گروه اقتصادی: به‌دنبال تشدید تنش‌های سیاسی یکجانبه از سوی عربستان سعودی علیه ایران و قطع همکاری‌های دیپلماتیک، شاید یکی از پرسش‌هایی که به ذهن‌ آید این است که حجم تجارت ایران با این کشور عربی چه میزان است و در پی این قطع ارتباط، زیان‌های اقتصادی حاصل از آن چه میزان خواهد بود؟ بررسی‌های آمار گمرک در این زمینه نشان می‌دهد تعداد اقلام صادراتی ایران به عربستان در 8 ماه نخست امسال 152 مورد به ارزش 133 میلیون دلار بوده در حالی‌که عربستان تنها 71 قلم کالا به ارزش 40 میلیون دلار به ایران صادر کرده است. بیشترین میزان صادرات ایران به عربستان مربوط به محصولات فولادی است که رقم صادرات این محصولات به حدود 95 میلیون دلار می‌رسد. از سوی دیگر اقلام عمده صادراتی ایران به عربستان علاوه بر محصولات فولادی به ترتیب انواع زعفران با رقم 5/7 میلیون دلار، پسته با رقم 3/6 میلیون دلار، انواع کشمش و انگور با رقم
6/4 میلیون دلار، انواع فرش و کف‌پوش با رقم 4/3 میلیون دلار و سیمان سفید، پرتلند و کلینکر با رقم 3 میلیون دلار بوده است. البته محصولاتی که ایران از عربستان وارد می‌کند کمتر جزو کالاهای اساسی و مهم است به طوری که بیشترین رقم صادرات عربستان به ایران مربوط به قوطی و در آلومینیومی برای تولید نوشابه با رقم 7/17 میلیون دلار است. از دیگر اقلام عمده صادراتی این کشور به ایران نیز انواع پلی‌اتیلن با رقم 7 میلیون دلار، انواع پارچه‌های نبافته با رقم 6/3 میلیون دلار، انواع قوطی و جعبه بسته‌بندی با رقم
6/2 میلیون دلار و انواع رزین با رقم
2/1 میلیون دلار بوده است. پس می‌توان گفت قطع روابط با عربستان تاثیری بر عملکرد اقتصادی ایران ندارد. به هر حال بررسی روابط تجاری ایران با
6 کشور عرب زبان(شرح در جدول) در
۸ ماه ابتدای امسال نشان می‌دهد در این مدت میزان واردات ایران از کشور جیبوتی تنها ۲۲ هزار و ۶۶ دلار در مقابل صادرات ۱۳ میلیون و ۵۰ هزار و ۳۵۶ دلار بوده است. در این مدت، در حالی صادرات ایران به سودان به رقمی بالغ بر ۳۷ میلیون و
۶۵۶ هزار دلار رسیده که واردات ایران از سودان ۱۸۱ هزار و ۶۳3 دلار گزارش شده است. آمارهای گمرک ایران از تجارت
۱۷۲ میلیون دلاری ایران و عربستان سعودی در ۸ ماه ابتدای سال جاری حکایت دارد به طوری که از این رقم، 2/40 میلیون دلار به واردات و 2/132 میلیون دلار به صادرات ایران به این کشور اختصاص دارد. در همین حال، واردات ایران از بحرین در ۸ ماه اول امسال در حالی به بیش از 4/66 میلیون دلار رسیده که رقم صادرات ایران به این کشور در این مدت 3/6 میلیون دلار اعلام شده است. همچنین تراز تجاری ایران و امارات نشان می‌دهد در این مدت رقم واردات ایران از این کشور 7/6 میلیارد دلار و صادرات ایران به امارات 4/3 میلیارد دلار بوده است.
حفظ تجارت 30 میلیاردی امارات با ایران
در همین حال مسعود دانشمند، رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات گفت: دوبی حدود 30 میلیارد دلار تبادلات بازرگانی با ایران دارد که رقم قابل توجهی در اقتصاد امارات و کشورهای خلیج‌فارس است و اماراتی‌ها به این نکته واقفند بنابراین تلاش کرده‌اند در روابط ایران و عربستان، بینابین قرار گیرند و با وجود تقلیل روابط دیپلماتیک، روابط بازرگانی خود را حفظ کنند. دانشمند در گفت‌وگو با ایسنا افزود: امارات می‌داند که اگر ایران از فضای بازرگانی آنجا خارج شود، بازگشت دوباره ایران به آن کشور کار آسانی نیست و زیان عمده را خودشان متحمل می‌شوند. وی با بیان اینکه ایران با عربستان روابط اقتصادی و بازرگانی چندانی ندارند، تصریح کرد: عربستان دارای صنایع پتروشیمی، کود شیمیایی یا نفت است که ایران نیز دارای همین ظرفیت‌هاست و به نوعی رقیب ما در این زمینه است بنابراین قطع رابطه ایران با عربستان چیزی نیست که کشور از آن ضرر کند.  وی درباره قطع روابط بحرین با ایران نیز اظهار داشت: چند سالی است با بحرین ارتباط بازرگانی نداریم، البته سال‌ها پیش از بحرین، گندله و شمش آلومینیوم خریداری می‌کردیم که دیگر این کار صورت نمی‌گیرد و خودمان تولیدکننده هستیم. قطع رابطه سودان با ایران نیز به ضرر خود آنهاست، چراکه از طریق ایران، کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی در سودان انجام می‌شد و آنها کمک‌گیرنده از ایران بودند.
سیدجلال ابراهیمی، دبیرکل شورای مشترک بازرگانی ایران و ترکیه معتقد است: کشور‌های حوزه خلیج‌فارس بسیاری از نیاز‌های اقتصادی خود را از بازار ایران تامین می‌کنند برای همین قطع کردن روابط دیپلماتیک‌ آنها با ایران به ضرر این کشور‌ها خواهد بود. جهانبخش سنجابی شیرازی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق  نیز درباره روابط تجاری ایران و عربستان گفت: در حال حاضر فرصت مناسبی است که ایران در بازار‌ کشور‌های منطقه از جمله عراق و امارات حضور بیشتری پیدا کند. همچنین رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی خاطرنشان کرد: عمده‌ترین مشتری محصولات لبنی ایران، کشور عراق و پس از آن افغانستان است که قطع روابط دیپلماتیک ایران با برخی کشورهای عربی نمی‌تواند در این‌باره خللی ایجاد کند بلکه به نفع ایران تمام خواهد شد. باکری اضافه کرد: در چنین شرایطی ممکن است عراق به عنوان بزرگ‌ترین مشتری، واردات لبنیات و حتی دیگر محصولات کشاورزی‌اش را از کشورهایی مانند عربستان و ترکیه محدود یا قطع کند و تقاضای بیشتری برای محصولات ایرانی داشته باشد. فرزاد پیلتن، مدیرکل دفتر بازرگانی کشورهای عربی و آفریقای سازمان توسعه تجارت هم گفت: مناسبات تجاری ایران با کشورهای عربستان، بحرین و سودان از حجم بالایی برخوردار نیست، به گونه‌ای که مبادلات تجاری با عربستان حدود
200 میلیون دلار و با بحرین و سودان نیز کمتر از 100 میلیون دلار است.