گروه بینالملل: نشست بین آنکارا و بغداد در پی ورود بدون اجازه نیروهای نظامی ترکیه به موصل شدت گرفته است. در حالی که ترکیه چند وقت قبل اقدام به سرنگونی جنگنده سوخوی روسیه کرده این بار خود اقدام به لشکرکشی به عراق کرده است. در این شرایط، ابراهیم الجعفری، وزیر خارجه عراق، یکشنبه تأکید کرد حضور نظامیان ترکیه در شمال عراق، تجاوز به حریم این کشور است. الجعفری با بیان اینکه «بغداد خواستار تشکیل نشست فوری وزرای خارجه اتحادیه عرب برای بررسی مساله دخالت ترکیه» شده است، گفت: نیروهای ترکیه تا عمق 110 کیلومتری وارد خاک عراق شدهاند بدون اینکه مقامات بغداد را در جریان بگذارند. حضور نیروهای ترکیه در بعشیقه (در استان نینوا در شمال کشور) تجاوز به حریم عراق است. وزیر خارجه عراق ضمن بیان اینکه «حاکمیت عراق خط قرمز است و اگر به یک کشور اجازه بدهیم آن را نقض کند، یعنی به دیگران هم چنین اجازهای دادهایم»، گفت: اردوگاه ترکیه در بعشیقه در شمال عراق باید هر چه سریعتر بسته شود و نیروهای ترکیهای از آن خارج شوند.
تأکید قوای سهگانه بر دفاع از حاکمیت کشور
سران قوای سهگانه عراق، شنبهشب در یک جلسه فوقالعاده، بر حق عراق جهت استفاده از تمام راههای مختلف قانونی برای دفاع از حاکمیت کشور تاکید و توافق خود را با نظر رؤسا و رهبران جریانهای سیاسی عراق مبنی بر عدم سکوت در برابر ورود نظامیان ترکیه به خاک این کشور اعلام کردند. در جلسه با سران احزاب و نیروهای سیاسی این کشور همچنین حق عراق را برای دفاع از حاکمیت و وحدت ارضی از طرق مختلف محفوظ دانستند و تاکید کردند هرگونه حمایت و پشتیبانی از دولت عراق باید از طریق مجاری رسمی و براساس توافق میان طرفین صورت گیرد. در این جلسه گفته شده که ورود یگانهایی از ارتش ترکیه به شمال عراق بدون توافق و قرار قبلی با حکومت مرکزی صورت گرفته و نمیتوان آن را پذیرفت یا در برابر آن سکوت کرد. آنان همچنین خواستار گشودن درهای گفتوگو میان بغداد - اربیل برای حل مشکلات باقیمانده میان طرفین شدند.
تظاهرات هزاران عراقی علیه ترکیه
روز شنبه خبرگزاریها گزارش دادند که هزاران عراقی در برخی استانها از جمله بغداد، پایتخت تجمع کرده و خواستار خروج نیروهای نظامی ترکیه از خاک کشور خود شدهاند. این تجمع به فراخوان نیروهای «الحشد الشعبی» (بسیج مردمی عراق) شکل گرفته بود. تجمعکنندگان از حیدر عبادی، نخستوزیر عراق خواستند تا با «مشت آهنین» با ترکیه و مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان عراق برخورد کند. هادی العامری، دبیرکل سازمان بدر عراق که در این تظاهرات حضور داشت، حضور نظامی بیگانگان را اشغالگری توصیف کرد و گفت باید با هرگونه حضور نظامی در عراق مقابله کرد، ما همچنین خواهان انتخاب همه گزینهها در برابر نیروهای ترکیه در استان نینوا هستیم. کریم النوری، از اعضای واحد مشورتی بسیج مردمی عراق نیز با بیان اینکه نیروی بسیج مردمی هیچ تفاوتی میان ترکیه اشغالگر و داعش اشغالگر قائل نیست، گفت: رجب طیباردوغان، رئیسجمهور ترکیه فردی مستبد و زورگو است که زمینه بروز داعش را فراهم کرد و همه فرودگاهها و اراضی ترکیه در اختیار این گروه قرار دارد. وی اظهار داشت: موضع ترکیه در راستای تقسیم عراق براساس طرح بایدن (معاون اول اوباما) و تقسیم آن به 3 منطقه سنینشین، شیعهنشین و کردنشین است. وی اردوغان را به جهت پافشاری برای باقی ماندن نیروهای ترکیه در عراق، فردی زورگو و مستبد خواند. از سوی دیگر، حسن عبدالهادی، سخنگوی نیروهای مردمی عراق تاکید کرد در صورت پاسخگو نبودن ترکیه به درخواستها برای بیرون بردن نیروهایش، ملت عراق و نیروهای داوطلب مردمی متولی بیرون راندن اشغالگران از خاک خود خواهند شد. وی در پایان ضمن هشدار به نیروهای متجاوز گفت: بخوبی میدانیم داعش تمام نفت به سرقت برده از عراق را به ترکیه میفروشد و این کشور بزرگترین پشتیبان گروه تروریستی داعش است، ولی نیروهای داوطلب مردمی در صورتی که آنکارا جوابگو نباشد، بیکار ننشسته و متولی بیرون راندن اشغالگران از خاک خود خواهند شد.
