بینوایان
«بینوایان» نام رمان معروفی نوشته ویکتور هوگو، نویسنده سرشناس فرانسوی است. این کتاب نخستین بار در سال ۱۸۶۲ منتشر شده و یکی از بزرگترین رمانهای قرن ۱۹ است. با شروع شورش ژوئن در ۱۸۱۵ و به اوج رسیدن آن در ۱۸۳۲ در پاریس، این رمان از زندگی چند شخصیت و تمرکز بر مبارزات محکوم سابقهداری به نام ژان والژان و به رستگاری رسیدن او شکل گرفت. این رمان با بررسی ماهیت قانون و بخشش، تاریخ فرانسه، معماری و طراحی شهری پاریس، سیاستها، فلسفه اخلاق، ضد اخلاقیات، قضاوتها، مذهب، نوع و ماهیت عشق را شرح میدهد. رمان بیش از حد انتظار طرفدار یافت و واکنشهای انتقادی متنوع که اکثراً منفی بودند، بر رمان وارد شد. از لحاظ تجاری، این کار یک موفقیت بزرگ در سطح جهان بود. آپتن سینکلر رمان را به عنوان «یکی از 6 رمان برتر جهان» معرفی میکند. وی در کتاب بینوایان به تشریح بیعدالتیهای اجتماعی و فقر و فلاکت مردم فرانسه میپردازد، همان عوامل و محرکهای اجتماعی که منجر به سقوط ناپلئون سوم شد. انحصار توزیع قدرت و ثروت در دست خانواده فاسد سلطنتی که از مشکلات جامعه فرانسه کاملاً بیاطلاع بودند، سبب ایجاد معضلات اقتصادی و اجتماعی در جامعه فقیر فرانسه شد و انقلاب فرانسه ناشی از همین تحولات زیرساختهای اجتماعی جامعه فرانسه بود. ویکتور هوگو در خلال پردازش شخصیتهای داستان و روانشناسی آنها، نحوه درگیری و دخالت آنان را در این نهضت اجتماعی و تودهای نشان میدهد. رهبر معظم انقلاب درباره بینوایان میگویند: به نظر من بینوایان ویکتور هوگو برترین رمانی است که در طول تاریخ نوشته شده است. من همه رمانهای طول تاریخ را نخواندهام، شکی در این نیست اما مقدار زیادی رمان خواندهام که مربوط به حوادث قرنهای گوناگون هم هست. بعضی رمانهای خیلی قدیمی را هم خواندهام. مثلا فرض کنید کمدی الهی را خواندهام. امیرارسلان هم خواندهام. الف لیله و هزار و یک شب را هم خواندهام. وقتی نگاه میکنم به این رمانی که ویکتور هوگو نوشته، میبینم این چیزی است که اصلا امکان ندارد هیچ کس بتواند بهتر از این بنویسد یا نوشته باشد و معروف نباشد و مثل منی که در عالم رمان بودهام، این را ندیده باشم یا اسمش را نشنیده باشم... من میگویم بینوایان یک معجزه است در عالم رماننویسی، در عالم کتابنویسی. واقعا یک معجزه است... من به همه جوانها توصیه میکنم، نه حالا که دارم با شما صحبت میکنم، بارها این را گفتهام. زمانی که جوانها زیاد دور و بر من میآمدند قبل از انقلاب، بارها این را گفتهام که بروید یک دور حتما بینوایان را بخوانید. این بینوایان کتاب جامعهشناسی است، کتاب تاریخی است، کتاب انتقادی است، کتاب الهی است، کتاب محبت و عاطفه و عشق است».
«طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» برای نگاهی دوباره به اصول اعتقادی اسلام
کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن مباحث ضروری دین را از نگاه مقام معظم رهبری بیان کرده و بازتاب نگاه نو و بدیع معظمله به مفاهیم دینی است. این کتاب سلسله جلسات مقام معظم رهبری در مسجد امام حسن مجتبی(ع) مشهد مقدس که سال 1353 شمسی برگزار شده را ارائه کرده است. حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای در روزهای آخر تابستان سال 1353 هر روز ماه مبارک رمضان بعد از نماز ظهر و عصر قرآن به دست پشت تریبون میایستادند و یک ساعت با حرارت سخنرانی میکردند که حاصل این سخنرانیها در کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن گردآوری شده است. کتاب حاضر کتابی منحصر به فرد در زمینه اندیشه اسلامی است. عموم کتابهایی که با نام اندیشه اسلامی یا اصول یا عقاید نوشته شدهاند اصول اعتقادی دین را بیشتر به عنوان مفاهیم ذهنی تلقی کرده و در مقام اثبات و درستی این اصول و پاسخگویی به شبهات مطرحشده هستند. برخلاف این کتابها طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن مباحث ضروری دین را به گونهای تعهدآفرین معرفی کرده است. این کتاب با مبنا قرار دادن آیات قرآن برای تبیین اصول اعتقادی اسلامی کتابی است وحدتآفرین برای امت اسلامی و معظمله در آن زمان دستهای پنهان استعمار را در ایجاد اختلاف بین امت اسلامی بهخوبی میدیدند، لذا با تکیه بر اصول اساسی اعتقادی اسلامی مانند توحید زمینه وحدت امت اسلامی را فراهم آوردهاند.
نفحات نفت، پیشنهادی برای شناخت دوران خامفروشی
«خانوادهای هست مفلوک. کار پدر بدانجا کشیده است که مجبور است طلای مادر را بفروشد تا نان سفره فرزندان را فراهم آورد و البته بیش از آن را نیز خرج خود کند... به پدر چه خواهید گفت؟ «بیکاره؟» «مفلس؟» «معتاد؟» هرچه خواستید بگویید اما بدانید که از چنین مردی بایستی ناامید بود. اگر کسی به فکر نجات چنین خانوادهای باشد، تنها به فرزندان جوان امید خواهد بست... «مادر یعنی وطن». «طلا یعنی نفت». «پدر یعنی دولت...» این ملک پدرانی داشته است که برای حکومت، نه طلای مادر که خود مادر را نیز فروختهاند! در چنین خانوادهای تنها مایه نجات، همت فرزندان است... از پدر کاری برنمیآید...». متن فوق، آخرین سطور کتاب نفحات نفت، نوشته رضا امیرخانی و چاپ انتشارات افق است. به قول نویسنده، این کتاب فقط یک نوشته برادرانه است برای نسلی که هنوز وارد بازار کار نشده و حوصله شنیدن و فرصت انتخاب دارد. امیرخانی با قلمی زیبا بهسادگی و وضوح نفحات(!) نفت را برای ما شرح میدهد. که چگونه مسؤول، شیر فلکه لولههای فراخ نفت را برای هرجا که بالاسری را بیشتر خوش آید،
میچرخاند و بیشتر سست میکند پایههای اقتصاد بیمار ایران را. امیرخانی در ۱۶ فصل منتقدانه مینویسد اما در فصل هفدهم راهکار میدهد که آخرین سطور فصل هفدهمش را در ابتدای این نوشته رؤیت کردید.