گروه اقتصادی: وقتی حسن روحانی به حوزه اقتصاد وارد می‌شود تن مشاوران اقتصادی او و تیم‌های متعدد اقتصادی دولت به لرزه در می‌آید، چراکه باید درباره آمارها و اظهارات وی پاسخگو باشند! به گزارش «وطن‌امروز» خداحافظی با رکود، تورم صفر درصدی، شیب تند و شیب ملایم و حالا موضوع ال‌سی کلیدواژه‌های اقتصادی روحانی هستند که مسؤولان دولتی مجبور شده‌اند درباره آنها توضیحاتی ارائه کنند که از اساس با نظر رئیس‌جمهور متفاوت است. حسن روحانی که روز یکشنبه نمی‌توانست هیجان ناشی از اجرای برجام را مخفی کند، سخنان شگفت‌آوری مطرح کرد و موجب شد فعالان اقتصادی به آن واکنش نشان دهند. روحانی در نشست خبری یکشنبه گفت: «ما امروز در فضایی هستیم که می‌توانیم با دنیا تعامل سیاسی، اقتصادی و حقوقی به نفع منافع ملی خود داشته باشیم. در همین تجربه چند ساعته امروز هزار ال‌سی در بانک‌های مختلف باز شد و این نشان داد آنها که می‌گفتند باور نکنید. اشتباه می‌کردند. ما به قدرت ملی خود باور داریم». اظهارات روحانی در حالی است که اولا فرآیند باز کردن ال‌سی طولانی و باز کردن هزار ال‌سی در چند ساعت شگفت‌آور است. ثانیا برای باز کردن ال‌سی، بانک‌ها موظف هستند کد اعتباری بین‌المللی بانکی (سوئیفت‌کد) داشته باشند در حالی که هنوز تحریم سوئیفت بانک‌های ایرانی لغو نشده است. موضوع وقتی شگفت‌آورتر می‌شود که بدانیم اصلا بانک‌های خارجی روز اجرای برجام تعطیل بوده‌اند و طبیعتا هیچ «ال‌سی»ای نمی‌توانستند باز کنند.
به‌دلیل تعطیلی، گشایش‌ها به تعویق افتاد
اطلاعات ناقص اقتصادی را افراد متعددی به روحانی می‌دهند اما جالب است بدانید رئیس اتاق بازرگانی ایران ادعا می‌کند گشایش 1000 ال‌سی را وی به روحانی اطلاع داده است. رئیس اتاق ایران از این گفته که ۱۰۰۰ ال‌سی آماده گشایش شده است، البته جلال‌پور حرف خود را در جمله‌های بعدی پس می‌گیرد و می‌گوید فقط تعدادی از این هزار ال‌سی گشایش یافته است: «هزار ال‌سی آماده گشایش و بازگشایی است که در روز اجرایی شدن برجام (یکشنبه) که اولین روز کاری به شمار می‌رفت و بانک‌های غیراروپایی تعطیل نبودند، تعدادی از آنها گشایش یافته و در سایر بانک‌های اروپایی نیز کار استارت خورده است». رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: در روزهای آینده روند گشایش ال‌سی ادامه خواهد یافت و بیش از هزار پروژه آماده است تا بتوان حجم کار قابل توجهی را ساماندهی کرد. وی تصریح کرد: گشایش هزار ال‌سی برای نخستین‌بار در اتاق بازرگانی و همزمان با گردهم آمدن مدیران‌عامل بانک‌ها طی هفته گذشته در اتاق بازرگانی اعلام و مقرر شد در روز اجرای برجام هزار فقره ال‌سی بازگشایی شود تا بتوان حداکثر استفاده از فرصت‌های موجود را صورت داد. اظهارات جلال‌پور نشان می‌دهد رئیس‌جمهور بنا به آمار هفته گذشته با طیب‌خاطر آمار را اعلام کرده غافل از اینکه اصلا آن روز تعطیل بوده است.
سیف: آماده گشایش است
ولی‌الله سیف دیروز در حاشیه همایش «اجرای برجام، فصلی نو در اقتصاد ایران» اظهارات روحانی را تصحیح کرد و گفت: «مقدمه گشایش هزار ال‌سی فراهم شده و روز گذشته نیز گشایش‌ها آغاز شده است. بخش عمده ال‌سی‌ها برای تامین مواد اولیه کارخانجات گشایش خواهد یافت و پیش‌بینی می‌کنیم تولید به حرکت درآید». سیف در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر برقراری سوئیفت خاطرنشان کرد: «بلافاصله بعد از اجرایی شدن برجام، سوئیفت برای بانک‌های ایرانی قابل استفاده بود و برخی بانک‌ها نیز حتی در شرایط تحریم به شبکه سوئیفت متصل بودند اما برای مابقی بانک‌ها که ارتباط‌شان در دوران تحریم قطع شده بود، امیدواریم بتوانیم ظرف ۸ روز سوئیفت را برقرار کنیم». اظهارات سیف بدان معناست که لغو تحریم‌های سوئیفت بانک‌های ایرانی که قبل از اجرای برجام تحریم بوده‌اند هنوز برداشته نشده است و اظهاراتی مبنی بر لغو تحریم سوئیفت بعد از برجام غیرواقعی است. تا اینجای کار مشخص شد اصلا هیچ ال‌سی بانکی بعد از اجرای برجام در روز یکشنبه نمی‌توانسته بازگشایی شود، چراکه هنوز تحریم‌های سوئیفت عملا لغو نشده است.
