گروه اقتصادی: عملکرد 20 ماهه دولت در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها ضعیف‌تر از آن چیزی است که بتوان تصور کرد. به گزارش «وطن‌امروز» دولت با سرکشی به اطلاعات اقتصادی متقاضیان دریافت یارانه نقدی  مبادرت به حذف افراد از لیست یارانه‌ها می‌کند و در صورت اعتراض، سرپرست خانوار را عملا مجبور می‌کند تعهدنامه عجیبی را تایید کند. طبق این تعهدنامه به دولت اجازه داده می‌شود در هر حوزه‌ای که می‌خواهد به زندگی «حذف‌شدگان معترض» سرکشی کند.
 هم‌اکنون دولتی‌ها افراد را به اتهام(!) داشتن حتی یک واحد آپارتمان زیر 50 متری که پردرآمد می‌داند و تشخیص می‌دهد که این خانوارها به یارانه نقدی احتیاج ندارند! دولت برای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها سیاست سکوت، افشای قطره‌چکانی اطلاعات و حذف بی‌سروصدای متقاضیان دریافت یارانه نقدی را در پیش گرفته و با وجود اینکه در حذف افراد از لیست یارانه با خطاهای بزرگ مواجه شده اما به ادامه این سیاست اصرار دارد.
 جام حذفی!
 دولتی‌ها تا توانستند در 20 ماه اخیر علیه یارانه نقدی صحبت کرده‌اند و برای پرداخت یارانه منت سر مردم گذاشتند و از طرفی برای قطع یارانه نقدی متوسل به زور شده‌اند! دولت در بهار 1393 با هزینه فراوان مردم را مجبور کرد برای دریافت یارانه به زحمت افتاده و ثبت‌نام کنند. مسؤولان فکر می‌کردند با این سازوکار و ایجاد کمپین‌های انصراف، موج انصراف از دریافت یارانه نقدی راه خواهد افتاد اما در نهایت 97 درصد یارانه‌بگیران فاز اول، برای دریافت یارانه نقدی در فاز دوم ثبت‌نام کردند. دولت در آن زمان سیستم تطمیع و تهدید را برای تشویق مردم به انصراف از یارانه نقدی امتحان و اعلام کرد کسانی که برای دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام کنند از برخی از خدمات دولتی محروم می‌شوند و اعطای وام به این عده محدودتر می‌شود. در مقابل دولت برای کسانی که انصراف دهند طرح‌های جذاب تشویقی در نظر گرفت. حتی در آیین‌نامه اجرایی فاز دوم هدفمندی اعلام شده بود کسانی که دولت آنها را پردرآمد تشخیص دهد باید 3 برابر یارانه نقدی دریافتی را پس بدهند! این تهدیدها و تطمیع‌ها نیز اثر نداشت و مردم، یارانه نقدی خود را که طبق قانون حق آنها بود می‌خواستند. از اینجا به بعد دولتی‌ها با تکیه بر آماری که وزارت اقتصاد داده بود درصدد حذف 6 تا 10 میلیون نفر برآمدند و اشتباه دوم را بعد از اشتباه ثبت‌نام‌ها مرتکب شدند. اشتباه محاسباتی مسؤولان این بود که هیچ ملاک منطقی برای اینکه کسی را پردرآمد بدانیم وجود نداشت ولی آنها فکر می‌کردند چنین ملاکی وجود دارد. اشتباه دیگر دولتی‌ها این بود که فکر می‌کردند اکثر پردرآمدها یارانه نقدی می‌گرفته‌اند در حالی که آمارهای خود دولت می‌گوید 73 میلیون نفر – از جمعیت 80 میلیون نفری جمعیت ایران – برای دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام کرده‌اند. حدود 5 میلیون نفر از جمعیت ایران از همان ابتدا اصلا یارانه نقدی دریافت نمی‌کرده‌اند و در ثبت‌نام‌های جدید نیز 2 میلیون نفر به آن اضافه شد. به عبارت بهتر در 20 ماه اخیر بدون در نظر گرفتن حذفیات جدید، حدود 7 میلیون نفر اصلا یارانه نقدی دریافت نمی‌کرده‌اند. این 7 میلیون ‌نفر همان پردرآمدها و ثروتمندان مدنظر دولت هستند. دولت در 20 ماه اخیر 3 میلیون نفر دیگر را حذف کرده تا جمع کسانی که یارانه نقدی دریافت نمی‌کنند 9 تا 10 میلیون نفر شود. این همان آمار ثروتمندانی است که وزیر اقتصاد در فروردین 1393 اعلام کرد. دولت به تصور اینکه ثروتمندان زیادی برای حذف از یارانه نقدی وجود دارند این ریسک را پذیرفت و حذف یارانه‌بگیران را آغاز کرد تا جام حذفی(!) اقتصادی با حاشیه‌های فراوانی همراه باشد.
