گروه بین‌الملل: با انتشار نخستین اخبار و تصاویر توسط رسانه‌های جریان اصلی، افکار عمومی از شدت جنگ داخلی در مناطق جنوب‌شرقی ترکیه شگفت‌زده شده‌اند. با این حال دیگر کمتر تردیدی وجود دارد که ترکیه به سرعت به شرایط یک کشور جنگ‌زده مثل سوریه نزدیک می‌شود. یک نویسنده کرد شرایط دیاربکر را چنین توصیف می‌کند: «کوچه‌های سنگ‌فرش منطقه باستانی سور در دیاربکر پر از پوکه و خرده‌شیشه است. نوجوانان با ماسک‌های سیاه، کلاشنیکف و نارنجک در دست در اطراف سنگرهای شنی دیده می‌شوند». امبرین زمان در المانیتور به نقل از یکی از جوانان شهر می‌نویسد: «ما تا آخرین قطره خون از محله خود دفاع خواهیم کرد، تا زمانی که انقلاب کامل شود». سبیل اوجالان، رهبر کاریزماتیک اما زندانی شورشیان پ‌ک‌ک تبدیل به نماد این جوانان شده است. اما نکته اینجاست که تئوری‌های توطئه حاکی از تشدید جنگ داخلی به خواست اردوغان هستند، چرا که او فکر می‌کند با افزایش کشتارها و توقف کسب و کار محلی، اکثریت کردها مقابل پ‌ک‌ک می‌ایستند. در حقیقت اگر اوجالان دستور دهد ممکن است شورش‌ها پایان یابد ولی دولت ترکیه از بهار گذشته اجازه هیچ ملاقاتی را به این رهبر زندانی کردها نداده است. تازه روز 11 دسامبر بود که مقامات ترکیه، مقررات حکومت نظامی حاکم بر
6 محله در سور را که تقریبا 2 هفته پیش از آن اجرا شده بود تا حدودی برداشتند و ساکنان به دام افتاده موفق شدند برخی اموال خود را بردارند و از آن مناطق بگریزند. رمزیه کایا، مادر 6 فرزند در حالی که یک اجاق گاز برقی کوچک در دست داشت و با عجله دور می‌شد، گفت: «ما در جنگ گرفتار شده‌ایم. غیر از این چه‌کار می‌توانیم بکنیم؟ همه برای صلح دعا می‌کنیم». تصاویر و گزارش‌هایی اینچنین که بویژه از جنگ تمام‌عیار شهری و چریکی در دیاربکر و جزیره به عنوان بزرگ‌ترین شهرهای کردنشین ترکیه منتشر شده است از وخامت اوضاع داخلی این کشور بسیار فراتر از آنچه حکومت مرکزی آنکارا بدان اذعان دارد حکایت دارد. با آنکه نهادهای حقوق بشری خواستار متوقف شدن حملات به شهرها و روستاها شده‌اند، این مناطق طی 3 ماه گذشته کانون جنگ مسلحانه میان تروریست‌های حزب کارگران کرد ترکیه و نیروهای امنیتی این کشور بوده‌اند. نیروهای نظامی ترکیه با تسلیحات سنگین همچون تانک و نفربر زرهی داخل شهرها و روستاهای کردنشین شده و برخی از آنها را به طور کامل محاصره کرده‌اند. در خیابان‌ها درگیری جوانان بومی با نظامیان ترک صحنه‌هایی شبیه فلسطین تحت اشغال صهیونیست‌ها را به‌وجود آورده است. شاهدان و تحلیلگران مستقل حتی پا را از این هم فراتر گذشته و حجم بالای کشتار کردها و کوچاندن خانواده‌ها از شهرها و روستاهای شرق آناتولی را نشانه برنامه حکومت اردوغان برای پاکسازی قومی کردها می‌دانند. آنها به پاکسازی قومی برخی مناطق کردنشین ترکیه توسط حکومت نظامی آنکارا در دهه 1990 اشاره می‌کنند که باعث کوچانده شدن و پناه بردن 2 میلیون کرد به سوریه حافظ اسد شد. همچنین اسنادی از قرارداد پنهان دولت‌های ترکیه و فرانسه همراه با تایید نومحافظه‌کاران آمریکایی افشا شده مبنی بر اینکه احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر فعلی و وزیر خارجه پیشین ترکیه طرحی را تحت نظر اسرائیل و انگلیس به عنوان جایگزین قرارداد استعماری منقضی‌شده سایکس پیکو در قرن گذشته با آلن ژوپه، وزیر خارجه اسبق فرانسه آماده کرده است. بر مبنای این طرح، اردوغان پاکسازی قومی وسیع مناطق کردنشین ترکیه برای وادار کردن اهالی آن به کوچ اجباری به شمال سوریه و عراق در راستای طرح صهیونیستی تجزیه این
2 کشور را مدنظر دارد. از ماه جولای (اواسط تابستان) بود که ارتش ترکیه با حمله به مناطق کردنشین جنوب و اعمال مقررات منع آمد و شد در بسیاری از مناطق مسکونی جنوب‌شرق کشور عملا به آتش‌بس 2 ساله با این اقلیت بزرگ پایان داد. کردها حدود یک‌چهارم جمعیت 81 میلیون نفری ترکیه را در بر می‌گیرند و جز جمعیت مهاجرنشین استانبول، 17 استان را در شرق و جنوب‌شرقی این کشور به خود اختصاص داده‌اند. بنا به آمار رسمی ارتش از آغاز عملیات نظامی تاکنون بیش از 320 شبه‌نظامی کرد در سیزره، 135 نفر در سیلوپی و 101 نفر در منطقه سور کشته شده‌اند. حزب دموکراتیک خلق مورد حمایت کردها نیز اعلام کرده است که در این مدت بیش از 100 غیرنظامی در این مناطق جان خود را از دست داده‌اند. این در حالی است که جنگنده‌های ترکیه صدها شبه‌نظامی و غیرنظامی کرد را هم طی بمباران‌های شمال عراق و سوریه کشته‌اند. اردوغان پیش از این گفته بود که در سال 2015، نیروهای امنیتی بیش از 3100 شبه‌نظامی پ‌ک‌ک را کشته‌اند. از طرف دیگر شبه‌دیکتاتور کاخ آک سارای آنکارا هفته گذشته اعلام کرد که از ماه جولای تاکنون بیش از 300 مامور پلیس و سرباز در درگیری‌های خشونت‌آمیز این کشور کشته شده‌اند.
