گروه اقتصادی: روند کاهشی قیمت نفت در یک سال اخیر ادامه پیدا کرد و نرخ نفت اوپک برای نخستین‌بار در 6 سال گذشته به کمتر از 40 دلار رسید. هزینه‌های مالی استراتژی اوپک برای دفاع از سهم این کارتل نفتی در بازار وارد فاز تازه‌ای شد و برای نخستین‌بار از سال 2009 قیمت متوسط نفت خام فروخته‌شده توسط اوپک به کمتر از بشکه‌ای 40 دلار رسید. بنا به گزارش‌ها، قیمت سبد روزانه اوپک به بشکه‌ای 38 دلار و 18 سنت سقوط کرد. این سبد که میانگینی از نفت‌های صادراتی از 12 عضو گروه است، زیر قیمت‌های جهانی معامله می‌شود. در این میان برخی کشورهای اوپک، نفتی سنگین‌تر و با مقدار سولفور بیشتر تولید می‌کنند که کار را برای تصفیه سخت می‌کند. نفت از اواسط سال گذشته و بعد از اقدام اوپک مبنی بر بالا نگاه‌داشتن تولید- برای ضربه زدن به رقبا در زمان عرضه مازاد جهانی- با سقوط مواجه شده است. کاهش در تولیدات نفت شیل آمریکا اندکی از سرعت خود کاسته و میزان تولید این نوع نفت همچنان بالاتر از سطح سال قبل است. با کاهش درآمد اعضای اوپک، اگر سقوط قیمت نفت ادامه پیدا کند، گروه احتمالا در رویکرد خود تجدید نظر خواهد کرد. اولیور جاکوب، مدیرعامل شرکت مشاوره پتروماتریکس سوییس اعلام کرد: «قیمت‌های پایین نفت تنها برای تولیدکنندگان پرهزینه مشکل‌آفرین نخواهد بود، این موضوع محیطی چالش‌برانگیز برای کشورهای اوپک نیز فراهم خواهد کرد». فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی در لندن اعلام کرد: «درآمد سالانه اوپک با قیمت‌های کنونی به 550 میلیارد دلار کاهش خواهد یافت، در حالی‌که میانگین درآمد اوپک در 5 سال گذشته یکهزار میلیارد دلار بوده است». صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده حتی عربستان‌سعودی، بزرگ‌ترین تولیدکننده عضو اوپک نیز در سال جاری با کسری بودجه مواجه شود. عبدالله البدری، دبیرکل اوپک اعلام کرد در ماه جاری بازار جهانی به دنبال تعادل مجدد در سال آینده خواهد بود. وزرای کشورهای اوپک برای بازبینی سیاست‌های جاری خود روز 4 دسامبر (13 آذر)  در وین دور هم جمع خواهند شد.
 نفت برنت
نفت برنت و نفت آمریکا نیز دیروز ارزان شدند. تحلیلگران گفتند به‌رغم حملات پاریس و اقدامات تلافی‌جویانه فرانسه علیه داعش در سوریه، قیمت نفت در بقیه ماه‌های سال و اوایل سال 2016 به دلیل فزونی عرضه تحت فشار باقی خواهد ماند. براساس برآوردها، میزان مازاد تولید نسبت به تقاضا برای نفت در سال 2015 از 700 هزار بشکه به 5/2 میلیون بشکه در روز رسیده است. براساس این گزارش، قیمت هر بشکه نفت خام آمریکا در ابتدای معاملات دیروز افزایش داشت و به 42 دلار نزدیک شد اما سپس با 45 سنت کاهش نسبت به جلسه قبل به 41 دلار و 29 سنت رسید. اما قیمت نفت برنت 8 سنت کاهش یافت و هر بشکه از این نفت در برابر 44 دلار و 58 سنت معامله شد.  موسسه بی‌ام‌ای ریسرچ اعلام کرد: «فزونی عرضه در بازار نفت، رکورد بالای ذخایر نفتی در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه‌ای و عدم وجود تهدید واقعی نسبت به تاسیسات نفتی در خاورمیانه از جانب داعش مانع از افزایش قیمت نفت خواهد شد». در قسمت عرضه، بانک ‌ای‌ان‌زد اعلام کرد تولید نفت شیل در آمریکا که بسیاری تحلیلگران معتقدند در نتیجه کاهش قیمت‌ها افت قابل توجهی خواهد داشت، تنها اندکی کاهش خواهد یافت. این بانک افزود: «ما برآورد می‌کنیم تولید نفت شیل آمریکا (در 3 ماه پایانی سال) تنها 5/2 درصد کاهش یابد.» و این نتیجه کاهش هزینه‌های تولید نفت شیل و فروش مناسب فرآورده‌های نفتی پالایش شده است.
