گروه اقتصادی: هنوز مدت کوتاهی از آزادسازی نرخ بلیت هواپیما و به دنبال آن افزایش قیمت‌ها نگذشته بود که دولت قیمت بلیت قطار را هم افزایش داد و شوک بزرگی را به مسافران وارد کرد. دولت در هفته دوم آذرماه، آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را ابلاغ کرد تا به این وسیله نرخ بلیت در ۱۷۰ مسیر داخلی آزاد شود؛ اما با وجودی که بارها اعلام شده بود آزادسازی به معنای افزایش قیمت نیست، ناگهان پس از اعلام این موضوع، نرخ بلیت در پروازها به طور سرسام‌آوری بالا رفت، به‌طوری که بلیت برای مشهد مقدس با رقم‌هایی تا ۵۰۰ هزار تومان هم به فروش رسید. هرچند ایرلاین‌ها معتقدند این افزایش قیمت ربطی به آنها ندارد و دلالان چارتری این قیمت‌ها را تعیین می‌کنند اما واقعیت این است که افزایش ناگهانی قیمت بلیت هواپیما به دنبال اعلام آزادسازی اتفاق افتاد و زمینه را برای سودجویی عده‌ای در فقدان نظارت بر آژانس‌های متخلف ایجاد کرد. همین افزایش قیمت موجب شد که بخش زیادی از متقاضیان سفر هوایی به مشهدمقدس در آستانه شهادت امام رضا(ع) از این سفر بازمانند و توان خرید بلیت با این قیمت‌ها را نداشته باشند و به فکر استفاده از وسیله حمل‌ونقل دیگری باشند اما در ادامه این تصمیم، خبر دوم دولت مبنی بر افزایش متوسط ۸ درصدی قیمت بلیت قطار، شوک دیگری را به مسافران وارد کرد. در واقع مسافران که برای استفاده از حمل‌ونقل هوایی ناامید شده بودند با قیمت‌های بالاتری در حمل‌ونقل ریلی هم مواجه هستند که همین موضوع، فشار بیشتری را به متقاضیان وارد می‌کند. بنابر اعلام معاون مسافری شرکت راه‌آهن، قیمت بلیت قطار مسافری از ۲۵ آذرماه به طور متوسط ۸ درصد افزایش می‌یابد. به گفته وی، از ۱۳۷ قطاری که در شبکه ریلی تردد می‌کنند، ۹۱ قطار با ۱۰ درصد و کمتر از آن افزایش و ۴۶ قطار نیز حدود ۱۵ درصد افزایش قیمت خواهند داشت. محمد راشدی با اعلام اینکه شرکت‌هایی مجاز خواهند بود تا ۲۰ درصد افزایش قیمت دهند که در روزهای غیر پیک مسافر هم تخفیف لازم را برای مسافران در نظر بگیرند، افزود: با توجه به اینکه بلیت قطار ۴۵ روزه پیش‌فروش می‌شود، کسانی که از قبل بلیت خریده‌اند، با همان نرخ قبلی محاسبه خواهد شد. وی تاکید کرد: ۲۴ قطار که در مسیرهای حومه‌ای تردد می‌کنند، مشمول افزایش قیمت‌ها نمی‌شوند. در این باره، محمد دامادی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به انتقاد از افزایش قیمت‌ها در 2 بخش حمل‌ونقل ریلی و هوایی، گفت: مشخص نیست که وزارت راه‌وشهرسازی چه سبک و سیاقی برای افزایش قیمت‌ها دارد اما این موضوع به صلاح مردم نیست. وی با بیان اینکه نباید هر زمان مشکل یا کمبود بودجه‌ای هست، به مردم فشار بیاورند، اظهار داشت: معتقدم این افزایش قیمت‌ها در زمان پیک سفرها کار درستی نیست و در نهایت هم اتفاق خوبی در این بخش‌ها نمی‌افتد چراکه از توان متقاضیان کاسته می‌شود. عضو کمیسیون عمران مجلس افزود: اینکه در زمان افزایش مسافر، قیمت‌ها را بالا ببریم، کار درستی نیست. در این فصل مردم گرایش دارند تا به مشهد مقدس سفر داشته باشند که در این شرایط، قیمت‌ها گران شده