گروه بینالملل: قدیمیترین روزنامه سیاسی فعال آمریکا، کاخ سفید و سازمان سیا را به معامله پشت پرده چندین میلیارد دلاری با آلسعود برای به آتش کشیدن سوریه متهم کرده است. «سال 2013، وقتی باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا مخفیانه به آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) مجوز داد که معارضان مسلح خسته سوری را تسلیح کند، این آژانس جاسوسی میدانست که یک شریک آماده دارد که حاضر است پول این عملیات محرمانه را بپردازد. همان شریکی که سیا دهههاست برای درگیریهای مناطق دوردست، به پول و نظر آن اتکا کرده است؛ پادشاهی عربستان سعودی.» این مطلع گزارشی است که مارک ماتزتی و مت آپوتزو، خبرنگاران روزنامه نیویورکتایمز منتشر کرده و در آن از گوشهای از همکاریهای واشنگتن و ریاض برای تسلیح شورشیان مسلح مخالف دولت سوریه، پرده برداشتهاند. در ادامه این گزارش که سخنگوی سازمان سیا و همچنین سفارت سعودی در واشنگتن آن را تکذیب کردهاند آمده است:
از آن پس، سیا و شرکای سعودیاش ترتیبی غیرمعمول را برای مأموریت آموزش شورشیان پی گرفتند؛ عملیاتی با اسم رمز «الوار چنار» (تیمبر سیکمور). مقامات کنونی و سابق دولت میگویند تأمین سلاح و مقادیر عظیم پول برعهده سعودیها بود و سیا هم وظیفه آموزش شورشیان برای کار با اسلحه کلاشنیکف و موشکهای ضدتانک را برعهده گرفت. عربستان و آمریکا گاهی در سوریه به صورت هماهنگ با هم عمل کردهاند و در مواردی هم عربستان تنها تأمینکننده هزینه عملیاتهای مخفیانه سیا در این کشور بوده است هرچند سعودیها پیش از این هم علنا حمایت خود را از تروریستها در سوریه اعلام کرده بودند، ولی ابعاد سرمایهگذاری آنها در این زمینه و همکاری مشترکشان با سیا تاکنون افشا نشده بود. جزئیات این طرح از طریق مصاحبههایی که با چندین مقام سابق و فعلی آمریکایی و همچنین با منابعی در چند کشور حوزه خلیجفارس انجام شده آشکار شده است. بیشتر این مقامها نام خود را فاش نکردند اما از زمانی که عملیات محرمانه سازمان سیا آغاز شد پول عربستان از آن پشتیبانی کرد. مایک راجرز، عضو سابق کنگره آمریکا که در ابتدای عملیات سیا رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان بود، میگوید: آنها میدانستند که باید ما را همراه خود داشته باشند و ما هم میدانستیم که باید آنها را همراه خود داشته باشیم. هرچند مقامات آمریکایی از بیان رقم دقیق کمکهای عربستانسعودی خودداری کردهاند اما مشخص است که ریاض با فاصله زیاد نسبت به دیگر کشورها، بیشترین هزینه را جهت آموزش گروههای مسلح فعال در سوریه کرده است. ارزیابیهای صورت گرفته نشان میدهد عربستان چندین میلیارد دلار در این زمینه هزینه کرده است. ترکیه، قطر و اردن دیگر کشورهایی هستند که در این برنامه مشارکت داشته و از آن حمایت مالی کردهاند. توافق سیا و عربستان در بهار 2013 در حالی اجرایی شد که عربستان از دستکم یک سال قبل از آن در حال انتقال سلاح به سوریه بود و حتی قطر محمولههای تسلیحات سنگین از جمله دوشپرتابهای FN-6 را از طریق مرز ترکیه به داخل سوریه منتقل کرده بود. تلاش سعودیها به رهبری شاهزاده بندر بن سلطان معروف که آن زمان ریاست دستگاه اطلاعاتی عربستان را بر عهده داشت پیش میرفت و وی به جاسوسهای سعودی دستور داده بود هزاران قبضه کلاشنیکف و میلیونها گلوله را از شرق اروپا خریداری کرده و به شورشیهای سوری برسانند. سیا به برخی معاملههای تسلیحاتی سعودیها کمک کرده بود، از جمله یک محموله بزرگ که در سال 2012 در کرواسی خریداری شد. ادعا میشود تا اواخر سال 2012، انتقال تسلیحات به سوریه تقریبا بدون هماهنگی با سیا صورت میگرفت و حتی برخی گروههایی که ممکن بود با القاعده مرتبط باشند نیز این تسلیحات را دریافت میکردند که این مساله با واکنش دیوید پترائوس، رئیس وقت سیا مواجه شده که در نشستی در اردن، کشورهای عربی را به دلیل عدم هماهنگی با واشنگتن، مورد انتقاد قرار داده است. چند ماه پس از آن بوده است که باراک اوباما مجوز آغاز آموزش مستقیم گروههای مسلح توسط آمریکا در اردن و همچنین ارسال کمکهای نظامی کشنده به سوریه را صادر کرده است. از این پس، سیا مسؤولیت آموزش را برعهده گرفته و سرویس اطلاعات عربستان عهدهدار تأمین پول و تسلیحات از جمله موشکهای ضدتانک تاو شده است. قطریها هم در این عملیات مشارکت داشته و یک پایگاه هم برای آموزش اختصاص داده بودند اما به گفته مقامات آمریکایی، عربستان با فاصله زیاد نسبت به دیگران بیشترین سهم را در این برنامه داشته است. در این مأموریت، سیا وظیفه هماهنگی بین کشورها را نیز برعهده داشته مثلا زمانی که عربستان در پرداخت مبالغ مالی تأخیر میکرده، اردن از سیا جویای دلایل تأخیر میشده است. در حالی که سعودیها در موارد پیشین تأمین مالی برنامههای سیا عموما بدون چشمداشت روشنی این کار را میکردهاند اما در مساله سوریه، آنها برای پرداخت پول، خواستههایی را مطرح میکنند. بروس ریدل، تحلیلگر سابق سیا و عضو ارشد کنونی موسسه بروکینگز میگوید: آنها میخواهند دور میز کرسی داشته باشند و درباره دستور کار بحث هم از آنها نظرخواهی شود. برنامه سیا از برنامه آموزش و تسلیح مخالفان که از سوی پنتاگون پی گرفته شده و چندی قبل رسما شکست خورد، مجزا بوده است. هدف از برنامه سیا مستقیما مبارزه با دولت سوریه بوده است. نقش اتباع سعودی در شکلگیری گروههای تروریستی موجب شده همکاری اطلاعاتی با ریاض بیش از پیش غیرقابل توجیه به نظر برسد. ویلیام مک کنت، مشاور سابق وزارت خارجه آمریکا در امور ضدتروریسم میگوید هرچه بیشتر گفته میشود که «ما به آنها بهعنوان یک شریک ضدترور نیاز داریم، این مساله کمتر غیرقابل توجیه میشود. اگر فقط بحث همکاریهای ضدتروریسم است و اگر سعودیها خود بخش بزرگی از مساله خلق تروریسم هستند، چطور میشود این استدلال را پذیرفت؟»