متیو فیلیپس*: فروپاشی روابط عربستان با ایران پس از اعدام روحانی مبارز شیعه، آغازی ترسناک در سال جدید برای ملک سلمان، پادشاه سعودی محسوب می‌شود. سلمان 80 ساله پس از آنکه در پی مرگ ملک عبدالله، جانشین او شد، ریاض را وارد جنگ در یمن کرد و با بمب‌گذاری‌‌های انتحاری در داخل مرزهایش مواجه شد. از سویی بهای نفت‌خام- که شاهرگ حیاتی اقتصاد عربستان سعودی محسوب می‌شود- همچنان ارزان است و سبب کاهش چند میلیارد دلاری درآمدهای این کشور شده است. به گفته لؤی الخطیب، کارشناس مؤسسه بروکینگر در دوحه قطر، هزینه‌های نظامی عربستان سعودی افزایش یافته است و 28 درصد از بودجه این کشور را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که بودجه نظامی آمریکا 18 درصد از بودجه کلی این کشور را تشکیل می دهد. یک هفته بعد، عربستان سعودی 47 مخالف از جمله شیخ نمر را با اتهامات تروریستی اعدام کرد که در پی آن، روابط تقریبا تیره عربستان سعودی با ایران رو به وخامت نهاد.  برخی تحلیلگران می‌گویند اعدام شیخ نمرالنمر برای کند کردن روند مذاکرات صلح درباره سوریه بهانه به دست سعودی‌ها داد، مذاکراتی که سازمان ملل متحد آن را برای 25 ژانویه در ژنو برنامه‌ریزی کرده است. در حال حاضر که روسیه بر سر میز مذاکرات حاضر است، سعودی‌ها در این‌باره نگران هستند که هرگونه توافق سبب خواهد شد بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه همچنان در قدرت باقی بماند و این در حالی است که نیروها بر سر هدف شکست دادن داعش با یکدیگر متحد شده‌اند. آنهایی که از عربستان شناخت دارند بر این باورند که بعید به نظر می‌رسد آنها بخواهند غیر برنامه‌ریزی شده عمل کنند. جیمز اسمیت که طی سال‌های 2009 تا 2013 سفیر آمریکا در عربستان بود، اعلام کرد: «من به واقع فکر نمی‌کنم سعودی‌ها به بررسی پیامدهای اقدامات خود بر منطقه بپردازند». او همچنین گفت: «زمانی که مردم واکنش منفی نشان می‌دهند، آنها شگفت‌زده می‌شوند». مقامات عربستان سعودی می‌گویند این اعدام‌ها یک موضوع داخلی بوده است و تروریست‌هایی اعدام شده‌اند که براساس محاکمه و احکام دستگاه قضایی مستقل، مجرم شناخته و به اعدام محکوم شده بودند.  رابرت جردن، سفیر اسبق آمریکا در عربستان سعودی اعلام کرد: «سلمان خود را یک پادشاه جنگی می‌داند». سعودی‌ها همچنین احساس می‌کنند دولت اوباما آنها را به حال خود رها کرده است. او همچنین گفت: «آنها به درستی احساس می‌کنند تحت فشار قرار گرفته‌اند. آنها از آمریکا به سبب کنار کشیدن واشنگتن از همپیمانانش ناامید شده‌اند». خشم سعودی‌ها از آمریکا از زمانی آغاز شد که آمریکا به تغییر سیاست‌هایش پرداخت و از خاورمیانه دست کشید و به سوی شرق آسیا روی آورد. این روند با سقوط حسنی مبارک، رئیس‌جمهور مصر تشدید شد، کسی که آمریکا به مدت چند دهه از او حمایت می‌کرد. دولت اوباما با ابراز ادعاهایی، استفاده بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه از تسلیحات شیمیایی را خط قرمز خود دانست اما در ادامه از جامه عمل پوشاندن به تهدیدهایش خودداری کرد و سبب تعجب همگان شد. اسمیت گفت: «این اقدام اثبات این موضوع بود که سخنان آمریکا دیگر ارزشی ندارد». با آنکه گفته می‌شود آمریکا عربستان سعودی را به حال خود رها کرده است اما ریاض همچنان مهم‌ترین مشتری تسلیحاتی واشنگتن محسوب می شود. ویلیام هارتونگ، مدیر طرح تسلیحات و امنیت در مرکز سیاست بین‌المللی اعلام کرد فروش تسلیحات آمریکا به عربستان سعودی تحت ریاست‌جمهوری اوباما افزایش یافته است.  