گشایش 1000 ال‌سی در یک روز سؤال‌برانگیز است
رئیس کمیسیون حمایت از تولید ملی مجلس با بیان اینکه باز شدن یکهزار ال‌سی در روز اول برداشته شدن تحریم‌ها سوال‌برانگیز گفت: طی نامه‌ای از بانک مرکزی خواسته‌ایم توضیحات در این باره را به مجلس ارائه کند. رئیس کمیسیون حمایت از تولید ملی مجلس با بیان اینکه باز شدن یکهزار ال‌سی در روز اول برداشته شدن تحریم‌ها سوال‌برانگیز گفت: طی نامه‌ای از بانک مرکزی خواسته‌ایم توضیحات در این باره را به مجلس ارائه کند. حمیدرضا فولادگر، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به صحبت‌های رئیس‌جمهور در نشست خبری اخیر مبنی بر باز شدن یکهزار ال‌سی در بانک‌های خارجی در ساعات اولیه برداشته شدن تحریم‌ها گفت: این مساله که در ساعات اولیه برداشته شدن تحریم‌ها یکهزار ال‌سی برای سیستم بانکی ما باز شده است جای سوال دارد و بناست در مجلس و در قالب کمیسیون‌های صنایع و حمایت از تولید ملی، تحقیقاتی در این باره انجام شود. رئیس فراکسیون حمایت از تولید ملی مجلس اظهار داشت: ممکن است در آن روز درخواست‌هایی برای باز شدن ال‌سی ارسال شده باشد یا تقاضاهایی از قبل مطرح شده باشد اما اینکه در همان روز یکهزار ال‌سی باز شده باشد، با توجه به رویه‌ای که در سیستم بانکی و ارزی وجود دارد، امکان‌پذیر نیست.
سوء تعبیر
یحیی آل‌اسحاق، رئیس سابق اتاق بازرگانی درباره امکان گشایش 1000 ال‌سی در روز گذشته که توسط روحانی اعلام شد، اظهار داشت: اینکه بانک‌های ما می‌توانند در یک روز 1000 ال‌سی باز کنند، محتمل است و دلیل آن هم این است که در شرایط عادی در طول سال 30 تا 40 میلیارد ال‌سی توسط بانک‌های کشور گشایش می‌یابد. وی همچنین افزود: این ادعا که در این شرایط این میزان ال‌سی باز شده است، سوء تعبیر است و ممکن است در حقیقت در بانک مقدمات گشایش این میزان ال‌سی صورت گرفته است، چرا که برای گشایش هر ال‌سی باید مقدماتی صورت گرفته و پرونده‌ای باز و تنظیم شود.
فرآیند سخت ال‌سی
به گزارش مشرق، احمد حاتمی، مدیرعامل اسبق بانک صادرات درباره ادعای باز شدن 1000 ال‌سی گفته است: فرآیند کارکردن 2 بانک با یکدیگر را می‌توان به جلسات خواستگاری تشبیه کرد. 2 طرف باید برای همکاری اظهار تمایل کنند و بعد از این، طرفین به تحقیق و بررسی می‌پردازند. مثلا اگر بانک «الف» ایران قصد همکاری با بانک «ب» خارجی را داشته باشد، بانک خارجی از بانک ایرانی می‌خواهد ترازنامه و چارت سازمانی خود را بفرستد تا رتبه اعتباری، سوابق مطالبات معوق، عملیات ارزی و مجوزها را بررسی کند. پس از این بررسی‌هاست که بانک خارجی تصمیم می‌گیرد اولا با این بانک ایرانی کار کند یا نه و ثانیا اگر تصمیم به همکاری گرفت، تا چه حدی با آن کار کند. یعنی حد و سقف اعتباری برای بانک در نظر می‌گیرند و در همین حد، همکاری می‌کنند. بعد از این، باید صاحبان امضای مجاز بانک‌ها به هم معرفی شوند تا مشخص شود مدیری که اجازه ایجاد تعهد دارد، کیست تا این اطمینان به‌وجود آید که افراد غیرمسؤولی رمز و پیام سوئیفتی را نمی‌فرستند. این مراحل یک بروکراسی دارد که از بررسی اعتبار تا آماده‌شدن زمینه همکاری، حدود یک ماه به‌طول می‌انجامد. بعد از این است که بانک‌ها با هم همکاری می‌کنند. باید مقدمات همکاری فراهم شود. تازه وقتی همکاری آغاز شد، بانک‌های خارجی از مقامات دولتی کشور خود هم اظهارنظر می‌گیرند. فرضا اگر بانک ایرانی بخواهد با یک بانک آلمانی کار کند، نظر بانک مرکزی آلمان یا نظر مؤسسات بیمه اعتباری آلمانی مانند هرمس، روی همکاری 2 بانک تأثیر دارد. این مؤسسه بیمه دیر یا زود باید تصمیم بگیرد تا چه حد برای بانک‌های ایرانی پوشش بیمه‌ای قائل شود. احتمالا در مرحله اول بگویند ما فقط ال‌سی‌های نقد را تایید می‌کنیم. ممکن است با گذشت زمان تا ١٨٠ روز را نیز بپذیرند و زمان بیشتری که گذشت، اعتبارات اسنادی یک‌ساله را نیز پوشش دهند. روابط ما با بانک‌های خارجی به‌تدریج توسعه پیدا می‌کند. اینکه یک نفر بگوید همین امروز هزار ال‌سی باز شده، این حرف کسی است که با فرآیند بانک‌های کارگزار آشنایی ندارد. بسیار بعید است که این اتفاق (باز شدن هزار ال‌سی) افتاده باشد.