رایزنی مسکو و بغداد
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز شنبه در تماسی تلفنی با ابراهیم جعفری، همتای عراقی خود تاکید کرد مسکو از «تمامیت ارضی و حق حاکمیت» دولت عراق پشتیبانی میکند. در بیانیهای که از سوی وزارت خارجه روسیه منتشر شد، تاکید شد لاوروف در این تماس تلفنی ورود نیروهای نظامی ترکیه به خاک عراق را «هجوم غیرقانونی» خوانده است. لاوروف به جعفری گفته که مسکو در کنار عراق ایستاده و از مشروعیت دولت عراق دفاع میکند. این تماس تلفنی میان 2 وزیر خارجه یک روز بعد از آن صورت گرفت که دولت عراق، از شورای امنیت خواست به حضور نظامی نیروهای ترکیه در مناطق شمالی عراق پایان دهد. عراق در درخواست خود از شورای امنیت، خواستار «خروج بیقیدوشرط و سریع» نیروهای نظامی ترکیه از خاک خود شده است. بغداد ورود نیروهای نظامی ترکیه به خاک خود را «نقض آشکار قوانین بینالمللی» میداند. عراق به سازمان ملل اعلام کرده دولت ترکیه به درخواستهای مکرر عراق برای خروج از خاک این کشور «بیاعتنایی» میکند.
احتمال افزایش نیروهای ترکیه در موصل
روزنامه «ینیعقد» از قول مولود چاوشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه در سخنانی درباره نیروهای این کشور که در اطراف موصل استقرار یافتهاند اظهار داشت که احتمال کاهش و افزایش نیروها در این منطقه وجود دارد. چاوشاوغلو که نیروهایش با وجود اعلام مخالفت رسمی دولت بغداد وارد این کشور شدهاند مدعی شد: ما به حاکمیت عراق احترام میگذاریم. وی ابراز داشت که نیروهای ترکیهای حاضر در موصل قادر به انجام عملیات نیستند و در روزهای اخیر با افزایش تهدیدات داعش علیه ترکیه و کشورهای منطقه این نیروها برای آموزش وارد عراق شدند. وزیر خارجه ترکیه در ادامه با اشاره به اینکه احتمال کاهش یا افزایش وجود دارد، تصریح کرد که در صورت افزایش تهدیدات موجود، امکان افزایش تعداد نیروها وجود دارد. پیشتر وزیر حملونقل عراق خبر داده بود که احتمال دارد نیروهای ترکیهای در موصل افزایش پیدا کنند.
هلاکت دهها تروریست در موصل
شهر موصل تحت اشغال داعش در استان نینوای عراق جایی که نظامیان ترکیه در شمال آن مستقر شدهاند، هدف حملات سنگین هوایی ارتش عراق قرار دارد. به گزارش منابع عراقی، در عملیات روز شنبه ارتش عراق در منطقه القیاره در جنوب موصل شمار زیادی از عناصر تکفیری داعش به هلاکت رسیده و تجهیزات آنان نیز منهدم شد. فارس السبعاوی، مسؤول نیروهای بسیج مردمی عراق بیان کرد، موشکهای ارتش مواضع تروریستها را هدف حملات سنگین هوایی خود قرار دادند. ناظران سیاسی میگویند چهبسا ورود نظامی ترکیه به موصل که طی روزهای آتی در آنجا شاهد عملیات نیروهای عراقی جهت آزادسازی این منطقه خواهیم بود، در چارچوب تلاشهای دولت اردوغان برای پاک کردن اتهامها درباره معامله نفتی آنکارا و داعش است. در حالیکه اکنون با انتشار اسناد و مدارک روشن شده است که مقامات عالیرتبه دولت آنکارا از جمله خانواده اردوغان با داعش در قاچاق نفت همکاری داشتهاند و بعید نیست یکی از اهداف اصرار آنکارا برای حفظ نیروهای خود در نزدیکی موصل نجات و فراری دادن تروریستهای داعشی است؛ شاید آنکارا نگران است که برخی از این داعشیها در نبردها اسیر شوند و به افشاگری علیه مقامات ترکیه بپردازند. شاید همین تشدید حمایت دولت اردوغان از گروههای تروریستی و آشکار شدن آن است که آمریکا را ناچار کرده است از آنکارا بخواهد مرزهای خود را روی تروریستها ببندد.
مرکل، اوباما و اردوغان ؛ دروغگویان سال 2015
در شرایطی که سال 2015 به پایان خود نزدیک میشود، وبسایت آلمانی «الس شال اوند راوخ» یک نظرسنجی میان خوانندگانش برگزار کرد و از آنها خواست «دروغگوی سال» در جهان را مشخص کنند. آنگلا مرکل، باراک اوباما و رجب طیباردوغان 3 جایگاه نخست این نظرسنجی را از آن خود کردند. البته این وبسایت میگوید فقط شهروندان آلمانی در این نظرسنجی شرکت نکردهاند بلکه افرادی از 40 کشور مختلف هم نظراتشان را در اینباره گفتهاند.