در حالی که سازمان صنعت، معدن و تجارت اردبیل بازرسی و نظارت مستمر بر رعایت قیمت مصوب نان دارد، شهروندان اردبیلی سرگردان قیمتهای شناوری هستند که به سلیقه نانوا روی نان مینشیند. صف نانواییها این روزها 2 قسمت است. قسمتی که نان معمولی میخواهند و قسمتی که از آن مخصوصها سفارش دادهاند. ترازوی نانوا با گرد سفیدی پوشیده شده و آنقدر که خمیر روی آن نرفته لایه نازک گرد سفید حتی خط نخورده است. نانوا به جای ترازو دست خود را محک کرده و در حالی که گلوله خمیر را در یک دست گرفته کمی آن را بالا پایین میکند و روی میز دیگر پرتاب میکند. کسی حق اعتراض ندارد. از فردای اعتراض، نانوا به فرد معترض نان نمیدهد. به همین خاطر دهها چشم به دست نانوا دوخته شده تا قوت اصلی را آماده و شکمهای گرسنه را بیحرف و حدیث سیر کند. نسترن محرمزاده هر بار که خواسته حرفی بزند همسرش مانع شده و گفته خدا جوابشان را میدهد. اما این شهروند اردبیلی معتقد است این تفکر چاره کار نیست و باید فکر اساسی برای نانهایی که یک روز دراز است و یک روز کوتاه، کرد. وی در این باره به مهر گفت: نمیشود هیچ نظری نداد و نانوا هر طور که میخواهد بپزد. همین رفتارها باعث میشود نانوایان سلیقه خود را اعمال کنند و هر طور دوست دارند نان بپزند و تحویل مردم بدهند. عبدالله محمدی نان بربریای را که در دست دارد به من نشان میدهد و میگوید فقط میخواهم جواب سوالت را اینطور بدهم که خودت این یکی را که کنجددار است با این یکی که کنجد ندارد، مقایسه کن. وی اضافه کرد: این چند تا دانه کنجد شده ۵۰۰ تومان و وقتی میگوییم نانوا خوب بپز میگوید همین است که هست. کنجد به این گرانی را میخواهی چقدر رویش بپاشم. شهروند دیگری از بیتوجهی به وزن نان گلهمند و معتقد است ترازوی نانواها دکوری بیش نیست که فقط برای دلخوشی بازرسها یک گوشه گذاشتهاند. احمد نصیبزاده این رفتار نانواها که بدون وزن کردن خمیر را باز میکنند نادرست میداند و معتقد است هرچند دست نانوا به اندازه خمیر عادت میکند اما بهتر است وزن شود. سوی دیگر ماجرا نیز شنیدنی است. تمام گلهمندیهای شهروندان از وضعیت پختوپز در اردبیل در حالی است که طی سالهای اخیر دستگاههای اجرایی مختلفی برای آموزش نانوایان خیز برداشتهاند، آنقدر که مربیانی در کارگاههای عملی آمدهاند پخت نان را به نانوا نشان دادهاند. یکی از نانوایان با ابراز گلهمندی از درآمد حداقلی در این شغل، اینکه وزن نان رعایت نشود را امری عادی توصیف کرد و گفت: خرجمان مگر درمیآید که بخواهیم به این چیزها فکر کنیم. از بین تخلفات آرد و نان ۱۶۴ مورد گرانفروشی، ۵۸۵ مورد کمفروشی و ۶۸ مورد عدم درج قیمت و نصب نرخنامه گزارش شده است. وی با بیان اینکه نمیشود با این حجم پخت نان، یکییکی خمیرها را وزن کرد، اضافه کرد: هیچکس اعتراضی ندارد و نان تا آخرین عدد به فروش میرسد. یک نانوای دیگر در حالی که خمیر سنگک را به زور آب و ورز کش میدهد معتقد است نان با نان فرق دارد، باید قیمت آنها نیز فرق کند. این نانوا چندان اعتقادی به وزن کردن خمیری که برای پخت نان بزرگتر و مخصوصتر درخواست میشود ندارد و معتقد است خود نانوا میداند چقدر خمیر بردارد. شهروندان دلیل عمده این تخلفات را ضعف نظارت و بازرسی میدانند و معتقدند اینکه به بهانه درآمد پایین نانوا تخلف کند درست نیست. بررسی وضعیت عملکرد بازرسی و نظارت آرد و نان در ۹ ماهه نخست سال نیز روابط معنیداری در بین آمارها نشان میدهد و بیشتر این گمان را تشدید میکند که برخی نانوایان تخلفات عدم رعایت قیمت را با میانبر انجام میدهند. به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در ۹ ماه نخست سال جاری ۳۲ هزار و ۳۷۶ مورد بازرسی از نانواییها صورت گرفته و یکهزار و ۵۵۱ پرونده تشکیل شده است. اما آنچه در اظهارات سیدحامد عاملی قابلتوجه است، اینکه تعداد تخلفات کشفشده به مراتب بیشتر از تعداد پروندههاست، در همین مدت یکهزار و ۶۶۷ مورد تخلف به ثبت رسیده است. وی تصریح کرد: از بین تخلفات آرد و نان ۱۶۴ مورد گرانفروشی، ۵۸۵ مورد کمفروشی و ۶۸ مورد عدم درج قیمت و نصب نرخنامه گزارش شده است. جالب آنکه با وجود آمار قابلتوجه گرانفروشی و کمفروشی تخلف عدم اجرای ضوابط قیمتگذاری صفر مورد است و این نشان میدهد هرچند بهظاهر نانوایان ضوابط قیمتگذاری را اجرا و ناظران و بازرسان را راضی میکنند اما در مقابل نان را به اشکال مختلف تغییر وزن و ظاهر داده و به شکل سلیقهای به مشتری به فروش میرسانند. مشکلات نان در وضعیتی است که هنوز نهاد مشخصی بهعنوان متولی نان در استان اردبیل عهدهدار ساماندهی وضعیت نان نیست و هرچند فرماندار اردبیل بارها بهبود وضعیت نان را دغدغه خود اعلام کرده اما مشخص نیست رسیدگی به وضعیت نان متعلق به کدام دستگاه اجرایی است.