مهدی جابری: دانش‌آموزان شهرری دیروز در هوای ناسالم و آلوده راهی مدرسه شدند و از آنجا به استقبال دکتر حسن روحانی رفتند تا گرو‌ه‌های استقبال‌کننده از رئیس‌جمهور و کاروان تدبیر و امید را تشکیل دهند.
مدعیان دلسوزی برای محیط‌زیست هم دیروز در لاک و پوشش سبز خود فرو رفتند و نسبت به خطرات حضور دانش‌آموزان در هوای آلوده شهر هشدار ندادند؛ این در حالی است که مطابق اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، هوای شهرری در روز چهارشنبه حتی آلوده‌تر از روزهای قبل بود! شاخص آلودگی هوای صبح دیروز شهرری عدد ۱۶۱ را نشان می‌داد که ۴۵ واحد بیش از شاخص آلودگی روز سه‌شنبه و ۶ واحد بیش از شاخص آلودگی روز دوشنبه بود. بنا بر آمار، میزان غلظت آلاینده‌ها و آلودگی هوای شهرری، عنوان ناسالم‌ترین هوا در سراسر تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر را به خود اختصاص داده و وارد مرحله «ناسالم» شده بود.
در چنین شرایطی انتظار می‌رفت افرادی که برای دانش‌آموزان و به جای آنها تصمیم می‌گیرند، بهترین و منطقی‌ترین گزینه یعنی تعطیلی مدارس را انتخاب می‌کردند. حقوق دانش‌آموزان ایجاب می‌کرد مدیران و دست‌اندرکاران آموزش‌وپرورش با اتخاذ تدبیر و تصمیم درست، از تهدید سلامت آنها جلوگیری کنند.
اصرار بر هوای پاک
افزوده شدن بر شدت آلودگی هوای تهران در روز چهارشنبه موضوعی بود که از قبل درباره آن اطلاع‌رسانی شده بود و با توجه به هشدارهای کارشناسان و سازمان هواشناسی، تهرانی‌ها انتظار داشتند تعطیلی مدارس در روز چهارشنبه نیز ادامه داشته باشد.
احد وظیفه، مدیر پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی کشور سه‌شنبه اول دی‌ماه با تحلیل داده‌های هواشناسی گفته بود: «طی امروز (سه‌شنبه اول دی) و فردا چهارشنبه همچنان جوی آرام در استان‌های واقع در نیمه شمالی کشور حاکم بوده که سبب تداوم پایداری هوا و افزایش آلاینده‌های جوی در شهر‌های صنعتی و پرجمعیت خواهد شد».
اما آنچه جای تامل دارد اظهارات متناقض مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش و پرورش تهران است که هرچند بر تعطیل نبودن مدارس در روز چهارشنبه تاکید کرد اما به دانش‌آموزان هشدار داد ورزش برای آنها ممنوع است: «با توجه به کاهش آلاینده‌های هوا و مصوبه کمیته اضطرار آلودگی هوا، تمام مدارس و مهدهای کودک و پیش‌دبستانی‌ها چهارشنبه دوم
دی‌ماه دایر است اما تمام فعالیت‌های ورزشی برای دانش‌آموزان همچنان ممنوع است».
انگیزه قبلی!
احتمال می‌رود برخی مدیران شهری و استانی در حوزه‌های آموزش و پرورش و محیط‌زیست، اطلاعات غلط درباره وضعیت هوای تهران به رئیس‌جمهور داده باشند، چراکه اگر دکتر روحانی از واقعیت و شرایط موجود به‌درستی مطلع بود، تدبیر خود را برای حفاظت از سلامت دانش‌آموزان به کار می‌گرفت و مانع حضور آنها در مراسم دیروز می‌شد!