تلفات آخرین درگیری‌ها
در آخرین موج درگیری‌ها منابع امنیتی روز دوشنبه از کشته شدن 7 نفر دیگر در جنگ داخلی ترکیه خبر دادند. یک مرد 35 ساله که پدر 3 فرزند بوده در شهر سیزره در نزدیکی مرزهای سوریه کشته شد و یک مرد 36 ساله دیگر نیز در جریان درگیری نیروهای دولتی و شبه‌نظامیان پ‌ک‌ک در همین شهر جان باخت. در شهر سرناخ نیز
2 مامور پلیس بر اثر اصابت راکت به اتوبوس حامل خود کشته و 3 نفر دیگر زخمی شدند. در منطقه‌ای در نزدیک شهر نیز انفجار بمب در نزدیکی یک خودروی نظامی ارتش ترکیه منجر به کشته شدن
3 مامور پلیس و زخمی شدن 7 نفر دیگر شد.
تنش‌های سیاسی در پارلمان
در همین حال به گزارش روزنامه حریت، کمیته رفع تبعیض نژادی سازمان ملل متحد در گزارش خود درباره نقض گسترده حقوق‌بشر و تبعیض علیه کردهای ترکیه ابراز نگرانی کرده است. اما در میان چنین غائله‌ای، مناطق ترک‌نشین هم به هیچ وجه آرام نیست و نه‌تنها حملات تروریستی کل شهرهای کشور بویژه مناطق توریستی مدیترانه‌ای غرب و جنوب غربی را تهدید می‌کند، بلکه سیاست تنش‌آفرین اردوغان و دولت همراستای با او صحنه سیاسی پایتخت را نیز متشنج کرده است. او در مقابل انتقادها و افشاگری‌های رهبران
3 حزب مخالف عدالت و توسعه در پارلمان،
2 رهبر رقیب را به دادگاه کشانده است. یکی از آنها صلاح‌الدین دمیرتاش، رئیس مشترک نخستین حزب کردگرای پارلمان یعنی دموکراتیک خلق‌هاست که مورد تعقیب قضایی قرار گفته است. اما حتی مهم‌تر از آن به دادگاه کشاندن کمال قلیچداراوغلو، سیاستمدار برجسته ترک و رهبر دومین حزب بزرگ مجلس، حزب جمهوری‌خواه خلق است. پس از آنکه او اردوغان را دیکتاتور پوشالی خواند، وکلای رئیس‌جمهور از او شکایت کرده و درخواست پرداخت غرامت برای جبران خسارات غیرمادی وارد شده بر حیثیت و اعتبار رجب پاشا کردند.
آمریکا در کنار اردوغان علیه کردها
صلاح‌الدین دمیرتاش که مهم‌ترین رهبر سیاسی کردهای ترکیه پس از عبدالله اوجالان در بند محسوب می‌شود اخیرا در مصاحبه با المانیتور، آمریکا را متهم به همدستی با رژیم آنکارا برای سرکوب کردها به همان شیوه‌ای کرده که ببرهای تامیل در سریلانکا سرکوب می‌شدند. به عبارت دیگر او اقدام دولت مرکزی را نوعی نسل‌کشی یا پاکسازی قومی می‌داند. البته دمیرتاش می‌گوید که هرگونه عملیاتی از این دست محکوم به شکست است. او که پس از بازگشت از مسکو توسط اردوغان خائن نام گرفته پیش از آن هم سفری به واشنگتن داشت اما معتقد است که ایالات متحده اگر مجبور باشد میان آنکارا و کردها یکی را انتخاب کند، در کنار ترکیه خواهد ماند. رهبر حزب دموکراتیک خلق‌ها همچنین گفت شدت عمل نیروهای امنیتی آنکارا در رابطه با حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و افزایش فشار بر حزب متبوعش با تلاش برای سرکوب کردها در سوریه، از جمله استفاده از داعش در جنگ نیابتی، در یک راستاست.