نفت 75 دلاری در بودجه ایران
سقوط نفت در سال گذشته بیش از همه دولت را شگفت‌زده کرد؛ این مساله موجب شد عملا چاره‌ای برای کاهش قیمت نفت برای بودجه 94 وجود نداشته باشد. جالب اینکه دولتی‌ها با افتخار اعلام کردند برای نخستین‌بار وابستگی بودجه به نفت کاهش یافت اما موضوع کاهش وابستگی نبود بلکه دولت چاره‌ای برای این کار نداشت، چراکه قیمت نفت نسبت به سال 92 بیش از 50 درصد کاهش داشت. کاهش بیش از 50 درصدی قیمت نفت این انتظار را به وجود می‌آورد که دولت برای بودجه 94 بیش از 50 درصد وابستگی به نفت را کاهش دهد اما نه تنها این اتفاق رخ نداد بلکه دولتی‌ها اصرار داشتند در بودجه 94 نرخ نفت بیشتر از آن چیزی که پیش‌بینی می‌شد تصویب شود. برای تعیین قیمت نفت در بودجه 94 بحث و جدل‌های فراوانی صورت گرفت و برخی کارشناسان نسبت به بالا بودن قیمت آن به دولت تذکر دادند اما دولتی‌ها قیمت 72 دلار را منطقی دانستند و گفتند طبق پیش‌بینی‌ها قیمت نفت سال آینده سیر صعودی پیدا می‌کند. اصرار دولت چاره‌ای برای نمایندگان مجلس باقی نگذاشت و نفت 50 تا 60 دلاری در بودجه منتفی شد. در نهایت نیز بودجه با قیمت هر بشکه نفت خام 70دلار به تصویب رسید. جالب اینکه در همان روزی که قانون بودجه 94 ابلاغ شد، نرخ نفت 10 دلار کمتر از رقم قیمت در بودجه 94 بود! مسؤولان هم درباره اینکه چرا روی نرخ غیرواقعی اصرار دارند می‌گفتند کارشناسان بین‌المللی پیش‌بینی کرده قیمت نفت در سال آینده تا 85 دلار افزایش می‌یابد. سال 1394 از نیمه گذشته و نه‌تنها قیمت نفت افزایش نیافته بلکه در کاهش قیمت رکورد شکسته است. جالب اینکه دیپلماسی نفتی وزارت نفت در قبال این کاهش قیمت‌ها از خود انفعال نشان می‌دهد و عملا بر طبل عرضه بیشتر می‌کوبد. در روزهایی که عرضه نفت از تقاضا بیشتر است وزارت نفتی‌ها مدام اظهارنظر می‌کنند که تولید را افزایش خواهند داد و جهان باید جایی برای ایران کنار بگذارد! این اظهارات در روزهایی منتشر شده که عربستان دیوانه‌وار نفت به بازار جهانی عرضه می‌کند و حتی آمریکا هم برای کاهش بیشتر قیمت، عرضه نفت را-  هر چند به مقدار ناچیز- افزایش داده است.
نفت ارزان می‌ماند
 براساس اعلام تحلیلگران با وجود حملات پاریس و حملات هوایی فرانسه در سوریه، قیمت نفت برای ادامه سال 2015 و سال 2016 به دلیل عرضه مازاد در بازار نفت، پایین باقی خواهد ماند. اغلب تحلیلگران میزان عرضه بیش از تقاضا را برای سال 2015 در حدود 7/0 تا 5/2 میلیون بشکه در روز برآورد کرده‌اند. هر بشکه نفت آمریکا که در آغاز معاملات دیروز به 42 دلار رسیده بود در ادامه روز با افتی 2 سنتی41 دلار و 72 سنت معامله شد. قیمت هر بشکه نفت برنت نیز با رشدی 13 سنتی نسبت به جلسه گذشته به 44 دلار و 69 سنت رسید. در طرف عرضه، بانک  ANZ اعلام کرد تولید نفت شیل آمریکا تنها اندکی کاهش یافته است: در حالی که تحلیلگران بر این باورند که تولیدات شیل در نتیجه قیمت‌های پایین نفت بشدت سقوط کرده است، برآورد ما از تولید نفت شیل آمریکا، افتی 5/2 درصدی در 3 ماهه چهارم است.  نفت خام آمریکا در حال حاضر کمتر از 50 دلار به ازای هر بشکه معامله می‌شود. در سال جاری، نفت آمریکا از جولای تاکنون 84 روز زیر 50 دلار معامله شده است.