آنچه شائبه سیاسی بودن حضور دانش‌آموزان در مدارس شهرری با توجه به بحران آلودگی هوا را تقویت می‌کند، اظهارات چند روز قبلِ هدایت‌الله جمالی‌پور، معاون استاندار تهران و فرماندار ویژه شهرستان ری است! وی 28 آذرماه یعنی 4 روز پیش از سفر رئیس‌جمهور به شهرستان ری بر «حضور فعال همه افراد و اقشار مختلف شهرستان ری همچون دانش‌آموزان، دانشجویان، جوانان، زنان، روحانیون، فرهنگیان و... در مراسم استقبال و دیدار با رئیس‌جمهوری» تاکید کرده بود! (خبرگزاری جمهوری اسلامی / 28 آذر 94)
اکنون این سوال‌ها مطرح است که آیا می‌توان به سادگی از کنار این شائبه که حضور دانش‌آموزان در مراسم استقبال از رئیس‌جمهور، با انگیزه و طراحی قبلی بوده است، گذشت؟! چه افرادی اطلاعات غلط درباره وضعیت هوای تهران به رئیس‌جمهور یا اطرافیان ایشان ارائه کردند؟ و چه سود و منفعتی از این موضوع عاید برخی مدیران استانی در تهران شده است؟
سکوت بانوی سبزپوش
مقام ارشد دولتی در حوزه محیط‌زیست هم که از شهریور 1392 و قبل از آن با طرح شایعات بی‌اساس بنزینی و مرتبط ساختن آن با آلودگی هوا و سونامی سرطان، فضایی از نگرانی و ترس همگانی در جامعه ایجاد کرده بود، روزهای اخیر بویژه دیروز چهارشنبه در برابر حضور اجباری دانش‌آموزان در مدارس تهران و شهرستان ری سکوت کرد تا سیاسی بودن اظهارات وی بیش از پیش برای افکار عمومی آشکار شود.
با گذشت بیش از 2 سال، اکنون مشخص شده است هدف پشت‌پرده و انگیزه اصلی از طرح آن شایعات چه بوده است چراکه نه‌تنها هیچ سند معتبری که بتواند ادعای مقام ارشد دولتی در حوزه محیط‌زیست را ثابت کند ارائه نشد بلکه اسناد متعدد دیگری درباره تخلفات گسترده در واردات بنزین بی‌کیفیت طی این دو سال منتشر شده است.
پس از اتهام‌زنی بی‌اساس به بنزین تولید داخل، مطابق اسنادی که در «وطن امروز»، فارس و تسنیم منتشر شد و البته از سوی دولت بی‌پاسخ ماند، فقط در فاصله زمانی زمستان 1392 تا تابستان 1393 بیش از یک میلیارد لیتر بنزین بی‌کیفیت وارد کشور شده و شرکت بازرسی بین‌المللی SGS این موضوع را تایید کرده که بنزین‌های وارداتی حاوی مواد سرطانزا و خطرناک همچون مشتقات الکلی، فروسین، ام‌ام‌تی و یک نوع حلال آلی بوده است.
سید‌مهدی موسوی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هم از دست داشتن برخی ایرانی‌های به‌ظاهر خارجی(!) در واردات بنزین آلوده پرده برداشت: «یک شرکت ایرانی با همکاری یک ایرانی و یک آلمانی در کشور امارات ثبت شده است. این شرکت نفتای سبک و سنگین ایران را به امارات می‌برد و با مواد خطرناک و غیراستاندارد ترکیب و دوباره وارد کشور می‌کرد! چند شرکت دیگر نیز همین اقدام نادرست، غیراصولی و غیرانسانی را انجام می‌دادند. آنها در امارات و آلمان ثبت شده‌اند و به ظاهر خارجی هستند اما از سوی مدیران ایرانی هدایت می‌شدند!»
اما واقعیت این است که«بنزین آلوده تولید داخل» آدرس غلطی بود که رئیس سازمان محیط‌زیست کشور به مردم داد و این روزها که نفس کشیدن در تهران برای مردم سخت شده، تمام کارشناسان و مدیران شهری پایتخت همصدا با مردم اذعان می‌دارند سرنخ‌های قبلی از آلودگی هوای تهران اشتباه بوده و راهکار برون‌رفت از این بحران، کلیدواژه‌های دیگری به نام «توسعه مترو و حمل و نقل عمومی» است.
تهران در تحریم دولت!
مشخص شدن علت اصلی آلودگی هوای تهران، این انتظار را در افکار عمومی ایجاد می‌کند که دولت به تعهدات قانونی خود در زمینه بودجه مترو و حمل‌ونقل عمومی عمل کند.
مطابق اعلام سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون شهردار تهران، «دولت موظف است 50 درصد هزینه‌های ساخت و توسعه متروی پایتخت را پرداخت کند اما آنچه اکنون شاهد هستیم گویای بی‌توجهی مطلق دولت به قانون و مصوبات مجلس است و اینطور تصور می‌شود که مترو را می‌توان با بودجه قطره‌چکانی ساخت!»
