گروه بین‌الملل: جمعه گذشته صدها نظامی ترکیه با پشتیبانی ده‌ها دستگاه تانک و تجهیزات زرهی با نقض حاکمیت عراق وارد خاک این کشور شدند و در منطقه‌ای نزدیک موصل که تحت کنترل گروه تروریستی داعش است مستقر شدند. این اقدام ترکیه بلافاصله با اعتراض شدید نخست‌وزیر و دیگر مقام‌های عراق روبه‌رو شد و این مقام‌ها ضمن اعتراض به نقض حاکمیت خاک کشورشان از سوی ترکیه، از آنکارا خواستند فورا نظامیان و تجهیزات زرهی خود را از خاک عراق خارج کند. با ادامه نقض حاکمیت عراق، حیدر العبادی، نخست‌وزیر یکشنبه گذشته با تعیین ضرب‌الاجل به دولت آنکارا 48 ساعت فرصت داد نظامیان خود را از عراق خارج کند و هشدار داد در صورت ادامه حضور این نیروها، بغداد تمام گزینه‌ها از جمله رجوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد را در دستور کار قرار خواهد داد. در مقابل، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به‌‌رغم مخالفت دولت عراق و محکومیت‌های جهانی، بر ادامه حضور نظامیان کشورش در عمق 120 کیلومتری شمال خاک عراق تاکید و ادعا کرده ماموریت این نیروها آموزش نیروهای عراقی است. اردوغان در اظهارات روز جمعه خود با بیان اینکه اوضاع امنیتی در عراق بی‌ثبات است، این اوضاع را باعث تهدید امنیت و ثبات ترکیه دانست. وی ادامه داد: بارها توضیحات خود را درباره هدف از حضور نظامی در موصل ارائه داده‌ایم و این حضور نظامی جای نگرانی ندارد. ترکیه در حالی بر خلاف پروتکل‌های بین‌المللی و بدون اجازه دولت عراق نظامیان خود را به همراه تجهیزات زرهی در عمق 120 کیلومتری خاک عراق مستقر کرده است که 2 هفته پیش یک جنگنده روسیه را به بهانه نقض حریم هوایی این کشور در مرز با سوریه سرنگون کرد. اردوغان ادعا کرده است استقرار نظامیان ترکیه در نزدیکی موصل پس از درخواست حیدر العبادی در سال 2014 صورت گرفته است. این ادعا در حالی است که حیدر العبادی اوایل هفته گذشته در کنفرانس خبری مشترک با اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان گفته بود نظامیان ترکیه بدون اطلاع وارد خاک عراق شده‌اند. او تاکید کرده بود بخش وسیعی از قاچاق نفت توسط داعش از طریق اراضی ترکیه انجام می‌گیرد. در چنین شرایطی که دولت عراق هرگونه درخواست برای استقرار نظامیان ترکیه در خاک عراق را رد می‌کند ادعای اردوغان مبنی بر اینکه با درخواست دولت بغداد اقدام به استقرار نیرو کرده است کم‌ارزش جلوه می‌کند و این پرسش‌ها مطرح است که اگر منظور آنها آموزش نیروهای عراقی بوده که عراق اعلام کرده است باید خاک این کشور را ترک کنند و نیازی به آنها ندارد، پس چه ضرورتی اصرار آنکارا را توجیه می‌کند؟ در ثانی اگر منظور ترکیه از گسیل نظامیان خود به خاک عراق آموزش است چرا ده‌ها تانک و تجهیزات زرهی سنگین را به همراه نظامیان خود در عمق
120 کیلومتری خاک عراق مستقر کرده است؟ تجزیه و تحلیل تحولات جاری در منطقه نشان می‌دهد دولت آنکارا پس از ایجاد تنش با روسیه و سخت شدن راه‌های نفوذ ترکیه در خاک سوریه، به دنبال یافتن جای پایی داخل خاک عراق با رویکرد ایجاد اختلاف قومی و مذهبی در منطقه است. مرز‌بندی قومی و مذهبی یکی از رویکردهایی است که دولت اردوغان در پیگیری سیاست‌های غلط خود در دستور کار دارد و اردوغان در این مسیر این بار ادعا کرده است اهل سنت عراق در تصمیم‌سازی‌ها به حاشیه رانده شده‌اند و مشکل سوریه هم از چنین مبنایی نشات می‌گیرد. در واقع آنکارا با گسیل نظامیان خود به شهر موصل می‌کوشد این شهر را به عنوان یک منطقه سنی‌نشین از دیگر بخش‌های یکپارچه عراق جداسازد. در این میان، ناظران سیاسی دلیل دیگری را برای این اقدام ترکیه مطرح می‌کنند و می‌گویند چه‌بسا ورود نظامی ترکیه به موصل که طی روزهای آتی در آنجا شاهد عملیات نیروهای عراقی جهت آزادسازی این منطقه خواهیم بود، در چارچوب تلاش‌های دولت اردوغان برای پاک کردن اتهام‌ها درباره معامله نفتی آنکارا و داعش است. در حالی‌که اکنون با انتشار اسناد و مدارک روشن شده است مقامات عالیرتبه دولت آنکارا از جمله خانواده اردوغان با داعش در قاچاق نفت همکاری داشته‌اند و بعید نیست یکی از اهداف اصرار آنکارا برای حفظ نیروهای خود در نزدیکی موصل نجات و فراری دادن تروریست‌های داعشی است؛ شاید آنکارا نگران است برخی از این داعشی‌ها در نبردها اسیر شوند و به افشاگری علیه مقامات ترکیه بپردازند. شاید همین تشدید حمایت دولت اردوغان از گروه‌های تروریستی و آشکار شدن آن است که آمریکا را ناچار کرده که از آنکارا بخواهد مرزهای خود را روی تروریست‌ها ببندد.
