گروه بینالملل: «زهران علوش» چنان قدرتمند تصور میشد که در میان گروههای تروریستی متعدد در سوریه با نامهایی چون «مرد شماره یک عربستان»، «فرمانده جیشالاسلام» و «شاه شاهان غوطه دمشق» خوانده میشد. او از اولین تشکیلدهندگان و موسسان گروههای مسلح تروریستی سازمانیافته در سوریه از جمله در منطقه ریف دمشق بود که در چند قدمی پایتخت قرار دارد. میگفتند به این خاطر همراه با
18هزار تن از مزدورانش در گروهک جیشالاسلام در اطراف پایتخت متمرکز شده و کاری به دیگر نقاط سوریه ندارد که باور دارد خلیفه آینده حکومت وهابی ایدهآلش، همانند عربستان به مرکزیت دمشق خواهد بود. حالا اما جسدش به نماد پایان تروریسم تکفیری وابسته به سعودی، ترکیه و متحدانشان تبدیل شده است. زهران علوش از جمله مرموزترین رهبران تروریستی سوریه بود. با این وجود ویژگی خاصی داشت که او را بهراحتی از دیگر سرکردگان گروههای تروریستی فعال در سوریه متمایز میکرد و آن «رابطه با عربستانسعودی» بود. او که متولد 1971 در شهر «دوما» در ریف دمشق بود، تحصیلات خود را در دانشگاه اسلامی عربستان به پایان رساند و پس از فراغت از تحصیل به تدریس در یک مرکز آموزشی در عربستان مشغول شد. علوش دارای 3 زن و 10 فرزند بود و پدرش «عبدالله علوش»، از شیوخ سلفی وهابی بود که مدتها در عربستان به سر برده و رابطه تنگاتنگ و طولانی با آلسعود داشت. این پیشینه خانوادگی زمینهساز شکلگیری رابطهای نزدیک و مستقیم بین علوش و دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی سعودی بویژه در دوره «بندر بن سلطان» میشود، بهگونهای که وی از جمله دوستان نزدیک بندر بن سلطان شمرده میشد. از دیگر مشخصههای علوش آن بود که در طول سالهایی که از بحران سوریه میگذرد، وی هیچگاه منطقه عملیاتی خود را تغییر نداد و همواره عملیاتهایش بر ریف دمشق تمرکز داشت و مهمترین هدفش تصرف دمشق بود که خواستهای سعودی شمرده میشد و مهمترین هدف ریاض در سوریه بود. همچنین در این سالها هرگاه عربستان نیازمند به دست آوردن برگ برنده یا اهرم فشاری در عرصه میدانی بود تا از آن در عرصه سیاسی بهرهبرداری کند، علوش با بحرانسازی و تنشزایی در مناطق حومه دمشق هدف سعودی را محقق میکرد. او از جمله تروریستهایی بود که با عمل به خواست سعودیها در حمله به گروه مسلح «ارتش آزاد» که در آن زمان مورد حمایت قطر و ترکیه بود یا تغییر بیمقدمه و آنی نقشههای میدانیاش براساس اهداف مورد نظر ریاض، پرده از اختلافات قطری- ترکی– سعودی در بحران سوریه برداشت. او طی بحران سوریه هیچگاه رابطه خوبی با دیگر گروههای مسلح فعال در سوریه نداشت، ابتدا به دشمنی با ارتش آزاد و سپس داعش و جبهه النصره برخاست. خصومتورزی وی با داعش به درگیری مسلحانه با این گروه منتهی شد که تلاش داشت در ریف دمشق بهعنوان مناطق تحت تصرف علوش نفوذ کند. با کشته شدن علوش بالطبع عربستان سعودی مهمترین مزدور خود در میدان سوریه و همچنین یکی از مهمترین نمایندگانش در مذاکرات آتی با دولت سوریه را از دست داد. اما روز جمعه گذشته بود که علوش بهعنوان رهبر تکفیریهای «جیشالاسلام» به همراه 16 نفر از فرماندهان میدانی این گروه طی عملیات نیروی هوایی ارتش سوریه در ساختمانی در منطقه «مرج السلطان» در غوطه شمالی دمشق هدف قرار گرفته و به هلاکت رسید. این جلسهای بود که علوش برای هماهنگی درباره عملیات جدید حضور میان فرماندهان میدانی مزدوران جیشالاسلام به خاطر آن راهی روستای «اوتایا» در نزدیکی مرجالسلطان شده بود که مورد حمله موشکی جنگندههای ارتش سوریه قرار گرفت. علوش در این نشست سعی داشت با نظم بخشیدن دوباره به صفوف گروههای مسلحی که در محورهای «النشابیه» و «المرج» شکستهای سنگینی از ارتش سوریه متحمل شده بودند، آنها را در شکل و قالبی جدید وارد میدان کند که
16 دقیقه پس از آغاز نشست ساختمان آنها مورد حمله جنگندههای ارتش سوریه قرار گرفت و او و 90 تروریست دیگر به هلاکت رسیدند. از جمله شماری از سرکردگان صف اول جیشالاسلام از جمله «ابومحمد الزیبق»، معاون زهران علوش و سخنگوی رسمی جیشالاسلام و «حمزه بیرقدار».