دولت یازدهم از ابتدای سال جاری تاکنون کمتر از 45 میلیارد تومان به متروی تهران پرداخت کرده است که این عدد در آمار و ارقام مرتبط با مترو و هزینه‌های آن خنده‌آور و البته تاسفبار است؛ چراکه با 45 میلیارد تومان نمی‌توان حتی یک کیلومتر مترو احداث کرد! از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، نه‌تنها کوچک‌ترین اظهار نظری از سوی مقامات ارشد دولت درباره بودجه مترو نشده، بلکه مطابق اظهارات مقامات شهری، کمک دولتی به مترو آنقدر ناچیز است که نمی‌تواند دردی از انبوه مشکلات و معضلات مردم این شهر دوا کند.
نهادهای دولتی باید به این سطح فرهنگ و آگاهی برسند که هزینه حضور خود را در تهران پرداخت کنند و بدانند شهروندان تهران نباید جورکش حضور دولت در این شهر باشند.
اعضای شورای شهر در بیانیه‌ای اعلام کردند
گلایه از عدم اهتمام دولت و سازمان حفاظت محیط‌زیست نسبت به بحران آلودگی هوا
برخی اعضای شورای اسلامی شهر تهران در قالب بیانیه‌ای از عدم اهتمام دولت در جهت انجام اقدامات لازم به منظور کاهش آلودگی هوا گلایه جدی کردند. به گزارش فارس، در متن بیانیه آمده است: اعضای شورای اسلامی شهر تهران با ابراز همدردی با همه مردم تهران و رنج‌های فراوانی که در پی آلودگی هوا متحمل می‌شوند، از عدم اهتمام دولت و بویژه سازمان حفاظت محیط‌زیست و دستگاه‌های مرتبط گلایه جدی دارند. ما اعضای شورای اسلامی شهر تهران از رئیس‌جمهور محترم، تقاضا داریم به حقوق اولیه مردم که از اهم آنها حفظ جان آنان است در اقصی‌نقاط کشور و شهروندان محترم شهر تهران توجه کنند، چراکه حل معضل، فقط به امید باد و باران نیست و نیاز به اقدام مؤثر و جدی دارد. تبلیغات و سیاسی‌کاری دوای درد خوزستان و سیستان و تهران و امثالهم نیست. جای تعجب و تأسف است که سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، دل به باد و باران خوش کند و جان هموطنان ما بازیچه انفعال این دستگاه باشد. عدم انتقال فرودگاه مهرآباد که آلودگی ناشی از هر پرواز در آن، به اندازه حدود 3 هزار خودرو است به بهانه درگیر بودن چند مجموعه یا کمبود بودجه و پاک کردن صورت سوال، قابل پذیرش نیست. 6 هزار اتوبوس باید به تهران تحویل و 6 هزار اتوبوس باید در تهران تعویض شود. 6 سال است دولت به تهران هیچ اتوبوسی نداده، در حالی که باید نیمی از هزینه حمل‌ونقل عمومی را می‌پرداخت. شهرداری امسال 1000 میلیارد تومان برای مترو هزینه کرده است اما دولت فقط 45 میلیارد تومان پرداخت کرده است، یعنی پول ساخت 300 متر تونل مترو و اگر دولت به هوای پاک اهمیت می‌دهد باید سهم خود را در این باره بپردازد.
وضعیت فعلی آلودگی هوا محصول این دولت و آن دولت نیست. در دولت قبل، به تعهدات در قبال مدیریت شهری عمل نشد و در این دولت نیز که داعیه تعامل و اعتدال و... دارد نیز مطالبات شهرداری روز به روز بیشتر می‌شود.
لذا ما اعضای شورای اسلامی شهر تهران ضمن اعلام آمادگی در راستای همکاری و مشاوره‌های تخصصی، درخواست می‌کنیم نسبت به انجام موارد زیر مبادرت شود:
- واکنش متناسب با اهمیت بحران موجود، به جای مدیریت متکی بر «باد و باران» سازمان حفاظت محیط‌زیست
- تسویه بدهی چند هزار میلیاردی دولت به شهرداری در جهت توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی از قبیل مترو، اتوبوس و...
- برگزاری جلسات مشترک، هم‌افزایی فنی و کارشناسی و منجر به نتیجه به جای مانورهای سیاسی و تبلیغاتی و برگزاری همایش‌های نمایشی و کم‌ثمر
- برنامه‌ریزی برای پرداخت تسهیلات مناسب جهت نوسازی اتومبیل‌های فرسوده و ناوگان حمل‌ونقل عمومی
- نظارت دقیق بر بنزین‌های تولیدی و وارداتی
- ارائه گزارش اقدامات عملیاتی جهت رفع یا کاهش آلودگی هوا به مردم.