است. دامادی، این رفتار را سودجویانه دانست و اظهار داشت: وقتی مردم به بلیت نیاز دارند، نباید آن را گران کنیم چرا که در نهایت به این بخش‌ها هم آسیب وارد می‌شود، زیرا مردم نمی‌توانند پیش‌بینی برای سفرها داشته باشند و با این قیمت‌های گران هم تقاضا کاهش می‌یابد. بنابراین به نظر می‌رسد، مسافرانی که از این پس قدرت خرید بلیت هواپیما را از دست داده‌اند باید با قیمت‌‌هایی نزدیک به نرخ‌های قبلی بلیت هواپیما، بلیت قطار را هم تهیه کنند که به گفته مسؤولان شرکت راه‌آهن این قیمت‌ها برای مسیرهای پرتقاضا تا ۲۰ درصد افزایش خواهد داشت. این در حالی است که از ابتدای روی کارآمدن عباس آخوندی در وزارت راه‌وشهرسازی همواره تاکید بر این بوده که سهم حمل‌ونقل جاده‌ای کاهش یافته و بیشتر سفرها به ریل انتقال یابد، موضوعی که به نظر می‌رسد در عمل اتفاق نیفتاده و مسافران زیادی از این پس به حمل‌ونقل جاده‌ای افزوده شود. براین اساس، باوجود آمار بالای تصادفات رانندگی در کشور که سالانه چندین هزار نفر را به کام مرگ می‌کشاند، ایجاد تسهیلات لازم برای استفاده مسافران از حمل و نقل ریلی و هوایی ضروری به نظر می‌رسد اما این اقدامات دولت به‌طور حتم میزان استفاده از جاده را در حمل‌ونقل افزایش می‌دهد. بنا به این گزارش در اطلاعیه رسمی شرکت راه‌آهن آمده است: «شرکت راه‌آهن با در نظر داشتن عدم افزایش قیمت بلیت در طول ۱۵ ماه گذشته و با توجه به مشکلات پیش‌روی بخش خصوصی و زیان‌ده بودن آنها، به منظور جلوگیری از فرار سرمایه‌گذاران در حوزه ریلی، پیرو درخواست مکرر بخش خصوصی با افزایش قیمت بلیت قطار به طور متوسط ۸ درصد موافقت کرده است». هرچند اعلام شده این تغییر نرخ‌ها تنها شامل برخی قطارها می‌شود و همچنان نرخ سابق برای بخشی از سفرها و به طور خاص قطارهای حومه‌ای تغییر نخواهد کرد، اما اختیاری جدید در مصوبه قدری دست شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی را در اعمال نرخ‌های متنوع باز گذاشته است. در طول سال‌های گذشته همواره شرکت‌های ریلی به منظور پر کردن ظرفیت قطارهای خود در ایام کم‌تردد سال نسبت به ارائه تخفیف به مسافران اقدام می‌کردند. این موضوع به عنوان یک انتخاب روی میز شرکت‌ها قرار داشت و تاثیر چندانی در وضعیت فروش بلیت در دیگر ایام سال نداشت. این در حالی است که در مصوبه جدید راه‌آهن چاره‌ای جدید برای این موضوع اندیشیده شده است. شرکت راه‌آهن اعلام کرده، شرکت‌هایی که در ایام کم‌تردد تخفیف لازم را به مسافران داده باشند، با نظارت شرکت راه‌آهن در ایام پرتردد می‌توانند تا سقف حداکثر ۲۰ درصد افزایش قیمت را لحاظ کنند. این تبصره دست شرکت‌های ریلی را باز می‌کند تا هرچند به شکلی محدود بتوانند در نرخ‌های ارائه شده تغییر ایجاد کرده و نسبت به کاهش یا افزایش قیمت بلیت اقدام کنند. این آزادی عمل می‌تواند گامی جدید در متنوع‌سازی نرخ بلیت قطار باشد. هرچند راه‌آهن در این حوزه برنامه خاصی ارائه نکرده، اما تنوع گسترده ناوگان ریلی در قیاس با صنعت هوایی و تفاوت محسوس خدمات‌رسانی در بین قطارهای مختلف بستری مناسب برای این متنوع‌سازی به وجود می‌آورد.