دانش پورشفیعی: کسب و کارهای نوپا یا همان استارت‌آپ‌ها که گاهی تجارت کوچک و متوسط نوآورانه هم خوانده می‌‌‌‌‌‌‌شود یک کارآفرینی ماجراجویانه یا تجارت جدید به شکل یک شرکت، مشارکت یا سازمان موقت است که به‌منظور جست‌وجو برای یک مدل تجاری قابل تکرار یا قابل گسترش، ایجاد شده است. استارت‌آپ‌ها در قرن حاضر رشدی قابل توجه در دنیا پیدا کردند و در این راستا جوانان و تحصیلکرده‌های ایرانی نیز در پی راه‌اندازی و گسترش چنین کسب و کارهایی فعال شدند به‌طوری‌که در این مسیر شرکت‌هایی تأسیس شده و اکنون با قدرت به کار خود ادامه می‌دهند. اما چندی است نگرانی‌هایی از رشد و گسترش فعالیت این نوع کسب و کارها به گوش می‌رسد تا آنجا که شنیده می‌شود راه‌اندازی چنین کسب و کارهایی زمینه را برای شناسایی فعالان و خلاقان جوان این عرصه از سوی کشورهای توسعه‌یافته فراهم می‌کند و درنهایت آنها می‌توانند نسبت به جذب این جوانان به‌راحتی اقدام کنند. در واقع تصور می‌شود این رویه، زمینه را برای فرار مغزها از کشور فراهم می‌کند. در این‌‌‌باره با محسن ملایری، مدیرعامل شتاب‌دهنده آواتک به گفت‌وگو نشستم تا پاسخ او را درباره این نگرانی بشنوم. ملایری البته وجود چنین نگرانی‌‌‌ای را تصدیق می‌کند و می‌گوید اما جلوگیری از روند فرار مغزها یک ضرورت است و لازمه آن نیز شناسایی دقیق جریانی است که عامل تشویق فرار مغزهاست. ملایری ادامه می‌دهد که امروزه در سطح جهان و در میان شرکت‌های بزرگ، جنگ بر سر جذب استعدادهای برتر به پاست و شکل‌گیری استارت‌آپ‌های تکنولوژیک که در دهه اخیر به ارزشمندترین شرکت‌های تجاری دنیا (بدون در اختیار داشتن حجم هنگفتی از دارایی‌های ثابت و منقولات فیزیکی) تبدیل شده‌اند، تاییدکننده این جنگ است. ولی متأسفانه کشور ما یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان (تقریبا رایگان) این استعدادها بوده و درخشش کارآفرینان و متخصصان فنی ایرانی در شرکت‌های بزرگ صاحب تکنولوژی این امر را ثابت می‌کند. از ملایری راهکار این مشکل را پرسیدم و او خاطرنشان کرد که اکنون لازم است دقت کافی برای تفکیک جریان‌های کارآفرینی و شکل‌گیری استارت‌آپ‌های حوزه فناوری در سطح کشور صورت گیرد؛ از یک سو جریانی که به‌دنبال شناسایی استعدادهای کارآفرینی برای صدور آنها به کشورهای پیشرفته است و از سوی دیگر جریانی از سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های خارجی که به‌دنبال رقابت گاهی ناسالم با کارآفرینان داخلی است. به باور ملایری، در برابر این 2جریان، جریان سومی نیز وجود دارد که به سرمایه‌گذاری و توانمندسازی کارآفرینان داخلی می‌پردازد چراکه معتقد است ظرفیت‌های هنگفتی برای فعال‌سازی کارآفرینان داخلی برای کسب بازارهای داخلی و منطقه‌ای در حوزه تکنولوژی وجود دارد.  بیان این مهم ضروری است که ایران یک بازار80 میلیونی و جذاب برای راه‌اندازی کسب و کارهای نوپاست و چنانچه بتوان در شکل‌گیری نسلی از کارآفرینان موفق داخلی در این حوزه موثر عمل کرد، می‌توان به مرور زمان شاهد گسترش اینگونه کسب و کارها و رقابت آنها در سطح کشورهای منطقه از جمله کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و CIS بود. ملایری در ادامه گفت‌وگو با «وطن‌امروز»، آواتک را یک شتاب‌دهنده معرفی می‌کند که بیش از یک سال است راه‌اندازی شده و توانسته است در این مدت کوتاه گام‌های موثری در شکل‌گیری استارت‌آپ‌های فناوری توسط کارآفرینان داخلی بردارد. او اضافه می‌کند: سال‌ها پیش شاهد جریانی از کسب و کارهای نوپا بودم که تعداد قابل توجهی از آنها به شکست انجامید؛ چه 70 درصد آنها به‌رغم توانایی فنی بالا، به‌دلیل عدم توانایی در تجاری‌سازی و 30 درصد بقیه هم به‌دلیل نداشتن سرمایه کافی برای رشد بیشتر، از ادامه کار باز‌ماندند و درنهایت آن را رها کرده یا با ایده خود به خارج از کشور رفتند. این دغدغه منجر به ایجاد آواتک شد که هدف آن کمک به تجاری‌سازی کسب و کارهایی است که از سوی کارآفرینان داخلی راه‌اندازی شده است. ملایری توضیح می‌‌‌دهد که در این مدت یک‌ساله توانسته‌ایم به تشکیل 20 شرکت دانش‌بنیان نوپا و ایجاد 150 فرصت شغلی با ارائه آموزش‌های تجاری‌سازی، سرمایه اولیه و فضای کاری مناسب کمک کنیم؛ این کار در بازه‌های 6 ماهه صورت می‌گیرد که تاکنون 2 چرخه آن به پایان رسیده است و  در انتهای هر چرخه نیز با معرفی این کسب و کارها به شبکه سرمایه‌گذاران داخلی، آنها را در جذب سرمایه برای مرحله رشد همیاری می‌کنیم. او اضافه می‌کند: در چرخه اول که 10 استارت‌آپ شکل گرفت درنهایت 8 شرکت موفق به جذب سرمایه از سرمایه‌گذاران داخلی شده و ‌اکنون در حال فعالیت هستند. به‌تأکید این فعال عرصه کارآفرینی، اگر ایران بخواهد براساس سند چشم‌انداز 20 ساله در منطقه، رتبه اول را با تکیه بر اقتصاد دانایی‌محور به دست بیاورد باید به کسب و کارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها) اعتماد کند چراکه آنها با استفاده از تکنولوژی می‌توانند کسب و کارهایی با سرعت رشد بالا ایجاد کنند.