حذف با کدام دلیل؟
دولت یارانه نقدی بخشی از مردم را قطع کرد اما هیچ‌گاه علت آن را اعلام نکرد. مردم باید می‌دانستند ملاک حذف افراد از لیست یارانه‌ها چیست. آیا داشتن یک منزل یا خودرو یا سفر خارجی می‌تواند ملاک ثروتمند بودن و عدم نیاز به یارانه نقدی باشد؟ دولت هیچ‌گاه ملاک‌های حذف افراد را اعلام نکرد چون می‌دانست حذف از یارانه نقدی با خطای زیادی همراه خواهد بود و ملاک‌ها، اصلا عقلانی و منطقی نیست. از طرفی ربیعی، وزیر رفاه در دیدار با آیت‌الله مکارم شیرازی پرده از یک حقیقت دیگر برداشت و آن اینکه روحانی دستور داده حذف مردم بی‌سروصدا باشد! حذف یارانه نقدی میلیون‌ها نفر قطعا بی‌سروصدا نمی‌شده و مشخص نیست چرا رئیس‌جمهور چنین توصیه‌ای به وزیر رفاه خود کرده است اما نکته‌ای که وجود دارد اینکه مسؤولان دولتی صراحتا اعلام کرده‌اند اصلا علاقه‌ای به اطلاع‌رسانی در این باره ندارند. شاید معنای بی‌سروصدا از منظر آنها همین عدم اطلاع‌رسانی شفاف بوده است. دولتی‌ها حذف یارانه نقدی افراد را آغاز کردند و سامانه اعتراض را که بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته راه‌اندازی کردند؛ سامانه‌ای که مانند یک مامور مجازی مالیاتی وظیفه پشیمان‌کردن ملت از اعتراض به حذف خود را دارد.
سامانه زور
سامانه اعتراض به حذف یارانه نقدی به آدرس yaraneh10.ir  که به سامانه استعلام یارانه‌ای شناخته می‌شود، بعد از موج حذفیات در تابستان امسال راه‌اندازی شد. طبق تصمیم مسؤولان، کسانی که یارانه نقدی آنها حذف می‌شود برای اعتراض به حذف و اعلام این موضوع که دولت در این اقدام خود دچار مشکل شده باید به این سایت مراجعه کنند. محتویات این سایت را می‌توان مرامنامه کاری دولت دانست. در این سایت، ملت متهم به دروغ‌گویی می‌شوند و شرایط سختی برای قرار گرفتن در لیست یارانه نقدی ترسیم می‌شود. همچنین در این سایت افرادی که حذف شده‌اند بارها تهدید می‌شوند و قطعا محتویات آن در شأن دولت جمهوری اسلامی نیست. برای روشن شدن موضوع، محتوای سایت «اعتراض به حذف یارانه‌ نقدی» یا همان «استعلام یارانه» را بررسی می‌کنیم. به محض ورود به این سایت سرپرست خانوار باید شماره حساب و کدملی خود را وارد کند. طبق اسنادی که یکی از مخاطبان «وطن‌امروز» در اختیار ما قرار داده است، فردی که به حذف خود اعتراض دارد در اولین مرحله، با پیامی به این مضمون مواجه می‌شود: «شما در سال 1393رقم درآمدی خود را کمتر از... میلیون ریال اعلام کرده‌اید. به نظر می‌رسد این رقم با دارایی‌ها و درآمدهای شناسایی شده خانوار شما انطباق ندارد. خواهشمند است در تکمیل اطلاعات خواسته شده دقت نمایید.» سریعا بعد از این پیام تعهدنامه اول رونمایی می‌شود که حذف شده باید آن را تایید کند: «اینجانب متعهد خواهم شد، اطلاعاتی که در گام‌های ثبت درخواست وارد می‌کنم، منطبق بر حقیقت باشد. در صورتی که مشخص شود داده‌های اظهار شده منطبق بر واقعیت نبوده است، دولت جمهوری اسلامی مجاز باشد نسبت به حذف دائمی خانوار اینجانب از لیست دریافت‌کنندگان یارانه نقدی اقدام نماید.»
در مرحله بعد علت اصلی حذف از لیست رونمایی می‌شود. به عنوان مثال مخاطب با چنین پیامی مواجه خواهد شد: «سرپرست محترم
خانوار شما به دلایل زیر نیازمند دریافت یارانه نقدی تشخیص داده نشده‌اید؛ دستگاه آپارتمان مسکونی واقع در تهران شهرک شهید محلاتی»
سپس در همان صفحه به سرپرست خانوار گفته می‌شود اگر شرایط خاصی دارد و فکر می‌کند مستحق دریافت یارانه است اعلام کند!
