعت فرش دستباف خراسان‌جنوبی عدم وجود زیرساخت‌های توسعه فرش در استان است که نیازمند کمک مسؤولان در سطح استانی و ملی به این هنر اصیل ایرانی است. رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با مهر، از کاهش ۲۰ درصدی صادرات فرش دستبافت استان از ابتدای سال جاری خبر داد و افزود: میزان صادرات فرش دستباف استان در ۶ ماهه اول سال بیش از ۴۰ هزار مترمربع بوده است. محمد‌حسن کامیابی مسک ارزش ریالی فرش‌های صادراتی استان را در نیمه نخست سال جاری 5/4 میلیون دلار اعلام کرد و افزود: میزان تولیدات فرش دستباف در خراسان‌جنوبی در ۶ ماه نخست سال حدود ۲۴ میلیارد تومان بوده است. وی فرش خراسان‌جنوبی را یکی از شاخص‌ترین برندهای جهان دانست و گفت: بیش از
۹۰ درصد فرش استان در گذشته صادر می‌شده است اما اکنون شاهد کاهش روند صادرات فرش استان هستیم. وی با بیان اینکه فرش‌های تولیدی استان در نقشه‌های ریزه‌ماهی، خشتی، نایین، ایلیاتی و نقوش متفرقه بافته می‌شود، افزود: در این بین بیشترین تولیدات فرش در نقشه‌های ریزه‌ماهی که از اصیل‌ترین نقشه‌ها بوده، بافته می‌شود. کامیابی با بیان اینکه تعداد ۵۰ هزار بافنده به‌صورت تمام‌وقت، پاره‌وقت یا فصلی در خراسان‌جنوبی به بافت فرش اشتغال دارند، تصریح کرد: از این تعداد تنها 5 هزار و ۲۰۰ نفر از مزایای بیمه
قالی‌بافان برخوردار شده‌اند که ۱۱ درصد قالی‌بافان را شامل می‌شود. وی عنوان کرد: برای رونق و ارتقای کیفیت فرش دستباف منطقه و کوتاه کردن دست واسطه‌ها و افزایش سهم بافنده از ارزش‌افزوده فرش، اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی 4 طرح زیربنایی شامل فروشگاه اینترنتی تولید سفارش‌پذیر فرش دستباف، ایستگاه تهیه و توزیع مواد اولیه مرغوب به قیمت تمام‌شده، نمایشگاه دائمی فرش دستباف و آموزشگاه جامع حرف فرش دستباف را به دولت ارائه کرد. وی با بیان اینکه این طرح‌ها در سال ۸۶ در سفر دوم هیأت دولت نهم به استان ارائه‌شده بود، ادامه داد: به‌‌رغم تصویب طرح‌ها در کمیته فرش استان، کارگروه‌های بازرگانی و اقتصادی استانداری و تایید ریاست مرکز ملی فرش ایران و تصویب وزیر صنعت، معدن و تجارت در مهروموم‌های اخیر متأسفانه هیچ‌گونه اعتباری به این طرح‌ها اختصاص داده نشده است. رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی افزود: اجرای این طرح‌ها علاوه برافزایش کیفیت تولیدات، سبب افزایش صادرات این کالا با برند خوب و مستقیم از خراسان‌جنوبی می‌شود. کامیابی گران شدن مواد اولیه مرغوب از یک‌سو و عدم تمکن مالی بافندگان از سوی دیگر را تهدیدی برای فرش دستباف دانست و افزود: متأسفانه روی آوردن به مواد اولیه نامرغوب از طرف بافندگان افزایش‌یافته است که گسترش آن می‌تواند آسیب جدی به برند فرش منطقه وارد کند. رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان‌جنوبی افزود: در سال ۹۴ هیچ‌گونه تسهیلاتی تاکنون به بافندگان غیر تحت پوشش نهادها داده نشده است.خراسان جنوبی استانی استثنایی است و فرش‌هایی که سایه نام این منطقه و شهرهایی نظیر مود و درخش بر سر آنها افتاده از مشهورترین فرش‌های ایران بوده‌اند اما هنوز آنطور که حق این هنر اصیل ایرانی است در این منطقه به آن توجه نشده است.