از بسیاری از این تسلیحات در جنگ یمن استفاده می‌شود. گزارش‌های منتشر شده همچنین حاکی است میزان ذخایر ارزی عربستان سعودی در حال کاهش است. هارتونگ گفت: «تنها اقدامی که انجام شده است ایجاد بحران انسانی جدی است». عملیات هوایی تحت حمایت محمد بن سلمان، جوان‌ترین وزیر دفاع جهان انجام می‌شود. هارتونگ همچنین گفت: «آنها باید درباره داعش نگران باشند اما در عوض، آنها همه منبع خود را به عنوان بخشی از عملیات ضد ایرانی به یمن اختصاص داده‌اند». سعودی‌ها همچنین در جنگی نفتی نیز مشارکت دارند و در تلاش برای ایجاد توازن در بهای نفت هستند که بشدت در حال کاهش است. ایران می‌گوید تا اواسط امسال قصد دارد یک میلیون بشکه نفت اضافی وارد بازار کند و می‌خواهد تولید کنونی نفت خود را تا یک‌سوم افزایش دهد. این در حالی است که در بازارها مازاد عرضه وجود دارد و اقدامات 2 تولیدکننده مهم نفتی سبب افزایش بهای نفت نخواهد شد که این خبر خوبی برای ریاض و تهران محسوب نمی‌شود. در حالی که ایران خود را برای ورود مجدد به بازارها آماده می‌کند، سعودی‌ها در حال تخفیف دادن به مشتریان خود در اروپا و آسیا به امید حفظ مشتریان خود و عدم تمایل آنها برای خرید نفت ایران هستند.
* ستون‌نویس بلومبرگ

ترامپ: آمریکا به سعودی‌ها مجوز ساخت بمب اتم داد
گروه بین‌الملل: نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا گفت که آمریکا برای ساخت یا خرید بمب اتم به سعودی‌ها مجوز داده است. دونالد ترامپ، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برای سال 2016 در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان افزود: عربستان باید جهت آنکه از آن در برابر ایران حمایت کنیم بهایش را بپردازد. ترامپ ادامه داد: دوستان خوبی در سعودی دارم اما اگر بخواهیم از آن در برابر ایران حمایت کرده و به قدرت بزرگی تبدیل کنیم باید بهایش را بپردازد. ما به آنان 150 میلیارد دلار کمک مالی کردیم، به آنان حق دادیم بمب اتم بسازند لذا اگر نسازند، آن را بخرند چون پول زیادی دارند. وی در پاسخ به پرسشی درباره سخنان پیشین عادل جبیر، وزیر خارجه عربستان درباره اینکه کشورش اتخاذ راهکار ساخت یا خرید بمب اتم را بعید نمی‌داند، تصریح کرد: آنها اموال زیادی را در اختیار دارند و به‌راحتی می‌توانند اقدام به خرید بمب اتم کنند. وی ادعا کرد: دولت ایران می‌خواهد از رویدادهای روزهای اخیر به عنوان بهانه‌ای برای سیطره بر عربستان و نفت استفاده کند. ترامپ درباره اعدام شیخ نمر باقرالنمر نیز گفت: از این وضع خوشم نمی‌آید، اگر ما در یک سال یک نفر را اعدام کنیم گویی اتفاق بزرگی افتاده اما آنان به طور روتین این کار را انجام می‌دهند.