پیام به گونه‌ای تنظیم شده که دایره مشمولان آن به کمترین حد ممکن محدود شود. این پیام به شرح زیر است: «اگر چنانچه بنا به یکی از موارد زیر خود را نیازمند دریافت یارانه نقدی می‌دانید آن را انتخاب کنید:
1- بیماری خاص و صعب‌العلاج
2- بیماری‌های پرهزینه مانند جراحی‌قلب
3- عدم مالکیت واحد مسکونی
4- دارای عضو معلول شدید
5- از کار افتادگی بالای 60 درصد
6- زن سرپرست خانوار
7- در صورتی که دلیل دیگری مشابه موارد فوق وجود دارد، در بخش زیر وارد کنید:
صحت اطلاعات مورد تایید می‌باشد.»
در مرحله پایانی سرپرست خانواری که از لیست یارانه نقدی حذف شده با تعهدنامه سفت و سختی مواجه می‌شود که با چاشنی تهدید همراه است:
تعهدنامه
اینجانب با آگاهی کامل از قانون هدفمندکردن یارانه‌ها و سایر قوانین و مقررات مربوطه اعلام و تایید می‌کنم:
1- به موجب ماده 10 قانون هدفمندکردن یارانه‌ها مصوب 23 دی‌ماه 1388 مجلس شورای اسلامی ایران «دریافت کمک‌ها و یارانه‌های موضوع مواد 7 و 8 این قانون منوط به ارائه اطلاعات صحیح می‌باشد. در صورت احراز عدم صحت اطلاعات ارائه شده، دولت مکلف است ضمن جلوگیری از ادامه پرداخت، درباره استرداد وجوه پرداختی اقدامات قانونی لازم را به عمل آورد...».
2- با اقرار به درستی اطلاعات ارائه شده، به دولت اجازه می‌دهم با بررسی میدانی از محل سکونت و کار و همچنین مراجعه به کلیه سازمان‌ها و دستگاه‌هایی که تشخیص می‌دهد، از وضعیت اقتصادی و اجتماعی اینجانب و تمامی اعضای خانوار تحقیق به عمل آورد و در صورت درخواست، مدارک لازم را جهت اثبات درستی اطلاعات ارائه نمایم.
3- توجه کنید در صورتی که کارمند دولت نبوده یا قبلا اظهارنامه مالیاتی تکمیل نکرده‌اید، کلیه اعضای بالای 18 سال خانواده شما در لیست مودیان مالیاتی قرار خواهند گرفت و بعد از تایید تعهدنامه، یارانه خانوار شما به شرط صحت اطلاعات ارائه شده مجددا برقرار خواهد شد. اما در صورت ارائه اطلاعات خلاف واقع براساس قانون هدفمندکردن یارانه‌ها، کلیه یارانه‌هایی که خانوار شما از ابتدای سال 1393 دریافت کرده است به مالیات شما اضافه خواهد شد و شما موظف به پرداخت یارانه‌های دریافتی خود بوده و مشمول کلیه قوانین و مقررات مربوطه خواهید بود.
 مطالب فوق مورد تایید اینجانب است.
در صورت تایید تعهدنامه فوق یارانه شما مجددا برقرار خواهد شد.
حذف کم‌درآمدها
شواهد نشان می‌دهد اقدام دولت برای  حذف یارانه تنها شامل حال پردرآمدها نشده و برخی کم‌‌درآمدها و قشر متوسط هم به این جرگه اضافه شدند.  مجلس در قالب قانون بودجه امسال اجازه حذف یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد را به دولت داده و دولت هم به‌جای اعلام شفاف ملاک‌های حذف یارانه نقدی، اختیار قانونی‌اش را به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سپرده است. با گذشت چند ماه بر‌خلاف وعده وزیر کار، هیچ مقامی حاضر به اعلام شاخص‌های تعیین شده برای حذف یارانه نقدی نیست اما یارانه برخی شهروندان را به‌اشتباه حذف کرده‌اند که شامل حال برخی کارگران هم شده است.  یک بازنشسته تأمین اجتماعی با گلایه از حذف یارانه‌اش به تسنیم می‌گوید: دولت مدعی حمایت از بازنشستگان است اما در عمل چنین نیست. درآمد ماهانه من یک میلیون تومان است و شغل دیگری هم ندارم. حتی به اسم خودم نه زمین دارم و نه خانه، سفر خارجی هم نرفته‌ام. بارها شنیده‌ایم که وزارت کار شعار حمایت از قشر بازنشسته را می‌دهد اما یارانه من و خانواده‌ام از چندین ماه قبل حذف شده است. با وجود اینکه کتباً اعتراض کرده‌ایم و در سایت هم ثبت کردیم اما هنوز یارانه برقرار نشده است. بنا بر این گزارش، مسؤولان جامعه کارگری هم پیش‌تر نامه‌ای به وزارت کار نوشتند و از حذف یارانه برخی کارگران نیازمند گله کردند که ظاهراً یارانه برخی مجدداً برقرار شده است. در تازه‌ترین بررسی‌ها پی‌‌بردیم صرفاً مالکیت یک آپارتمان معیار حذف یارانه نقدی شده است، حتی اگر مالک آن یک کارگر ساده حداقل حقوق‌بگیر و متراژ آپارتمانش زیر 50 متر باشد. یکی از کارگران در این‌باره گفته است: من یک خانه 47 متری دارم، یارانه‌ام از 2 ماه قبل قطع شده است. جواب اعتراضم بر‌خلاف آنچه دولت می‌گوید یک‌ماهه می‌دهد، بدون پاسخ مانده است و خبری از آن نیست. یک کارمند دولت هم به خبرنگار تسنیم گفته است که تنها به‌دلیل مالکیت یک آپارتمان 50 متری و بدون هیچ دارایی دیگر حتی خودرو، یارانه‌اش حذف شده است.
