حمید سبزواری، زبان غمها و شادیهای یک ملت در قاب ادبیات و شاعرانگی است و همچنان نامش با طنین انقلاب اسلامی در دلها و جانها زنده و جاوید مانده است. نگاه ارادتمندان استاد در روزهایی که همنشین درد در تخت بیمارستان بود نشان از قلب تپنده اشعار و نگاه مردی دارد که جاودانههای پیروزی از کلامش پیچش یافت و از «سرود سپیده» تا «یاد یاران» را با دلانگیزترین قلم به جریان میانداخت. محسن ممتحنی پسر حمید سبزواری، آخرین خبر از احوال ایشان را قرین با سلامتی دانست و خاطرنشان کرد: «خدا را شکر پدرم حالش خوب است و امیدواریم بهتر از این شود به لطف خداوند.» اما رجوع به سابقه شاعرانگی و مجاهدتهای حمید سبزواری برای نسل جوان عرصه ادب و هنر میتواند پشتوانهای مطمئن در مسیر پیشرو باشد و برای نگاهی عمیقتر به نگاه دامنهدار حمید سبزواری باید به بیش از نیم قرن پیش سفر کرد؛ وقتی از درد ملتی در دل خفقان جاری در عصر پهلوی نوشت. در این راستا کتاب «حال اهل درد» مروری بر خاطرات و اشعار حمید سبزواری شاعر انقلابی کشورمان منبع ارزشمندی است که در مقدمه آن آمده است: «تاریخ ادبیات شیعه، سرشار است از نوآوران و
آفرینشگرانی جان بر کف و بار بر دوش که هر یک به سهم خود همچون بهاری زایشگر، فصلی درخشان و سبز از شعر و شعار و شعور انقلابی را جان بخشیدهاند و بر درخت کهنسال شعر فارسی، شکوفههای تازهای رویاندهاند. از ابتدای شروع مبارزات حضرت امام خمینی(ره) و از همان آغازین روزهای نهضت، کم نبودهاند شعرایی که به تعهد خویش عمل کردند و اندیشه و پیام امام خمینی(ره) و انقلاب را بر بال تیز پرواز مرغ شعر و سخن بسته و آن را به دوردستها پرواز دادند. در اهمیت شعر دوران انقلاب، استناد به گفتار رهبر معظم انقلاب، استدلالی قوی و کافی است که فرمودهاند: «شعر دوران انقلاب باید بخش برجستهای از اصیلترین و صادقانهترین شعر همه دوران تاریخ ایران به شمار آید. شعر فارسی هر چند در عمر 1200 ساله خود در مقاطع گوناگون به والایی و تعالی شایستهای نائل شده و نقطههای درخشانی - که در ادبیات جهان میدرخشند - پدید آورده، لیکن هرگز به طور کامل از آمیختگی به انگیزههای غیرصمیمی و پیرایههای ناشایسته برای شعر و هنر، کاملاً مبرا نبوده است و همین است که شعر فارسی را با وجود شاعران و شعرهایی که جز به صفا و حقیقت ناظر نبودهاند - و البته تعداد چنین شاعران و شعرهایی نسبت به حجم شعر فارسی چندان زیاد نیست - از صورت مجموعهای پاکیزه و بیغل و غش خارج کرده و در آن، فصول ناخوشایند و حتی تأسفانگیزی پدید آورده است. شعر دوران انقلاب در میان همه مقاطع تاریخ طولانی، این ویژگی را دارد که تقریباً یکدست و کامل در جهت آرمانها و هدفهای والا و سخنگوی احساسات و افکار و جهتگیریهای ملتی است که شاعر از دل آن برخاسته و بدان وابسته است. شعر دوران انقلاب، شعر زر و زور نیست. شعر احساسات سطحی و فردی و متوجه به آرزوها و امیال حقیر بشری نیست؛ زبان یک ملت و شرح حال یک امت است. انعکاسی از روح بزرگ جامعهای است که یکپارچه در جهت هدفها و آرمانهای الهی و انسانی گام برداشته و فداکاری کرده است. شعر هدفدار و سازنده مردمی است. شعر دربارها و میخانهها و عشرتکدهها نیست. شعر صحنه عظیم جهاد و سیاست و انقلاب و جهاننگری است، شعر خدایی است». «حال اهل درد» زندگینامه و خاطرات حمید سبزواری، یکی از چهرههای برجسته فرهنگی و چهره ماندگار عرصه ادبیات این مرز و بوم است؛ یادگار عمر شاعری است اهل درد که متاع جان خویش را به لفظ اندک و معنی بسیار در قالب الفاظی جاندار میریخته و همپای ملت خویش با گامهای استوار شعر، راه میپیموده است. این کتاب در 4 فصل «خانواده و محیط اجتماعی»، «نخستین تکاپوها و فعالیتهای سیاسی و اجتماعی»، «آشنایی با نهضت حضرت امام و فعالیت در تهران»، و «فعالیتهای سیاسی و فرهنگی پس از پیروزی انقلاب اسلامی» گردآوری شده است. در فصل اول این کتاب به فراماسونرها در سبزوار، بهائیت در سبزوار، ماجرای کشف حجاب و شیخ بهلول پرداخته شده است. در فصل دوم کتاب، حمید سبزواری به ورود متفقین، ملی شدن صنعت نفت، آشنایی با علی شریعتی و در سوگ شریعتی پرداخته است. جریان کشف مجسمه شاپور، پیش زمینه آشنایی با
امام خمینی(ره)، پیشبینی انقلاب اسلامی، خفقان رژیم و شعر در فراق امام(ره)،
پیمانشکنی دوستان و از بین رفتن آثار و خاطرهای از آشنایی با آیتالله طالقانی مطالب سومین فصل این کتاب را شامل میشود. فصل آخر این کتاب به فعالیتهای سیاسی و فرهنگی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سرود «خمینی ای امام»، آشنایی با شهید مطهری و آشنایی و ارتباط با مقام معظم رهبری پرداخته است. کتاب «حال اهل درد» که توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است، تلاشی است برای رسیدن به نگاه مردی که از صلابت ملت و ارتش و سپاه گفت و جاودانه شدن پگاهی که در سرزمین ایران رخ داد.