کمال خلف*: اگر دنیا با این فراخی بر تو تنگ آمد و دوستان تو را رها کردند و مخالفانت قدرت یافتند؛ اگر در محاسبات خود اشتباه کردی و گرفتار یک تنگنای سیاسی یا امنیتی شدی و دور و نزدیک تو را محکوم کردند و اگر غرب درهای خود را به روی تو بست و پرونده‌ای سیاه در زمینه حقوق بشر نوشت و آمریکا تو را تهدید کرد، تو به این نسخه جادویی عمل کن و به اسرائیل روی بیاور تا درهای خود را از هر طرف به رویت باز کند. این گزینه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه بود که به اسرائیل روی آورد. تفاهمنامه تل‌آویو - آنکارا برای بازگرداندن روابط دوجانبه به حالت عادی خود، پس از دیدار محرمانه یوسی کوهن، رئیس شورای امنیت داخلی رژیم صهیونیستی و رئیس موساد با فریدون سینیرلی اوغلو، معاون وزیر خارجه ترکیه در سوییس، بر کسی پنهان نیست. به موجب این تفاهمنامه، آنکارا از درخواست سابق خود مبنی بر رفع محاصره غزه و نیز از دعاوی قضایی خود علیه نظامیان و افسران ارتش اسرائیل در پی حمله به کشتی مرمره صرف‌نظر کرد و در مقابل نیز رژیم اسرائیل با تاسیس صندوق خیریه برای شهدای کشتی مرمره که عازم شکستن محاصره غزه بود، موافقت کرد؛ علاوه بر آن ترکیه برای اعمال فشار بر جنبش حماس و عبور خط لوله گاز اسرائیل از خاک خود به اروپا و منع ورود صلاح عاروری یکی از رهبران حماس به ترکیه یا اقامت در آن، اعلام آمادگی کرد. اینگونه بود که ترکیه به یک نسخه جادویی روی آورد؛ زیرا روابطش با مسکو  بحرانی شده است، پوتین آنکارا را به تحریم‌هایی سخت تهدید کرده و اردوغان با اتهام خرید نفت از داعش در مقابل واردات سلاح روبه‌رو شده است. ترکیه همچنین پس از ورود نیروهایش به موصل، به تیرگی روابط با عراق تن داده و با اصرار بر سرنگونی دولت سوریه، تمام پل‌ها را میان خود و دولت سوریه خراب کرده است؛ اردوغان همچنین با نشان دادن علامت 4 (رابعه)، روابطش با دولت مصر را تیره کرده و به سبب اختلاف مواضع در قبال سوریه، روابطش با ایران نیز دچار نوعی رکود شده است. ترکیه پس از بازداشت و اخراج توفیق طیراوی، یکی از رهبران جنبش فتح، روابطش با تشکیلات خودگردان نیز متزلزل شده است و این علاوه بر روابط بد آنکارا با کشور امارات و اتهام‌های غرب به اردوغان مبنی بر ایجاد بحران آوارگان و فرستادن آنها به سمت اروپاست. به خاطر این مسائل ترکیه (به ظن خود) نسخه جادویی اختیار کرده که ممکن است انبوهی از این مشکلات را برایش حل کند! نمی‌دانیم که آیا اردوغان با هوشش به این نسخه دست یافته یا یکی از حاکمان عرب این نسخه را برایش پیچیده است! مهم آن است که هر کسی آن را آزمود، برایش مفید بوده است! این نسخه اثری جادویی برای گشوده شدن تمام درهای بسته در غرب و بستن درهای تمام مشکلات دارد! برخی از سران عرب نیز در روی آوردن به این نسخه از اردوغان سبقت گرفته‌اند. یکی از نویسندگان ترک با توجیه آشتی آنکارا - تل‌آویو می‌گوید: «گفت‌وگو تنها راه برای حل بحران‌هاست؛ باید در نهایت راه‌های دیپلماتیک بر روابط بین‌المللی حاکم شود». یک نویسنده عرب مقیم واشنگتن در پاسخ به این ادعا می‌گوید: «من کاملا موافقم، اما چرا اردوغان شیوه مصالحه با دولت سوریه یا دولت روسیه یا دولت مصر را در پیش نگرفت یا اینکه در مقابل دولت عراق کوتاه نیامد و نیروهایش را از خاک این کشور خارج نکرد، به جای آنکه در مقابل اسرائیل کوتاه بیاید!» نویسنده ترک می‌گوید: «اجازه دهید این بحث را من به صورت فرضی ادامه دهم، زیرا بشار اسد ملت خود را به قتل می‌رساند!». پس رژیم اسرائیل از 66 سال‌پیش تاکنون چه می‌کند؟ اگر چیزی برای اردوغان باقی مانده بود، توجه وی به مساله نوار غزه و رنج و سختی فلسطینی‌ها بود که سبب شد در نظر اغلب فلسطینی‌ها به یک قهرمان تبدیل شود، اما اینک این یک مورد را نیز اردوغان از دست داد زیرا در حالی‌که ملت فلسطین انتفاضه سوم خود را آغاز کرده است، اردوغان از درخواست رفع محاصره نوار غزه صرف‌نظر کرد و در مقابل رژیم اسرائیل تسلیم شد. نسخه جادویی که اردوغان در پیش گرفت، نسخه‌ای است که از قبل آزموده شده بود، همچنین بدون در نظر گرفتن ارزش‌ها بلکه طبق واقع‌گرایی سیاسی این امر انتخابی هوشمندانه است اما آیا هنوز هم این نسخه اثربخش است؟
*ستون‌نویس روزنامه رای‌الیوم