سرکشی یواشکی
همان‌طور که ملاحظه کردید در ابتدای سایت نوشته شده «به نظر می‌رسد رقم اعلام شده با دارایی‌ها و درآمدهای شناسایی شده خانوار شما مطابقت ندارد». اصلا از همین بند می‌توان به این نتیجه رسیدکه دولت به حساب‌ها یا درگاه‌های اطلاعاتی درآمدی دیگر سرکشی می‌کند.  با تایید تعهدنامه‌های عجیب و غریب نیز این اجازه به زور از سرپرست خانوار گرفته می‌شود که سرکشی‌های بعدی هم ادامه داشته باشد. مسؤولان دولتی فکر می‌کنند با حذف چند نفر از لیست یارانه نقدی بخش قابل توجهی درآمد کسب می‌کند اما نمی‌دانند که مشکل جاهای دیگر است. دولت برای افزایش درآمد خود نباید حساب ویژه‌ای روی یارانه نقدی بخشی از مردم باز کند، چراکه با بررسی‌های بیشتر متوجه خواهد شد همان‌ کسی که یک واحد آپارتمان دارد و تشخیص داده می‌شود پردرآمد است، به همان یارانه نقدی احتیاج دارد. دولت باید بداند خط فقر زیر درآمد حداقل 2 میلیون و 300 هزار تومانی است و محاسبات درآمدی خود را باید به روز کند و نباید با اطلاعات سال 93 تصمیمات نود و چهاری بگیرد! دولت آنقدر در شناسایی پردرآمدها مستاصل شده که به حذف یارانه کارگران و کسانی که دارای آپارتمان زیر 50 متر هستند روی آورده است. دولت باید در ابتدا به این سوال پاسخ دهد که چرا ملاک‌های حذف افراد از یارانه نقدی را اعلام نمی‌کند؟ دولتی‌ها نشان داده‌اند علاقه عجیبی به غافلگیری مردم دارند و حذف ناگهانی سهمیه بنزین و حذف افراد از لیست یارانه نقدی بدون اطلاع قبلی نشان می‌دهد آنها تشخیص داده‌اند نباید به بخشی از مردم اطلاعات داد که این موضوع کاملا بر خلاف قانون دسترسی آزاد به اطلاعات است. دولت باید طبق این قانون ملاک‌های حذف از یارانه را اعلام کند و قبل از حذف به سرپرست خانوار اطلاع دهد تا وی قبل از حذف شدن از لیست یارانه با دلیل و مدرک اثبات کند مستحق دریافت یارانه نقدی است. دولت عملا، ملت را غریبه می‌داند و لیست حذفیات خود را پر می‌کند؛ حذف با چاشنی تهدید و بدون اطلاعات روشن.

قطع یارانه افراد بالای ۱۸ سال فاقد کارت ملی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: یارانه نقدی افراد بالای ۱۸ سال فاقد کارت ملی قطع می‌شود. به گزارش مهر، در این اطلاعیه آمده است که براساس ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی از ماده ۷ قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، همه هموطنان بیشتر از ۱۸ سال سن که دارای شماره ملی بوده اما تاکنون کارت ملی خود را دریافت نکرده‌اند، موظف هستند حداکثر تا تاریخ ۱۵ بهمن امسال اقدامات لازم را برای دریافت کارت ملی انجام دهند؛ در صورت عدم تعیین تکلیف وضعیت کارت ملی مربوطه، پرداخت یارانه این افراد از بهمن امسال متوقف است.