سیدجعفر تشکری‌هاشمی*: تغییر مدیران و دولت‌ها در 10سال گذشته تاثیری بر رویکرد و سیاست آنها درباره مسائل شهری تهران نداشته است. این در حالی است که با توجه به پایتخت بودن تهران و حضور نهادهای دولتی در جای‌جای این شهر انتظار می‌رود دولتمردان درک بهتری از معضلات و مشکلات پایتخت داشته باشند.
توسعه حملونقل عمومی یکی از مهم‌ترین نیازهای شهر تهران است و این ضرورت زمانی آشکارتر می‌شود که آلودگی هوا نفس شهروندان را نشانه می‌رود و مدارس شهر را به تعطیلی می‌کشاند. در چنین شرایطی است که مشخص می‌شود راهکار اصلی مقابله با آلودگی هوا، امید بستن به باد و تدبیرهای هوایی نیست! بلکه اگر دولت به تعهدات و وظایف قانونی خود در زمینه بودجه مترو و حملونقل عمومی عمل کند، گام بزرگی برای کاهش آلودگی هوا در بلندمدت و حتی کوتاه‌مدت برداشته می‌شود؛ چراکه با توجه به ظرفیت موجود در مدیریت شهری و با در نظر گرفتن سابقه عملکرد این نهاد بودجه‌های حملونقل عمومی به سرعت در مسیر ساخت و توسعه شبکه قطار شهری و اتوبوسرانی قرار می‌گیرد و تاثیرات کوتاه‌مدت خود را نشان می‌دهد. سال گذشته 18 کیلومتر مترو در تهران ساخته شد که 17 کیلومتر آن با بودجه‌های شهرداری و از جیب مردم تهران بود و دولت در خوشبینانه‌ترین نگاه فقط به اندازه ساخت یک کیلومتر در این مسیر همراهی داشت بنابراین ظرفیت و توان مناسبی در شهر تهران برای ساخت و تجهیز خطوط و ایستگاه‌های مترو وجود دارد و اگر دولت به تعهدات قانونی خود یعنی پرداخت
50 درصد هزینه‌های مترو عمل کند، شاهد پیشرفت و توسعه 2 برابری در این زمینه خواهیم بود. همچنین محقق شدن تعهدات دولتی، کاهش سرفاصله حرکت قطارها و چابک‌تر شدن این ناوگان حملونقل عمومی را به دنبال خواهد داشت.
امروز بسیاری از شهروندان، صاحب‌نظران و کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که راهکار اصلی برون‌رفت از بحران آلودگی هوا در تهران، توسعه حملونقل عمومی و پاک از جمله مترو است و این مهم جز با مساعدت و همراهی دولت‌ها محقق نخواهد شد.
بی‌شک اگر دولت‌های قبل به پرداخت سهم قانونی خود برای توسعه مترو پایبند بودند و اگر دولت یازدهم قدم در جای پای دولت‌های قبل نمی‌گذاشت، امروز شرایط نفس کشیدن در تهران بهتر از این بود.
رویارویی و غرض‌ورزی بی‌دلیل دولت‌ها در 10 سال گذشته با شهروندان و شهرداری تهران در نهایت دستاوردی جز آسمان آلوده و شهر شلوغ نداشت. افکار عمومی در تهران هنوز نتوانسته است منطق و دلیل قانع‌کننده‌ای در این مواجهه و کینه‌توزی پیدا کند.
انتظار ما این است که دست‌کم دولتمردان درباره انتظارات، ابهامات و سوالاتی که در ذهن دارند با مردم و مدیران شهر تهران صحبت کنند؛ شاید از این طریق امکان رفع ابهامات ذهنی دولتمردان فراهم شود و روند فرساینده‌ای که سال‌های سال به شهر و شهروندان آسیب زده است، تغییر کند. واضح است ادامه سکوت دولت نمی‌تواند به بهبود شرایط کمک کند و پیشنهاد ما به دولت برای برون‌رفت از بحران‌‌های زیست‌محیطی پایتخت «مذاکره» است؛ به این معنا که دولت از موضع سکوت خارج شود و به طور شفاف درباره رویکرد، جایگاه و حتی انتظارات خود با ما سخن بگوید. سخن گفتن دولت می‌تواند کلیدی باشد برای باز شدن درهای بسته مذاکرات شهری؛ چراکه در سکوت نه‌تنها امیدی به تدبیر و بهبود نیست بلکه بر ابهامات و نقاط تاریک افزوده می‌شود و می‌تواند ناامیدی از تدبیر برای بهبود وضعیت موجود را به دنبال داشته باشد.
حل مشکلات و معضلات شهری تهران از جمله در زمینه آلودگی هوا و حملونقل عمومی نیازمند تدبیر و تفکر صحیح است و اگر مدیران دولتی اعتقاد واقعی و خارج از شعار به این مفاهیم و اصول دارند، باید سهم خود را برای حل مشکلات کنونی پایتخت بپردازند و نقش و جایگاه خود را در اصلاح وضعیت موجود تعریف کنند.
* معاون شهردار و رئیس سازمان حملونقل وترافیک شهرداری تهران