گروه اقتصادی: آتش‌سوزی پالایشگاه لاوان در هفته گذشته بخشی از تخلفات وزارت نفت را آشکار کرد؛ اینکه بدون توجه به توانمندی‌های داخلی پول‌های کشور برای خرید کالاهای گران هندی هزینه می‌شود. وزارت نفت در دوران صدارت جدید زنگنه تخلفات زیادی داشته که بسته‌شدن نمادهای بورسی شرکت‌های زیرمجموعه و همچنین عدم انتشار گزارش‌های 6 ماهه و 9 ماهه از جمله آنهاست. برای صنعت پالایشگاه که روزگاری یکی از ارزشمندترین صنایع مملکت بود، در این 2 سال نه‌تنها ارزش افزوده‌ای باقی نمانده، بلکه در بحث بازار سرمایه هم باعث ضرر زیان به سرمایه‌گذاران خود شده است و این در حالی است که مدیران پالایشی هیچکدام به شکل شفاف و به‌طور مستقیم از این ابهامات و زیان سنگین سخنی به میان نیاورده‌اند و فقط در گزارشات مالی خود، برخی اشاره به کاهش قیمت نفت و تاثیر بسیار پایین آن بر سودآوری داشته‌اند، برخی ارجاع به ملاحظات دیوان عدالت اداری و سازمان بازرسی داده‌اند و برخی دیگر عدم ارائه قیمت‌ فرآورده‌ها توسط پالایش و پخش و وزارت نفت را علت ابهامات در این صنعت بیان کرده‌اند. اینها همه در حالی است که پالایشگاه‌های اروپایی در افت قیمت نفت، شاهد افزایش تصاعدی سودآوری بوده‌اند و در کشور ما با تصمیمات سلیقه‌ای و تفسیرهای متکی به خلق و خوی مسؤولان محترم، شاهد افت شدید سودآوری این صنعت استراتژیک بوده‌ایم و ابهامات 2 ساله هنوز ادامه دارند و هیچگونه پاسخ شفاف، صریح و منطقی‌ای تاکنون از وزارت معظم نفت به سهامداران ارائه نشده است. مدیران عامل پالایشگاه‌ها که خود کارمندان وزارت نفت هستند نیز فقط در گزارشات مالی‌شان اشاره به آن دارند که به‌دلیل قیمت‌هایی که معلوم نیست پالایش و پخش آن را چگونه به آنها اعلام می‌کند حاضر به ارائه گزارش نیستند. نمونه‌اش پالایشگاه بندرعباس، شیراز، تبریز و... که با وجود اینکه در ماه یازدهم سال 94 قرار داریم اما هنوز پالایشی‌های بورسی گزارشات 6 ماهه خود را ارسال نکرده‌اند و پالایشگاه بندرعباس سه بار اطلاعیه روی کدال ارسال کرده است  که هر سه بار دلایل عدم ارائه بموقع گزارش شش ماهه را قیمت‌هایی که از طرف پالایش و پخش اعلام می‌شود، عنوان کرده‌اند و اینکه به طور جد در حال پیگیری هستند  ولی هنوز تلاش‌ها برای ارائه گزارشات مالی به ثمر ننشسته است و حتی جالب‌تر و حیرت‌آورتر اینکه پالایشگاه شیراز وقتی فروش محصولات یک‌ماهه خود را ارسال می‌کند خبری از مبلغ فروش محصولات نیست و در گزارش خود عنوان می‌کند که «به‌علت عدم وجود نرخ‌های فروش اعلام مبلغ فروش محصولات امکان‌پذیر نمی‌باشد».  با توجه به رفع تحریم‌ها و اعلام بسیاری از شرکت‌های خارجی در زمینه مشارکت در زمینه صنایع نفت و گاز،  چگونه می‌توان امیدی به رغبت سرمایه‌گذار خارجی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت داشت وقتی پالایش و پخش اینگونه ابهامات را در این صنعت باقی نگه می‌دارد و حاضر به شفافیت لازم برای پالایشگاه‌ها نیست؟ مطمئناً زمانی که سرمایه‌گذار خارجی حس می‌کند دولت یک کشور با مردم و سرمایه‌گذاران خود شفاف نیست، نمی‌تواند ادعای شفافیت با شرکت‌های خارجی را بپذیرد و طبیعتا سرمایه خود را با ابهام گره نخواهد زد.
