گروه بینالملل: «هر اژدهایی که از فرانسه سر درآورد باید در یکی از مستعمرات زرخیز فرانسوی به دنبال دمش بود.» این یک اصل رسانهای استعماری قرن بیستمی است که هنوز در قرن بیست و یکم «گل»ها بدان باور دارند و طی چندین دهه منشأ سوءاستفادههای بسیاری توسط دولتمردان پاریس قرار گرفته حال آنکه در حقیقت مساله عکس این است. آخرین مثال این وارونگی روز جمعه در مالی نمایان شد؛ کشوری فقیر اما سرشار از ثروتهای طبیعی اورانیوم، طلا، فسفات و سنگ آهک، در حاشیه جنوبی صحرای آفریقا. به فاصله کمتر از یک هفته از حملات تروریستی 13 نوامبر داعش در پاریس که 132 کشته و بیش از 300 مجروح برجا گذاشت، محله فرنگینشین باماکو، پایتخت مالی نیز هدف حمله و گروگانگیری دستکم 10 تروریست القاعده قرار گرفت. این بهانهای بود برای بازگشت فوری لژیونرهای فرانسوی و شرکای ناتو به قلب آفریقای شمالی. البته شاید خیلیها فراموش کرده باشند که بلافاصله پس از حمله داعش شعبه یمن در 15 ژانویه سال میلادی جاری به دفتر هفتهنامه فکاهی شارلی، فرانسوا اولاند رئیسجمهور و دستیار ارشد نظامیاش ناگهان نقشه لیبی را جلویشان پهن کردند تا «انتقام شارلی را از لیبی» بگیرند اما احتمالا نتوانستند شرکایشان در ناتو را راضی به یک لشکرکشی صلیبی مدل بوشی به شمال آفریقا کنند و در نهایت به گسیل کردن ناو هواپیمابر شارلدوگل به خلیج عدن و سواحل یمن کفایت کردند که نتیجهاش آغاز کمپینی غربی- عربی برای تجاوز و جنایت نیابتی 8 ماه اخیر به ملت یمن بوده است. به همین شکل گروگانگیری باماکو هم نه کابوس فرانسویها در مستعمره سابق بلکه خواب خوشی بود که اولاند برای چپاول هر چه بیشتر آفریقا دیده است. مالی در جنوب غربی لیبی در موقعیتی راهبردی در نیمه شمالی و عمدتا اسلامی قاره آفریقا واقع شده است و با 15 میلیون نفر جمعیت، از جمله فقیرترین کشورهای جهان است که نیمی از جمعیت آن زیر خط فقر قرار دارند. سرزمینی که از 1881 تا 1895 مستعمره فرانسه بوده است و زبان رسمیاش فرانسوی است و هنوز هم فرانسویها بیشترین نقش را در تحولات داخلی این کشور ایفا میکنند، از جمله روی کار آوردن «کیتا» رئیسجمهور فعلی همزمان با جنگ داخلی سال 2012 که در آن شاخههای القاعده الجزایر و لیبی یعنی گروههای موسوم به «مرابطون» و «انصارالدین» بخشهایی از کشور و حتی شمال پایتخت را تسخیر کردند. اما در سال 2013 پس از بازپسگیری شهرهای شمالی مالی از گروههای افراطی، سازمان ملل مسؤولیت تأمین امنیت این کشور را از نیروهای فرانسه و آمریکا تحویل گرفت. حال اگر در نمایش تروریستی ابتدای سال 2015، فرانسویها بهانهای درخور برای خیمه زدن گرد منابع حواشی زرخیز صحرای آفریقا پیدا نکردند اما پس از واقعه هفته پیش پاریس که به 11 سپتامبر فرانسه تعبیر شد، ریش و قیچی در مستعمره سابقشان مالی در دست خودشان بود.
