گروه اقتصادی: یک استاد دانشگاه با بیان اینکه بانک‌ها برای غرق شدن با هم رقابت می‌کنند، هشدار داد اقتصاد کشور به سمت یک سکته مالی پیش می‌رود. به گزارش تسنیم، محمدحسین ادیب، استاد دانشگاه با بررسی وضعیت اقتصاد ایران پس از تحریم‌ها و نیز اولویت‌های اقتصادی دولت، نسبت به بروز یک سکته مالی هشدار می‌دهد و معتقد است، زهر ناشی از سکته مالی بیش از حلاوت ناشی از لغو تحریم‌هاست. وی در پاسخ به اینکه با لغو تحریم‌ها اولین اولویت اقتصاد کشور چه باید باشد؟ گفت: وزیر اقتصاد اعلام کرد هیچ فعال اقتصادی نمی‌تواند نرخ بهره بین 20 تا 27 درصد را پرداخت کند. وی با بیان اینکه بدهی بانکی را باید از محل سود عملکرد و نه تورم پرداخت کرد و هیچ فعال اقتصادی نمی‌تواند از طریق سود عملکرد بدون سود ناشی از تورم، این نرخ بهره را پرداخت کند، گفت:  اقتصاد به سمت یک سکته مالی پیش می‌رود، بنابراین باید متناسب با کاهش تورم نرخ بهره کاهش می‌یافت اما کاهش نیافته است. این کارشناس اقتصادی در پاسخ به اینکه عملکرد دولت را در حوزه نرخ ارز چطور ارزیابی می‌کنید، گفت:  در این دوره ارز از ثبات نسبی برخوردار بود. ثبات نرخ ارز باعث می‌شود تا بدهی بانکی از طریق کاهش ارزش پول ملی بی‌ارزش نشود و اگر بدهی بانکی با نرخ 27 درصد رشد کند و از طریق تورم یا کاهش ارزش پول ملی بی‌ارزش نشود، فعال اقتصادی باید از طریق سود ناشی از عملکرد بدهی بانکی را پرداخت کند که غیرممکن است. وی با بیان اینکه  سود سپرده از طریق بازدهی بازار سهام و بازدهی بازار املاک جبران نمی‌شود، گفت: موسسات مالی و بانک‌های کوچک که سپرده مردم را وارد املاک و بورس کرده‌اند با بحران مواجه می‌شوند. موسسات مالی که در چند ماه گذشته ورشکست شدند واحدهایی بودند که پول سپرده‌گذار را وارد بازی املاک کرده بودند و بازدهی منفی در املاک این واحدها را ورشکست کرد. ادیب افزود: حدود 50 درصد از تسهیلات بانکی به هر عنوانی دریافت شده باشد در عمل وارد املاک شده و با تورم منفی در ملک، 50 درصد از وام‌گیرندگان، قادر به پرداخت بهره نیستند. از سوی دیگر موسسات مالی و بانک‌های کوچک که سپرده مردم را وارد بازار املاک کرده‌اند نمی‌توانند سود سپرده‌گذار را از محل بازده املاک پرداخت کنند.  او گفت: ما نیاز به سازماندهی دوباره روابط سیاسی و اقتصادی بین طلبکاران و بدهکاران داریم، هیچ کدام از روابط سیاسی و اقتصادی بین طلبکاران و بدهکاران قابل دوام نیست. وی افزود:‌ هم‌اکنون کسب و کار‌ها در کشور یا تعطیل شده یا بزودی تعطیل می‌شود و پول آن در بانک‌ها سپرده‌گذاری می‌شود به این طریق  سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و در مرحله بعد بانک‌ها 70 درصد سپرده‌ها را به 2 هزار شرکت بزرگ وام داده‌اند که قادر به بازپرداخت آن نیستند. واقعیت مملکت یک جمله بیشتر نیست، بسیاری از شرکت‌های بزرگ ورشکست شده‌اند اما با دریافت وام، فعالیتشان را ادامه می‌دهند. ادیب اضافه کرد: اگر بانک‌ها ورشکست شوند سرمایه خارجی وارد کشور نمی‌شود و خارجی‌ها برای ورود به ایران تا تعیین تکلیف بانک‌ها صبر می‌کنند. وی در پاسخ به اینکه رفتار بانک مرکزی را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: اشکال در این است که دولت تئوریسین پولی ندارد و بانک مرکزی مثل یک بانک تجاری کوچک اداره می‌شود. سیف بانک مرکزی را مثل یک بانک کوچک 70 شعبه‌ای اداره می‌کند. تجربه اداره بانک‌های کوچک قابل تعمیم به بانک مرکزی نیست. این درحالی است که دولت و بانک مرکزی معتقد‌ند که نباید در بازار دخالت کنند و عملکرد بازار باید تکلیف را تعیین کند، اما  اکنون بانک‌ها برای نابود شدن باید با هم رقابت کنند، چرا که تعیین تکلیف به وسیله بازار یعنی ادامه رقابت تا غرق شدن همه که هزینه این سیاست بسیار گزاف است. در این صورت اعتماد به نهادهای دولتی از بین می‌رود و زندگی‌های بسیاری نابود می‌شود. ادامه این بازی باعث می‌شود روحانی در دوره بعد انتخاب نشود. ادیب تصریح کرد: در همه دنیا عرف این است که نرخ بهره 2 تا 3 در صد بیش از تورم باشد، اکنون 4 ماه است که تورم ماهانه در کشور منفی است. اگر بانک مرکزی اعلام نمی‌کند علت این است که اگر تورم منفی اعلام شود نرخ بهره 20 تا 27 درصدی مشروعیت خود را از دست می‌دهد و اعتراض فعالان اقتصادی را به دنبال دارد. از طرفی تورم منفی با نرخ بهره 27 درصدی و سود سپرده 20 درصدی، گواه خارج شدن نظام بانکی از ریل است. اوضاع از کنترل خارج شده است، بانک مرکزی  حاضر به اخذ تصمیمات سخت نیست و اداره نظام بانکی بدون اخذ تصمیمات سخت در سطح ملی ممکن نیست. وی افزود: بانک مرکزی را دیگر نمی‌شود به روش کجدار و مریز اداره کرد. وی افزود: سیستم بانکی ایران مثل یک کشتی در اقیانوس است که قطب‌نما ندارد و به قول مولوی کژ می‌شود و مژ می‌شود بدون اینکه بداند به کدام سمت باید حرکت کند. بانک مرکزی اعلام کرد که نقدینگی در آبان‌ماه 35 درصد رشد کرده است. غیرممکن است تورم منفی باشد و رشد نقدینگی 35 درصد باشد. آمار‌های بانک مرکزی مخدوش است. چگونه ممکن است قیمت نفت 73 درصد کاهش داشته باشد و رشد اقتصادی مثبت باشد؟ ادیب اظهار داشت: واقعیت این است که باید بین نرخ سود سپرده، نرخ بهره، نرخ تورم، افزایش نرخ ارز، بازدهی املاک و بازدهی بورس سازگاری باشد. در شرایط موجود این سازگاری به نحو غیر قابل هضمی به‌وسیله اقتصاد از بین رفته و ادامه وضعیت موجود به سکته مالی منجر می‌شود. بانک‌ها نمی‌توانند این سود سپرده را از محل سرمایه‌گذاری خود یا بازدهی تسهیلات پرداخت کنند چنین سودی که به سپرده پرداخت می‌شود در عمل در اقتصاد تولید نمی‌شود و بانک مرکزی با دستکاری آمار سعی می‌کند شدت ناسازگاری را کمتر از واقع نشان دهد.