درخواست عراق از شورای امنیت
در سایه اصرار ترکیه بر حضور نظامی در موصل، وزارت خارجه عراق به صورت رسمی از ترکیه در شورای امنیت شکایت کرد. احمد جمال، سخنگوی وزارت خارجه عراق شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: وزارت خارجه با ارائه شکایت رسمی خود به شورای امنیت از تعرض ترکیه به اراضی و حاکمیت عراق شکایت کرد. احمد جمال تأکید کرد: این وزارتخانه از شورای امنیت خواست به مسؤولیت‌های خود در زمینه حفظ امنیت و صلح براساس منشور ملل متحد عمل کند، چرا که دخالت نیروهای ترکیه در عمق اراضی عراق بدون هماهنگی و مشورت با دولت به منزله اقدامی تحریک‌آمیز و نقض آشکار منشور ملل متحد و اصول و قوانین بین‌المللی به شمار می‌آید. احمد جمال اظهار داشت: وزارت خارجه عراق از شورای امنیت خواست، عقب‌نشینی فوری و غیر مشروط نیروهای ترکیه به مرزهای 2 کشور را تضمین کند. این در حالی است که سازمان ملل، روز جمعه اقدام متجاوزانه ترکیه علیه عراق را بشدت محکوم و این کشور را به نقض حاکمیت عراق متهم کرد.
مخالفت مرجعیت عراق با تجاوز نظامی ترکیه
سید احمد صافی در خطبه‌های نماز جمعه در صحن شریف حسینی به نقل از آیت‌الله سیستانی اعلام کرد بغداد ورود هر نیروی نظامی بیگانه به عراق بدون موافقت حکومت را رد می‌کند. وی از حکومت عراق خواست از حاکمیت ارضی این کشور در مقابل هر تهدید حفاظت کند. وی تاکید کرد: هیچ کشوری حق ندارد به بهانه کمک در مبارزه با تروریسم به یک کشور دیگر، بدون موافقت دوطرفه نیرو اعزام کند.
پرچم ترکیه در آتش
در این میان، مردم عراق روز جمعه در بغداد و چند شهر دیگر در اعتراض به تجاوز ترکیه به شمال کشورشان تظاهرات کردند. سازمان‌های مردمی عراق برای اعتراض به تجاوز نظامی ترکیه و نقض حاکمیت ملی عراق، مردم را به شرکت در این تظاهرات فراخوانده بودند. احزاب و گروه‌های مختلف سیاسی و سازمان‌های مردمی با تایید این دعوت، در تظاهرات مشارکت کردند. استان‌های الدیوانیه، ذی‌قار، بصره و بابل نیز صحنه تظاهرات اعتراض‌آمیز بود و مردم اتخاذ موضع قاطعانه را در برابر آنکارا خواستار شدند. تعدادی از تظاهرکنندگان ضمن محکوم کردن حضور نظامی ترکیه در استان نینوا بدون هماهنگی با دولت، اقدام به لگدکوبی و آتش زدن پرچم ترکیه کردند. مردم عراق از دولت خواستند با اخراج سفیر ترکیه روابط میان 2 کشور را قطع کند. همچنین نیروهای مردمی بصره 72ساعت به سرکنسول ترکیه مهلت دادند تا این استان را ترک کند.
صبر عراق از ضعف نیست
در حالی‌که گروه شبه‌نظامی موسوم به «فرق‌الموت» دولت ترکیه را تهدید کرده است که علیه منافع این کشور وارد عمل خواهد شد، العبادی نیز دیروز در سخنانی هشدار داد عراق از همه راهکارها برای اخراج نظامیان ترک استفاده خواهد کرد. نخست‌وزیر عراق در سخنانی تلویزیونی افزود نباید تمایل به همکاری را با اعزام نیروهای زرهی ترکیه اشتباه گرفت، این نیروها بدون موافقت ما وارد عراق شده‌اند. العبادی تأکید کرد: ما در انجام وظایف قانونی و شرعی خود در حمایت از این سرزمین کوتاهی نخواهیم کرد؛ صبر این امت به خاطر ضعف نیست. العبادی با بیان اینکه عراق راه گفت‌وگو را نبسته است، تأکید کرد: دولت عراق تا این لحظه راه‌های مسالمت‌آمیز را در پیش گرفته است و به همسایه خود ترکیه مهلت زمانی داده تا نیروهای خود را خارج کند. وی افزود: نیروهای مسلح، بسیج مردمی و فرزندان عشایر از حاکمیت عراق دفاع می‌کنند و حضور نیروهای ترکیه رسمی نیست و نقض حاکمیت عراق به شمار می‌آید.
کشته شدن ۵ نظامی ترکیه‌ای در شمال عراق
منابع کرد عراقی شنبه اعلام کردند ۵ سرباز ترکیه‌ای به ضرب گلوله تک‌تیرانداز ناشناس در نزدیکی پادگان زلکان در شمال عراق در ۲ روز گذشته کشته شدند. این مقام کرد عراقی که خواست نامش فاش نشود، افزود: ترکیه تلاش می‌کند این خبر را رسانه‌ای نکند و تدابیر امنیتی خود را در این پادگان که در نزدیکی شهر بعشیقه عراق است افزایش داده است. این مقام کرد عراقی افزود: به نظر می‌رسد کشته شدن 5 سرباز ترکیه‌ای، آنکارا را بزودی مجبور به خارج شدن از عراق کند. در استان بصره در جنوب عراق نیز شرکت‌های ترکیه‌ای تهدید شدند. گردان‌هایی با نام طلایع‌الولایه با نصب پلاکاردهای در سطح شهر از شرکت‌های ترکیه‌ای خواستند در اسرع وقت این استان را ترک کنند.