جانشین علوش
این ضربه به قدری سنگین بود که بلافاصله تحلیلگران از آغاز فروپاشی جیشالاسلام بهعنوان بزرگترین گروه تروریستی در جنوب سوریه صحبت کردند. حالا آثار این ضربه بهخوبی قابل مشاهده است، چرا که یک چهره معمولی جای بزرگترین رهبر تروریست شام را در راس گروهک مزبور گرفته است. او «عصام البویضانی» ملقب به «ابو همام» و متولد سال 1975 در شهر دوما است که تا پیش از آغاز بحران سوریه دارای یک سوپرمارکت و قنادی در دوما بود. او سرکرده گروه تروریستی «بلال بن روحالله» و فرمانده میدانی جیشالاسلام در غوطه شرقی دمشق شمرده میشود. حتی برخی منابع نزدیک به جیشالاسلام با انتشار تصویری که زهران علوش و عصام البویضانی را ساعاتی پیش از حمله نیروی هوایی ارتش سوریه به نشست سرکردگان گروههای تروریستی وابسته به جیشالاسلام در روستای اوتایا در غوطه شرقی دمشق نشان میدهد این فرض را مطرح کردهاند که او علوش را فروخته است.(سمت چپ تصویر بالا) البویضانی لحظاتی پیش از حمله جنگندههای سوری، نشست را ترک کرد و از این حمله جان سالم به در برد. سوال بسیار مهمی که در اینجا مطرح میشود، این است که آیا وی از این حمله اطلاع داشته است؟ منابع مذکور تاکید میکنند: البویضانی به این جهت به سرکردگی جیشالاسلام منصوب شد، چون با دستور دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی برخی رژیمهای عربی مبنی بر تغییر نام جیشالاسلام به «ارتش آزاد» موافقت کرده است، درحالی که علوش مخالف این تغییر نام بود. به این ترتیب این احتمال مطرح میشود که عصام البویضانی از جمله منابعی است که اطلاعات نشست فرماندهان میدانی جیشالاسلام به ریاست زهران علوش را در اختیار روسها قرار داده است. کارشناسان امور نظامی و راهبردی سوریه تاکید میکنند، کشته شدن زهران علوش به معنای از بین رفتن یکی از بزرگترین و سنگدلترین سرکردگان گروههای مسلح تروریستی در سوریه است که از ارتکاب هیچ جنایتی واهمه نداشت و یکی از وحشیانهترین و غیرانسانیترین جنایات وی، انداختن اهالی شهر «عدرا العمالیه» در فر و زنده زنده سوزاندن آنها، همچنین حبس اهالی مناطق مختلف غوطه شرقی دمشق در قفسهای آهنین و قرار دادن این قفسها بر پشتبام خانهها بود و همواره به موشکباران و گلولهباران مناطق مختلف شهر دمشق مباهات میکرد.
اعتراف بغدادی به شکست داعش در سوریه و عراق
سرکرده داعش در سخنانی که سایتهای وابسته به این گروه تروریستی فایل صوتی آن را منتشر کردند، گفت: داعش بسیاری از مناطق تحت تصرف خود را در عراق و سوریه از دست داده اما این امتحانی بیش نیست. البغدادی افزود: جنگ پیشرو آخرین جنگ داعش خواهد بود و پس از آن به غرب یورش خواهیم برد و آنها دیگر به ما حمله نخواهند کرد و آنگاه اسلام در سراسر جهان حکمفرما خواهد شد. به عقیده تحلیلگران، این سخن البغدادی بیشتر برای تقویت روحیه عناصر تروریست داعش که درگیریهای دشواری در سال آینده خواهند داشت، مطرح شده است.