باز هم ردپای داعش
صبح جمعه گذشته افراد مسلح ناشناس که هنوز تعدادشان به درستی مشخص نیست پس از وارد شدن به هتل حدود 180 نفر شامل 30 خدمه هتل را گروگان گرفتند. به گزارش بیبیسی از محل حادثه، مهاجمان سوار بر خودروهایی با پلاک دیپلماتیک و صورتهای پوشیده با ماسک، وارد هتل شده و پس از ممانعت نگهبانان از ورود آنها، اقدام به تیراندازی کردند که در برخوردهای نخست 9 تن کشته شدند. نیروهای ضد تروریستی مالی بلافاصله با یورش به هتل و محاصره آن، موفق به آزادسازی بیش از 10 گروگان شدند. همچنین تعدادی دیگر از گروگانها نیز موفق به فرار از هتل شدند و گروگانگیران نیز چندین نفر را آزاد کردند. در مجموع تا پیش از یورش نهایی حدود 70 نفر از گروگانها از راههای مختلف آزاد شده بودند. در نهایت تا عصر همان روز با حمله کماندوهای مالیایی و حمایت 50 نیروی ویژه فرانسوی که بلافاصله به باماکو اعزام شده بودند، اغلب گروگانها آزاد شدند اگرچه در مجموع 27 تن در این حادثه جان باختند. وزیر اطلاعات مالی صبح دیروز از آزاد شدن تمام گروگانهایی که زنده مانده بودند خبر داد.
با این وجود به گزارش خبرگزاری فرانسه، تروریستها تا پاسی از شب با سنگر گرفتن در طبقه هفتم هتل در راهروهای آن اقدام به تیراندازی و مقاومت میکردند و دست آخر تنها مرگ 3 تن از آنها تا پایان عملیات تایید شد، به همین دلیل به نظر میرسد هنوز تروریستهایی در گوشه و کنار باماکو مخفی شده باشند. دولت مالی نیز دیروز اعلام کرد از روز شنبه به مدت 10 روز در سراسر کشور حالت فوقالعاده برقرار میشود. اما در حالی که شبکه الجزیره گروگانگیران را به گروه انصارالدین، قویترین شاخه القاعده در مالی منسوب میکرد در نهایت مشخص شد آنها به گروه افراطی در اصل الجزایری «مرابطون» مربوطند که همکاری «القاعده مغرب عربی» یا همان هسته اولیه داعش را پشت سر خود داشتهاند. یکی از گروگانهای آزاد شده میگوید گروگانگیرها به زبان انگلیسی صحبت میکردند که یکی از مشخصههای تروریستهای داعش است.
فرانسه ژاندارم آفریقا
ماجرای گروگانگیری در هتل مجلل رادیسون بلو در منطقه ویآیپینشین باماکو پس از گروگانگیری تابستان امسال در پایتخت مالی که به قتل ۱۳ نفر- از جمله ۵ کارمند سازمان ملل متحد -انجامید بخوبی یک روند را نشان میدهد. هتل رادیسون را به نوعی دومین سفارت فرانسه در مالی دانستهاند، چون هم محل اقامت خدمه ایرفرانس است و هم مسکن چندین مستشار نظامی این کشور در مستعمره سابق. به معنای دیگر این واقعه حامل این پیام بود که فرانسه برای دومین بار طی یک هفته هدف حمله تروریستی قرار گرفته و باید واکنش نشان دهد. این هتل در عین حال مهمترین محل اقامت اتباع خارجی بود از جمله 12 شهروند فرانسه که از کارکنان شرکت هواپیمایی ایرفرانس بودند و هیات بازرگانی چندین نفری که در نشستی در باماکو شرکت کرده بودند همراه با 25 شهروند آمریکایی که تعدادی از آنها بازرگان بودند و همچنین اتباعی از ترکیه، چین، هند، روسیه و بلژیک. پس فرانسویها باید نقش خود را برای نجات همه آنها در قالب ژاندارم قدیمی آفریقا بازمییافتند. این در حالی است که نه تنها شمال مالی با وجود توافق صلح 2 سال پیش کماکان ناآرام است بلکه چندین کشور مجاور آن شامل لیبی، آفریقای مرکزی و نیجر وضعیتی بحرانی دارند و آماده دخالت خارجی هستند.