امید سهامداران به افتتاح طرح‌های توسعه‌ای
اما در کنار همه ابهامات موجود، به طرح‌های توسعه‌ای پالایشگاه‌ها می‌رسیم که بسیار برای سهامداران و سرمایه‌گذاران این صنعت حائز اهمیت و یکی از نکته‌های قوت برای سرمایه‌گذاری در این صنعت است و با وجود تلاش شرکت‌ها برای حفظ و اجرای طرح‌های توسعه، فشارهای مالی و ابهامات مالی به شرکت‌ها اجازه اجرای طرح‌های موجود در زمان حداقلی را نمی‌دهد. به عنوان مثال پالایشگاه لاوان در حالی منتظر افتتاح طرح خود در روز پنجشنبه گذشته با حضور مسؤولان وقت وزارت نفت بود که متاسفانه چهارشنبه شب حوالی ساعت 20 با خبر انفجار در آن، افتتاح طرح کنسل و به زمان دیگری موکول شد.  این در حالی است که مدیران پالایشگاه لاوان خطرات ناشی از کار کردن کمپرسور خراب را به وزارت نفت اطلاع داده بودند ولیکن تنها به دلیل قرار گرفتن طرح توسعه در کارنامه وزیر فعلی، دستور به ادامه کار داده شده بود و این در حالی است که مسؤولانی که در این صنعت ابهام ایجاد می‌کنند، خود نیز باعث زیان هنگفت به سرمایه گذاران این شرکت شده‌اند تا افتخارات این صنعت را به نام خود تمام کنند! این از عجایبی است که تنها در ایران می‌توان یافت و بس.
تأخیر در افتتاح طرح توسعه‌ای شبندر
انتظار طولانی برای طرح توسعه‌ای شبندر اتفاق دیگری است که سهامداران را چشم به راه نگه داشته. مجری طرح توسعه‌ای شبندر اردیبهشت 92 اینگونه بیان می‌کند: طرح بنزین‌سازی پالایشگاه بندرعباس یکی از طرح‌های مهر ماندگار شرکت ملی پالایش و پخش است که عملیات اجرایی آن با هدف افزایش تولید بنزین و بهبود کیفیت نفت‌گاز تولیدی از اوایل سال 1386 آغاز شده است. خب، نکته‌ای در اینجا هست؛ چرا افتتاح چنین طرح مهمی سال‌ها به تعویق می‌افتد و سهامداران هنوز منتظر طرح توسعه‌ای شبندر و افزایش ظرفیت بنزین و ارتقای محصولات این پالایشگاه هستند؟!
 طبق گفته معاون وزیر آقای کاظمی در بهمن 94 صحبت از پیشرفت 65 درصدی پروژه در اوایل تحویل کار به آنها بود ولی تا به حال هنوز طرح افتتاح نشده و با وجود وعده‌های بسیار در افتتاح طرح در شهریور 93 و حتی شهریور 94، طبق آخرین خبر گفته جناب معاون در پیشرفت 96 درصدی قرار دارد. فعالان پالایشگاه معتقدند نرسیدن منبع مالی به این طرح علت اصلی تاخیر در افتتاح این طرح عظیم و با اهمیت است و طبق وعده و وعید جدید افتتاح این طرح را به بهار 95 موکول کرده‌اند.
 

نقش سازمان بورس در رویارویی با عدم ارسال گزارشات پالایشی
ماده 49 سازمان بورس اوراق بهادار و بند دوم اشاره می‌کند به عدم ارسال گزارشات و عکس‌العملی که سازمان بورس در قبال آن می‌تواند انجام بدهد. طبق این ماده: اشخاص زیر به حبس تعزیری از یک ماه تا 6 ماه یا به جزای نقدی معادل یک تا 3 برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات محکوم خواهند شد: نخست آنکه هر شخصی که بدون رعایت مقررات این قانون تحت هر عنوان به فعالیت‌هایی از قبیل کارگزاری،کارگزار/ معامله‌گری یا بازارگردانی که مستلزم اخذ مجوز است مبادرت نماید یا خود را تحت هر یک از عناوین مزبور معرفی کند. سپس هر شخصی که به موجب این قانون مکلف به ارائه تمام یا قسمتی از اطلاعات، اسناد و یا مدارک مهم به سازمان و یا بورس مربوط بوده و از انجام آن خودداری کند. همچنین هر شخص که مسؤول تهیه اسناد، مدارک، اطلاعات، بیانیه ثبت یا اعلامیه پذیره‌نویسی و امثال آنها جهت ارائه به سازمان می‌باشد و نیز هر شخصی که مسؤولیت بررسی و اظهارنظر یا تهیه گزارش مالی، فنی یا اقتصادی یا هر گونه تصدیق مستندات و اطلاعات مذکور را بر عهده دارد و در اجرای وظایف محوله از مقررات این قانون تخلف نماید. علاوه بر این  هر شخصی که عالماً و عامداً هر گونه اطلاعات، اسناد، مدارک یا گزارش‌های خلاف واقع مربوط به اوراق بهادار را به هر نحو مورد سوءاستفاده قرار دهد.