گروه اقتصادی: کارشناسان اقتصادی معتقدند در شرایط پساتحریمی چنانچه برنامهریزی اصولی در راستای تحرک اقتصاد کشور ایجاد نشود یا اینکه از فنون و علوم اقتصادی استفاده درست و کارشناسانه به عمل نیاید لغو تحریمها آثار پرباری نخواهد داشت. استاد برجسته اقتصاد و عضو هیأتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: تیم اقتصادی دولت دارای دانش و اطلاعات کافی برای اخذ تصمیمات درست در شرایط پساتحریم نیست. جمشید پژویان تصریح کرد: دولت به جای اصلاح ساختاری اقتصاد سیاستهای اشتباهی را در پیش گرفت که نهتنها آثار مطلوب به جا نگذاشت بلکه رونقی هم ایجاد نکرد. وی در رابطه با این موضوع که از این به بعد و با لغو تحریمها وضعیت اقتصادی کشور چگونه خواهد بود و لغو تحریمها چه تأثیراتی بر اقتصاد کشور خواهد داشت، بیان داشت: تمرکز به این موضوع با وجود آثار مثبتی که داشته منجر شد که دولت از یک طراحی زیرساخت برای اقتصاد غافل شود و همین موضوع نیز باعث میشود تا ما بهره کافی را از برداشتن تحریمها نبریم. وی ادامه داد: دولت در ابتدا باید بسته درست و مناسب اقتصادی را تدوین میکرد که متأسفانه به جای این موضوع، چند سیاست کلان و اشتباه را انتخاب کرد که این سیاستها به جای اینکه آثار مثبتی را در پی داشته باشد با کمال تأسف نهتنها چنین آثاری ایجاد نشد بلکه حتی هزینه آنها و آثار منفیاش نیز روی دوش ملت باقی ماند. وی به برخی از این سیاستهای اشتباه اشاره کرد و به نسیم آنلاین اظهار داشت: ازجمله این سیاستهای اشتباه وام 25 میلیونی خودرو بود که متأسفانه این اقدام را تنها به این نیت انجام دادند تا صنعت خودرو از رکود خارج شود، در این میان از یک طرف مردم بدهکار شدند و از طرفی مقدار زیادی از منابع بانکها و انبار خودروسازان خالی شد. وی ادامه داد: با این سیاست اشتباه هیچ رونقی در بخش صنعت خودرو رخ نداد که البته نباید هم رونقی ایجاد میشد، زیرا این صنعت، صنعتی ناکارآمد، پرهزینه و بیکیفیت است که با چنین اقداماتی نمیتواند دچار رونق شود.
آزاد شدن این پولها یک بار اتفاق میافتد درست استفاده نشود حیف و میل خواهد شد
این استاد دانشگاه تأکید کرد: آن چیزی که مسلم است این خواهد بود که با برداشته شدن تحریمها مقداری قابل توجه از طلب و داراییهای بلوکهشده ما آزاد میشود، این نکته مثبتی است اما از طرف دیگر باید توجه داشت که آزاد شدن این پولها برای یک بار خواهد بود، در حالی که هنوز هم اقتصاد ما دارای ساختار غلط و مشکلات زیادی است. وی افزود: هنوز صنعت ما توان اینکه بتواند در داخل با رقبای خود رقابت کند را ندارد، بنابراین ما هنوز نتوانستهایم جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی پیدا کنیم و این در حالی است که باید درآمدهای نفتی را برای آینده فراموش کرده و درآمدهایی داشته باشیم که بتوانیم از آن نهتنها برای بودجه دولت بلکه برای تأمین نیازهای ارزی استفاده کنیم. وی خاطرنشان کرد: لذا به نظر من با وجود تمام کاستیها مهمترین موضوع در چنین مرحلهای این است که دولت پولهای آزادشده را حیف و میل نکند و از آن استفاده درست کند تا بتواند به وسیله آن ساختار صنعت را اصلاح کند. وی اضافه کرد: البته این مطلب به این معنا نیست که بیاید و این پول را بخشندهوار بین صنعت تقسیم کند، بلکه باید این پول را پیرو سیاستهای اصلاح قیمتهای نسبی که در دولت قبل نامش را «هدفمندسازی یارانهها» گذاشته بودند از طریق معافیتهای مالیاتی برای نرخ استهلاک نزولی و برای سرمایهگذاریهای جدید که در مصرف انرژی صرفهجویی کرده و کارایی بیشتری دارند استفاده کند. پژویان اضافه کرد: شرایط پساتحریم این امکان را خواهد داد تا ما بتوانیم تکنولوژیهای جدیدی را وارد کنیم، بنابراین باید از این فرصت در جهت قوت بخشیدن به صنعت استفاده کرده و به همراه آن سیاستهایی را به اجرا گذاشت که بهرهوری کار و سرمایه را افزایش دهد. وی تصریح کرد: لذا در کل باید گفت که خود برداشتن تحریم و آزاد شدن پولهای بلوکه شده اگر بخواهد برای رفع کسری بودجه و سر ریز شدن این پول در بخشهای مختلف صرف شود هیچگونه نتیجه و فایدهای نخواهد داشت. وی اضافه کرد: حالا از امروز که تحریمها برداشته شده دیگر دولت و مجموعه تیم اقتصادی دولت بهانهای برای عدم اصلاح ساختار اقتصاد ندارند و بهانهها دیگر تمام شده است.
تنها با وجود اصلاح ساختاری و سیاستهای درست است که میتوان به شرایط پساتحریم امیدوار بود
وی بیان داشت: در ابتدای دولت قبل اشتباهاتی صورت گرفته بود اما در سالهای بعدی، دولت قبل سیاستهایی مانند سیاستهای اصلاح قیمتهای نسبی را دنبال کرد که به نظر بنده در نیم قرن اخیر در تاریخ کشورمان این سیاست مهمترین و بهترین سیاست اقتصادی بوده است. بنابراین الان نیز باید این سیاست را دنبال کنیم و چنانچه این اقدام را انجام دهیم انتظارمان این است که نتایج مطلوبی را پس از لغو تحریمها شاهد باشیم. پژویان افزود: البته بنده این انتظار را از اطلاعات و دانش اقتصادی در بخشی از تیمی که هماکنون بر مسائل و طراحی سیاستهای اقتصادی کشور مسلط است نمیبینم و در حقیقت آنها تنها یک عده کلاننگر هستند که عمدتا به سیاستهای کلانی متکی هستند که این سیاستها از لحاظ نظریه و دیدگاههای اقتصادی هیچگونه نقشی در اجرای اصلاح ساختاری در هیچ جای دنیا نداشته، ندارد و نمیتواند داشته باشد. وی تأکید کرد: من این دانش را در بخشی از مجموعه اقتصادی دولت که تاکنون تصمیمات اقتصادی گرفته شده را هدایت کردند نمیبینم. البته در این میان دکتر نیلی اقتصاددان بسیار خوبی هستند که در اقتصاد کلان بسیار مسلط هستند اما ایشان هم به تنهایی کاری از پیش نخواهند برد بلکه باید در کنار تیمی باشند که بر اقتصاد خرد و بخش عمومی و دولت تسلط داشته باشند.